DOI issue:
Nr. 1
DOI article:Artykuły
DOI article:Wierzbicka, Anna: Wystawy sztuki polskiej we Francji w latach 1921-1939
DOI Page / Citation link:https://doi.org/10.11588/diglit.71010#0133
131
ANNA WIERZBICKA
Warszawa, Instytut Sztuki PAN
Wystawy sztuki polskiej we Francji
w latach 1921-1939
Ekspozycje sztuki polskiej organizowane we Francji po zakończeniu I wojny świa-
towej miały przede wszystkim znaczenie polityczne. Pierwsze wystawy, urządzane
w latach 1918-1919 przez kolonię polską w Paryżu - bardzo aktywnie włączającą
się w kampanię na rzecz odzyskania przez Polskę niepodległości już w czasie Grand
Guerre - nosiły jeszcze piętno wojny. Do takich należała otwarta trzy tygodnie po zawie-
szeniu broni w Compiegne ekspozycja malarzy i rzeźbiarzy osiadłych w stolicy Francji,
trwająca od 30 października 1918 do 30 stycznia 1919 r. w pałacu Mikołaja Potockiego
przy avenue Friedlander 27 w Paryżu. Patronat nad wystawą objął prezydent Francji Ray-
mond Poincare, prezesem jej komitetu został malarz Jan Styka, a dochód z pokazu prze-
znaczony był na rzecz polskich inwalidów wojennych. Spory środowiska kolonii polskiej
wokół ekspozycji przyćmiły nieco znaczenie tej prezentacji, choć spełniła ona swoje za-
danie. Zwróciła uwagę francuskiej publiczności na Polskę, jej walkę o wolność, a także
polską pomoc i wsparcie udzielone Francji w czasie I wojny światowej1. Podobne znacze-
nie miała kolejna ekspozycja poświęcona relacjom polsko-francuskim, która odbywała
się między 18 stycznia a 2 marca 1919 r. w Musee des arts decoratifs w Pavillon de Mar-
san w Luwrze. Wystawa zorganizowana pod patronatem Komitetu Narodowego Polski
w Paryżu oraz francuskich ministrów spraw zagranicznych i oświaty, generałów Louisa
Archinarda, szefa Misji Wojskowej francusko-polskiej, oraz Józefa Hallera, naczelnego
wodza Wojsk Polskich, a także wybitnych osobistości ze świata nauki i oświaty Francji
i Polski, służyła nie tyle prezentacji dzieł artystów polskich, ile podkreśleniu więzi i przy-
jaźni polsko-francuskiej na przestrzeni wieków.
Obie ekspozycje, podobnie jak i wiele innych, które urządzanie były we Francji w la-
tach 20. i 30., przygotowywali twórcy wchodzący w skład kolonii polskiej; obie też przed-
stawiały wyłącznie sztukę malarzy i rzeźbiarzy od lat działających za granicą.
1 Wystawy prac artystów - dawnych kombatantów, przypominające o polsko-francuskim braterstwie broni, będą urzą-
dzane we Francji w ciągu lat 20. relatywnie często. Do takich należała m.in.: Premiere Exposition Interalliee des Artistes
et Artisans Anciens Combattants (Pierwsza wystawa międzyaliancka prac artystów i rzemieślników dawnych komba-
tantów) zorganizowana w Caen w roku 1926, w której zaprezentowano 182 prace polskich malarzy, rzeźbiarzy, grafi-
ków - były kombatantów, tak żyjących, jak i zmarłych. W ciągu dwudziestolecia żywa była także pamięć o Bajończykach
(ochotnikach polskich, którzy w roku 1914 szkoleni w Bayonne utworzyli Oddział Bajończyków - 2 kompanię batalio-
nu „C" 1. pułku Legii Cudzoziemskiej), walczących za wolność Francji. W 1934 r. odsłonięto w Bayonne tablicę
upamiętniającą polskich żołnierzy, a w roku 1936 powstała sekcja polska przy Musee Basque w Bayonne gromadząca
dzieła sztuki i dokumenty dotyczące Oddziału.
ANNA WIERZBICKA
Warszawa, Instytut Sztuki PAN
Wystawy sztuki polskiej we Francji
w latach 1921-1939
Ekspozycje sztuki polskiej organizowane we Francji po zakończeniu I wojny świa-
towej miały przede wszystkim znaczenie polityczne. Pierwsze wystawy, urządzane
w latach 1918-1919 przez kolonię polską w Paryżu - bardzo aktywnie włączającą
się w kampanię na rzecz odzyskania przez Polskę niepodległości już w czasie Grand
Guerre - nosiły jeszcze piętno wojny. Do takich należała otwarta trzy tygodnie po zawie-
szeniu broni w Compiegne ekspozycja malarzy i rzeźbiarzy osiadłych w stolicy Francji,
trwająca od 30 października 1918 do 30 stycznia 1919 r. w pałacu Mikołaja Potockiego
przy avenue Friedlander 27 w Paryżu. Patronat nad wystawą objął prezydent Francji Ray-
mond Poincare, prezesem jej komitetu został malarz Jan Styka, a dochód z pokazu prze-
znaczony był na rzecz polskich inwalidów wojennych. Spory środowiska kolonii polskiej
wokół ekspozycji przyćmiły nieco znaczenie tej prezentacji, choć spełniła ona swoje za-
danie. Zwróciła uwagę francuskiej publiczności na Polskę, jej walkę o wolność, a także
polską pomoc i wsparcie udzielone Francji w czasie I wojny światowej1. Podobne znacze-
nie miała kolejna ekspozycja poświęcona relacjom polsko-francuskim, która odbywała
się między 18 stycznia a 2 marca 1919 r. w Musee des arts decoratifs w Pavillon de Mar-
san w Luwrze. Wystawa zorganizowana pod patronatem Komitetu Narodowego Polski
w Paryżu oraz francuskich ministrów spraw zagranicznych i oświaty, generałów Louisa
Archinarda, szefa Misji Wojskowej francusko-polskiej, oraz Józefa Hallera, naczelnego
wodza Wojsk Polskich, a także wybitnych osobistości ze świata nauki i oświaty Francji
i Polski, służyła nie tyle prezentacji dzieł artystów polskich, ile podkreśleniu więzi i przy-
jaźni polsko-francuskiej na przestrzeni wieków.
Obie ekspozycje, podobnie jak i wiele innych, które urządzanie były we Francji w la-
tach 20. i 30., przygotowywali twórcy wchodzący w skład kolonii polskiej; obie też przed-
stawiały wyłącznie sztukę malarzy i rzeźbiarzy od lat działających za granicą.
1 Wystawy prac artystów - dawnych kombatantów, przypominające o polsko-francuskim braterstwie broni, będą urzą-
dzane we Francji w ciągu lat 20. relatywnie często. Do takich należała m.in.: Premiere Exposition Interalliee des Artistes
et Artisans Anciens Combattants (Pierwsza wystawa międzyaliancka prac artystów i rzemieślników dawnych komba-
tantów) zorganizowana w Caen w roku 1926, w której zaprezentowano 182 prace polskich malarzy, rzeźbiarzy, grafi-
ków - były kombatantów, tak żyjących, jak i zmarłych. W ciągu dwudziestolecia żywa była także pamięć o Bajończykach
(ochotnikach polskich, którzy w roku 1914 szkoleni w Bayonne utworzyli Oddział Bajończyków - 2 kompanię batalio-
nu „C" 1. pułku Legii Cudzoziemskiej), walczących za wolność Francji. W 1934 r. odsłonięto w Bayonne tablicę
upamiętniającą polskich żołnierzy, a w roku 1936 powstała sekcja polska przy Musee Basque w Bayonne gromadząca
dzieła sztuki i dokumenty dotyczące Oddziału.