Instytut Sztuki (Warschau) [Hrsg.]; Państwowy Instytut Sztuki (bis 1959) [Hrsg.]; Stowarzyszenie Historyków Sztuki [Hrsg.]: Biuletyn Historii Sztuki (26.1964)

HELENA KOZAKIEWICZOWA


II. 4. Jan Maria Padouano, Głowa rycerza, fragment z płasko-
rzeźby „Cud ze szklanką”, Bazylika św. Antoniego w Padwie.
(Fot. Fondazione Giorgio Cini)

stycznych z twórczością Padovana. Sądzę, że nie ma
podstaw do przypisania tego nagrobka naszemu arty-
ście. W profilu twórczości włoiśkiego okresu Padovana
nie leżą prace większego formatu; figury alegoryczne
w dolnej partii nagrobka mają charakter daleki od
klasycyzmu padovanowskiego, poza tym figura zmar-
łego musiałaby również technicznie i formalnie od-
powiadać zespołowi cech tego klasycyzmu. Tymcza-
sem — Wbrew opiniom — figura jest brzydko skom-
ponowana, nieharmonijna. Mała głowa leżąca na
spiętrzonych poduszkach, wydaje się być jedną z nich,
a przelewający się tors, podkreślony nadymaną szatą,
góruje nad resztą wydłużonej postaci.
IV. Styl Padovana w okresie włoskim (a tym
samym w -chwili jego -przyjazdu do Polski) jest nam
obecnie dość dobrze znany na podstawie jego pew-
nych i z dużą dozą prawdopodobieństwa możliwych
do przypisania dzieł; obraz tego stylu i jego źródła

narastał w miarę badań, a krystalizował się w miarę
rozwoju badań nad rzeźbą padewsko-wenecką końca
w. XV i pocz. w. XVI w ogóle.
W chwili obecnej należy przyjąć, że styl Padovana
ukształtowały dwa czynniki, z których drugi jest
o wiele ważniejszy od pierwszego:
1. miejscowa tradycja padewska, związana z od-
działywaniem sztuki Donatella, nurt realistyczny, we-
rystyczny i swobodny, reprezentowany pod koniec
w. XV i w pocz. w. XVI przez Bartolomea Bellano
(1430— ok. 1496) oraz -jego uczniów i kontynuatorów;
2. silny nurt klaisyczno-antykizujący, jakiego
przedstawicielami byli przede wszystkim bracia Lom-
bardo: Antonio (zm. 1516) i Tullio (1460—1532), ale
także i nauczyciel Padovana — Giovanni Minello (ok.
1460 — 1527), do niedawna uważany niesłusznie za
kontynuatora sztuki Bartolomea Bellano.

158