DOI Heft:
Heft 2
DOI Artikel:Miscellanea
DOI Artikel:Jaroszewski, Tadeusz Stefan: Projekty Perciera i Fontaine̕a dla Krzeszowic
DOI Seite / Zitierlink:https://doi.org/10.11588/diglit.45622#0144
TADEUSZ S. JAROSZEWSKI
II. 9. Ch. Percier, P. F. L. Fontaine, Projekt pałacu
w Krzeszowicach, sala balowa. (Fot. S. Senisson)
U. 10. Ch. Percier, P. F. L. Fontaine, Projekt pałacu
w Krzeszowicach, wielka jadalnia na I piętrze. (Fot.
S. Senisson)
dziby 8, zwrócił się z zamówieniem do słynnych archi-
tektów napoleońskich, których dzieła mogły mu być
znane. W tym samym r. 1819, kiedy projekty dla
Krzeszowic zostały ukończone, powstał również zna-
ny portret Artura Potockiego, malowany przez
8 O projektach budowy rezydencji w Krzeszowicach
por. T. S. Jaroszewski, Willa ks. marszałkowej Lubo-
mirskiej w Krzeszowicach, ,,Biul. Hist. Sztuki”, XXIII,
1961, nr 3, s. 258 i nn.
9 A. Ry szkie wic z, Portrety polskie F ranęois Ge-
rarda, ,,Biul. Hist. Sztuki”, XX, 1958, nr 2, s. 248.
io Archiwum Miasta Krakowa i Województwa Krakow-
skiego, Odział na Wawelu, Arch. Potockich z Krzeszowic,
sygn. Pot. 1671, Rachunki przeważnie mebli, porcelany i brą-
zów z lat 1817—1904.
Gerarda9. Oboje Potoccy sezon zimowy spędzali
przeważnie w Paryżu, dokonując tam najrozmaitszych
zakupów. W latach 1817, 1818, 1819 i 1825 zakupili
m. in. brązy i porcelanę10. Dostarczone przez Per-
ciera i Fontaine’a projekty pozostały, jak wiemy, na
papierze. Rozmach i skala proponowanego przez
architektów francuskich pałacu znacznie przerastały
możliwości finansowe Potockich u.
Krzeszowice stanowczo nie miały szczęścia do
rezydencji o wybitnych walorach artystycznych, mi-
mo iż Artur Potocki zwrócił się w r. 1822 z zamówie-
niem do Karola Fryderyka Schinkla12. Z dostarczo-
nych przez niego projektów tylko projekt kościoła
doczekał się realizacji, a rozpoczęty wg projektu
Franciszka Marii Lanciego pałac uległ później kilka-
krotnym przebudowom.
2. Percier i Fontaine otrzymali od Artura Po-
tockiego bardzo szczegółowe wytyczne przy sporzą-
dzaniu projektu pałacu w Krzeszowicach, określa-
jące precyzyjnie program użytkowy budowli. W albu-
mie z rysunkami technicznymi pałacu znajduje się
na początku Indication et programme donnes par
mr. le comte Arthur Potoski oraz odręczny, niezdar-
ny szkic całego założenia pałacowego. Potocki odbył
zapewne konferencję z architektami i przekazał im
swoje dezyderaty, które następnie starannie zesta-
wili na początku albumu pod wyżej wspomnianym
rysunkiem. A więc elewacją frontową pałac miał
być zwrócony na północ. Całe założenie miało się
składać z pałacu właściwego w formie podkowy
i łączących się z nim dwóch zespołów budowli go-
spodarczych. Na rysunku zaznaczony jest ponadto
wyraźny podział na avant-cour i cour d’honneur le-
żący w obrębie skrzydeł pałacu właściwego. Rysunek
zaopatrzono w numerki do odnośników poniżej. Na-
leży stwierdzić, że układ pomieszczeń na projekcie
właściwym niewiele odbiega od dezyderatów Po-
tockiego.
Korpus główny projektowanego pałacu miał mieć
charakter wyłącznie reprezentacyjny. Jego dwupię-
trowa część środkowa, tzw. Pauillon du milieu lub
Pauillon de reception zawierała obok przedsionka
i kilku salonów niezwykle okazałą i pełną rozmachu
klatkę schodową prowadzącą ma I piętro, gdzie
umieszczono olbrzymią jadalnię. W lewym skrzydle
przylegającym do pawilonu środkowego architekci
ulokowali m. in. galerię z wielkimi malowidłami po-
między pilastrami oraz drugą jadalnię, mniejszą. W
prawym skrzydle umieścili natomiast ogromną salę
balową z lożami łączącą się kolumnowym prześwi-
tem z wspomnianą już klatką schodową. Mieszkanie
prywatne właścicieli miało się znajdować w skrzyd-
le wschodnim, skrzydło zachodnie przeznaczone było
ha pokoje gościnne. Ze skrzydłami tymi łączyły się
dwa zespoły zabudowań gospodarczych skupione do-
11 Na skutek niezupełnego uporządkowania Archiwum
Potockich z Krzeszowic w Arch. Państw, m. Krakowa
i Woj. Krakowskiego nie udało mi się dotąd odnaleźć
korespondencji Artura Potockiego z Percierem i Fontaine’m,
o której wspomina R a v e, jw., s. 36. Ch. Percier w liście
do Potockiego z 10.III.1820 zażądał honorarium za wykonanie
projektu w wysokości 6.000 franków.
12 C. v. Lorek, Schinkels Schlossentwiirfe fur den
Osten, „Die Burg”, II, 1941, z. 2, s. 27, Rave, jw., s. 36.
128
II. 9. Ch. Percier, P. F. L. Fontaine, Projekt pałacu
w Krzeszowicach, sala balowa. (Fot. S. Senisson)
U. 10. Ch. Percier, P. F. L. Fontaine, Projekt pałacu
w Krzeszowicach, wielka jadalnia na I piętrze. (Fot.
S. Senisson)
dziby 8, zwrócił się z zamówieniem do słynnych archi-
tektów napoleońskich, których dzieła mogły mu być
znane. W tym samym r. 1819, kiedy projekty dla
Krzeszowic zostały ukończone, powstał również zna-
ny portret Artura Potockiego, malowany przez
8 O projektach budowy rezydencji w Krzeszowicach
por. T. S. Jaroszewski, Willa ks. marszałkowej Lubo-
mirskiej w Krzeszowicach, ,,Biul. Hist. Sztuki”, XXIII,
1961, nr 3, s. 258 i nn.
9 A. Ry szkie wic z, Portrety polskie F ranęois Ge-
rarda, ,,Biul. Hist. Sztuki”, XX, 1958, nr 2, s. 248.
io Archiwum Miasta Krakowa i Województwa Krakow-
skiego, Odział na Wawelu, Arch. Potockich z Krzeszowic,
sygn. Pot. 1671, Rachunki przeważnie mebli, porcelany i brą-
zów z lat 1817—1904.
Gerarda9. Oboje Potoccy sezon zimowy spędzali
przeważnie w Paryżu, dokonując tam najrozmaitszych
zakupów. W latach 1817, 1818, 1819 i 1825 zakupili
m. in. brązy i porcelanę10. Dostarczone przez Per-
ciera i Fontaine’a projekty pozostały, jak wiemy, na
papierze. Rozmach i skala proponowanego przez
architektów francuskich pałacu znacznie przerastały
możliwości finansowe Potockich u.
Krzeszowice stanowczo nie miały szczęścia do
rezydencji o wybitnych walorach artystycznych, mi-
mo iż Artur Potocki zwrócił się w r. 1822 z zamówie-
niem do Karola Fryderyka Schinkla12. Z dostarczo-
nych przez niego projektów tylko projekt kościoła
doczekał się realizacji, a rozpoczęty wg projektu
Franciszka Marii Lanciego pałac uległ później kilka-
krotnym przebudowom.
2. Percier i Fontaine otrzymali od Artura Po-
tockiego bardzo szczegółowe wytyczne przy sporzą-
dzaniu projektu pałacu w Krzeszowicach, określa-
jące precyzyjnie program użytkowy budowli. W albu-
mie z rysunkami technicznymi pałacu znajduje się
na początku Indication et programme donnes par
mr. le comte Arthur Potoski oraz odręczny, niezdar-
ny szkic całego założenia pałacowego. Potocki odbył
zapewne konferencję z architektami i przekazał im
swoje dezyderaty, które następnie starannie zesta-
wili na początku albumu pod wyżej wspomnianym
rysunkiem. A więc elewacją frontową pałac miał
być zwrócony na północ. Całe założenie miało się
składać z pałacu właściwego w formie podkowy
i łączących się z nim dwóch zespołów budowli go-
spodarczych. Na rysunku zaznaczony jest ponadto
wyraźny podział na avant-cour i cour d’honneur le-
żący w obrębie skrzydeł pałacu właściwego. Rysunek
zaopatrzono w numerki do odnośników poniżej. Na-
leży stwierdzić, że układ pomieszczeń na projekcie
właściwym niewiele odbiega od dezyderatów Po-
tockiego.
Korpus główny projektowanego pałacu miał mieć
charakter wyłącznie reprezentacyjny. Jego dwupię-
trowa część środkowa, tzw. Pauillon du milieu lub
Pauillon de reception zawierała obok przedsionka
i kilku salonów niezwykle okazałą i pełną rozmachu
klatkę schodową prowadzącą ma I piętro, gdzie
umieszczono olbrzymią jadalnię. W lewym skrzydle
przylegającym do pawilonu środkowego architekci
ulokowali m. in. galerię z wielkimi malowidłami po-
między pilastrami oraz drugą jadalnię, mniejszą. W
prawym skrzydle umieścili natomiast ogromną salę
balową z lożami łączącą się kolumnowym prześwi-
tem z wspomnianą już klatką schodową. Mieszkanie
prywatne właścicieli miało się znajdować w skrzyd-
le wschodnim, skrzydło zachodnie przeznaczone było
ha pokoje gościnne. Ze skrzydłami tymi łączyły się
dwa zespoły zabudowań gospodarczych skupione do-
11 Na skutek niezupełnego uporządkowania Archiwum
Potockich z Krzeszowic w Arch. Państw, m. Krakowa
i Woj. Krakowskiego nie udało mi się dotąd odnaleźć
korespondencji Artura Potockiego z Percierem i Fontaine’m,
o której wspomina R a v e, jw., s. 36. Ch. Percier w liście
do Potockiego z 10.III.1820 zażądał honorarium za wykonanie
projektu w wysokości 6.000 franków.
12 C. v. Lorek, Schinkels Schlossentwiirfe fur den
Osten, „Die Burg”, II, 1941, z. 2, s. 27, Rave, jw., s. 36.
128