DOI issue:
Nr. 4
DOI article:Miscellanea
DOI article:Michałowski, Janusz Maciej: U źródeł romantyzmu Aleksandra Orłowskiego
DOI Page / Citation link:https://doi.org/10.11588/diglit.45622#0313
U ŹRÓDEŁ ROMANTYZMU A. ORŁOWSKIEGO
U. 12. Aleksander Orłowski, Neogotycka kapliczka na tle pejzażu, 1801. Ko-
wieńskie Państw. Muzeum Sztuk Pięknych im. M. K. Ciurlionisa.
(Fot. J. M. Michałowski)
Wyliczenie to byłoby niekompletne, gdyby pominąć
znany tylko z przekazu graficznego (akwaforty Verico)
rysunek Orłowskiego przedstawiający Jarmark na ko-
nie w polskim miasteczku (Fiera polacca wg tytułu
umieszczonego na rycinie). Napis pod tytułem infor-
muje, że oryginał rysunku artysty (autorstwo okreś-
lono: Orłowski disegno) znajdował się w zbiorach iks.
Stanisława Poniatowskiego (Copiato da un disegno
di proprietd di S. A. U Principe Stanislao Poniatowski),
postaci tak ostatnio spopularyzowanej dzięki zbele-
tryzowanej biografii Mariana Brandysa. Niski poziom
włoskiej akwaforty zniekształca wyraźnie rysunek
artysty, ale umieszczony na dalszym planie rodzajowej
sceny kościół da się bez wątpliwości określić, jako
niewielki, najpewniej jednonawowy, ceglany budynek
gotycki.
Niemniej interesujące, niż poprzednio omówione
prace, są rysunki, które przedstawiają neogotycką
architekturę. Są wśród nich dwa nie publikowane
dotąd rysunki z Muzeum w Kownie — pozostałe po-
chodzą ze zbiorów muzeów polskich. Jeden z nich
to Kościółek wiejski ... (il. 9) ze Zbiorów Nieborow-
skich2S. Na skutek omyłki w podpisie pod ilustracją
w monografii Nieborowa Jana Wegnera (którą łatwo
stwierdzić w oparciu o tekst książki)27, przylgnął do
tego rysunku niewłaściwy tytuł Projekt Domku Go-
tyckiego i tak też rysunek wszedł do katalogu wy-
stawy dzieł Orłowskiego ze zbiorów radzieckich i pol-
skich. Tymczasem szkic ten nie może w żadnym razie
uchodzić za rysunek „Domku Gotyckiego”, czy — tym
bardziej — jego projekt. Należy więc wrócić do traf-
nego tytułu użytego w tekście książki Wegnera.
26 Tamże, poz. 77, il. 18.
27 J. Wegner, Nieborów, Warszawa 1954, il. 12. Odno-
szący się do tej ilustracji tekst — s. 80.
293
U. 12. Aleksander Orłowski, Neogotycka kapliczka na tle pejzażu, 1801. Ko-
wieńskie Państw. Muzeum Sztuk Pięknych im. M. K. Ciurlionisa.
(Fot. J. M. Michałowski)
Wyliczenie to byłoby niekompletne, gdyby pominąć
znany tylko z przekazu graficznego (akwaforty Verico)
rysunek Orłowskiego przedstawiający Jarmark na ko-
nie w polskim miasteczku (Fiera polacca wg tytułu
umieszczonego na rycinie). Napis pod tytułem infor-
muje, że oryginał rysunku artysty (autorstwo okreś-
lono: Orłowski disegno) znajdował się w zbiorach iks.
Stanisława Poniatowskiego (Copiato da un disegno
di proprietd di S. A. U Principe Stanislao Poniatowski),
postaci tak ostatnio spopularyzowanej dzięki zbele-
tryzowanej biografii Mariana Brandysa. Niski poziom
włoskiej akwaforty zniekształca wyraźnie rysunek
artysty, ale umieszczony na dalszym planie rodzajowej
sceny kościół da się bez wątpliwości określić, jako
niewielki, najpewniej jednonawowy, ceglany budynek
gotycki.
Niemniej interesujące, niż poprzednio omówione
prace, są rysunki, które przedstawiają neogotycką
architekturę. Są wśród nich dwa nie publikowane
dotąd rysunki z Muzeum w Kownie — pozostałe po-
chodzą ze zbiorów muzeów polskich. Jeden z nich
to Kościółek wiejski ... (il. 9) ze Zbiorów Nieborow-
skich2S. Na skutek omyłki w podpisie pod ilustracją
w monografii Nieborowa Jana Wegnera (którą łatwo
stwierdzić w oparciu o tekst książki)27, przylgnął do
tego rysunku niewłaściwy tytuł Projekt Domku Go-
tyckiego i tak też rysunek wszedł do katalogu wy-
stawy dzieł Orłowskiego ze zbiorów radzieckich i pol-
skich. Tymczasem szkic ten nie może w żadnym razie
uchodzić za rysunek „Domku Gotyckiego”, czy — tym
bardziej — jego projekt. Należy więc wrócić do traf-
nego tytułu użytego w tekście książki Wegnera.
26 Tamże, poz. 77, il. 18.
27 J. Wegner, Nieborów, Warszawa 1954, il. 12. Odno-
szący się do tej ilustracji tekst — s. 80.
293