Instytut Sztuki (Warschau) [Hrsg.]; Państwowy Instytut Sztuki (bis 1959) [Hrsg.]; Stowarzyszenie Historyków Sztuki [Hrsg.]: Biuletyn Historii Sztuki (26.1964)

„LISOWCZYK” REMBRANDTA



U. 28. Sajdak polski, w. XVII. Muzeum Narodowe
w Krakowie. (Fot. J, Werner)

II. 29. Kołczan polski, w. XVII, Państwowe
Zbiory Sztuki na Wawelu. (Fot. J. Werner)

skiego włosiat oprawiony w mosiężną cebulastą gał-
kę, z siatką „marcypanowej” roboty, z frędzlami.
Ozdoba ta posiada prastarą tradycję orientalną, po-
świadczoną w asyryjskiej płaskorzeźbie monumen-
talnej królewskich pałaców, potem w Persji sasa-
nidzkiej i safewidzkiej. Za pośrednictwem Tatarów,
a zwłaszcza Turków obyczaj buńczuków czarnych
(jako dystynkcji wodzowskiej) i buńczuków siwych
pod gardło końskie przyjął się w Polsce już zapewne
w w. XVI, zaświadczony jest potem w wielu zabyt-
kach ikonograficznych jak też w okazach oryginal-
nych47 (ii. 31 i 32).
Analiza nasza dobiegła końca. W wyniku przepro-
wadzonych porównań i obserwacji można wysnuć

szereg wniosków, które w nowym świetle ustawiają
dyskutowany obraz.
1) Stwierdzić można ponad wszelką wątpliwość, że
obraz malowany był przez Rembrandta z natury.
Trzeba porzucić wszelkie hipotezy, jakoby artysta po-
sługiwał się podczas tworzenia obrazu jakimkolwiek
materiałem „z drugiej ręki”, rysunkami czy rycinami,
takimi jak dzieła Stefana della Belli.
47 M. in. na obrazach przedstawiających króla Jana III
pod Wiedniem, też na gobelinie z Radziwiłłem Sierotką
(Przegląd wojsk pod Zabłudowem), w zbiorach Muzeum
Narodowego w Krakowie.

107