Instytut Sztuki (Warschau) [Hrsg.]; Państwowy Instytut Sztuki (bis 1959) [Hrsg.]; Stowarzyszenie Historyków Sztuki [Hrsg.]: Biuletyn Historii Sztuki (26.1964)

JAN MARIA PADOYANO

U. 5. Jan Maria Padonano, Głowa kobieca, -fragment z płasko-
rzeźby „Cud ze szklanką”, Bazylika św. Antoniego w Padwie.
(Fot. Fondazione Giorgio Cini)


Prawie żadnej roli nie odegrał w ukształtowaniu
stylu Padovana wpływ przybyłego do Wenecji dopie-
ro w r. 1527 Jacopo Sansovino i w ogóle manierystów
florenoko-rzymskich, jak Baccio Bandinelli, na co
zwracali uwagę J. Bołoz Antoniewicz i L. Planiscig.
Badania niektórych uczonych polskich, a na od-
cinku niektórych spraw także i L. Planisciga — nie
negujące bynajmniej silnego oddziaływania na Pado-
vana .szuitki obu Lombardów — wprowadziły do obra-
zu stylu tego artysty takiego, jakim miał on być
wedle nich pod koniec okresu włoskiego, szereg ob-
cych czynników, wywiedzionych ex post z jego do-
mniemanych dzieł wykonanych w Polsce, a całkowi-
cie nietypowych dla rzeźby padewsko-weneckiej pocz.
w. XVI. Było to przyjęcie silnego wpływu środowiska
rzymskiego z lat ok. 1500, w wyniku rzekomej podró-
ży Padovana do Rzymu, przejawiającego się poprzez

bezpośrednie odziaływanie dzieł sztuki antycznej, na-
wiązywanie do schematów kompozycyjnych dzieł
sztuki nagrobkowej widzianych podczas domniema-
nego pobytu w Rzymie, poddanie się wpływom An-
drea Sansovino — głóiwnie za pośrednictwem Jacopo
Sansovino — w kierunku wprowadzenia do układu
postaci zmarłej poruszenia i nowej koncepcji przed-
stawienia zmarłego w sztuce nagrobkowej jako śpią-
cego; wpływy te miały by dotrzeć do sztuki Padovana
pod koniec jego włoskiego okresu. Są to wszystko
spekulacje, które nie mają pokrycia ani we włoskich,
ani w polskich dziełach Padovana.
Oczyszczając mit o twórczości Padovana z później-
szych naleciałości, sprowadzając go do faktów nie-
wątpliwych, uzyskujemy inny obraz: przed r. 1530
mamy do czynienia z młodym jeszcze rzeźbiarzem pa-
dewskim, który nie jest bynajmniej uznaną wielko-

159