DOI issue:
Nr. 2
DOI article:Artykuły
DOI article:Regulska, Grażyna: Późnogotycki kielich mszalny z daru plebana Tomasza
DOI Page / Citation link:https://doi.org/10.11588/diglit.71010#0248
242
Grażyna Regulska
5. Elbląg, kaplica zamkowa. Krzyż
relikwiarzowy z daru komtura Wernera von
Tettingen, 1411 r. - stopa
Fundator kielicha z roku 1483, szlachetny Tomasz z Wielawsi (Wielawiejski lub Wie-
lewiejski), w źródłach pisanych po raz pierwszy pojawił się w roku 1443, gdy jako syn
Mikołaja podjął studia na Uniwersytecie Krakowskim. W 1446 r. uzyskał tamże tytuł ba-
kałarza, a cztery lata później - tytuł magistra sztuk wyzwolonych3. Z kościołem parafial-
nym św. Marcina za murami Poznania związany był już zapewne w roku 1466, jako kapłan
gracjalny, a od 1467 do 1498 r., to jest przeszło trzydzieści lat - jako jego pleban. W tym
okresie wielokrotnie występował w sporach sądowych o zaległe czynsze i opłaty kościelne,
ale także w szeregu innych spraw. I tak na przykład, w roku 1468 pozwał Stefana, mansjona-
rza w Koźminie, o jedną książkę z kazaniami na niedziele całego roku liturgicznego,
Józef KOTOWSKI, Kościół i parafia św. Marcina w Poznaniu, Poznań 1938 (dalej cyt. jako KOTOWSKI 1938), s. 3-27;
Józef NOWACKI, Dzieje Archidiecezji Poznańskiej, t. II: Archidiecezja Poznańska w granicach historycznych i jej
ustrój, Poznań 1964, s. 354-355; Katalog Zabytków Sztuki w Polsce. Seria Nowa, t. VII: Miasto Poznań, cz. II: Śród-
mieście, kościoły i klasztory, 2, oprac. zbiorowe, Warszawa 2002 (dalej cyt. jako KZSwP SN, t. VII, cz. II, 2, 2002),
s. 1-9; Jacek WIESIOŁOWSKI, „Kościół i osada Święty Marcin w średniowieczu i okresie staropolskim", Kronika
Miasta Poznania, 2006, 1: Święty Marcin (dalej cyt. jako WIESIOŁOWSKI 2006), s. 7-48; Izabela SKIERSKA, „Świę-
ty Marcin", [w:] Słownik historyczno-geograficzny województwa poznańskiego w średniowieczu, red. Tomasz JUREK,
cz. V, z. 1: Ś, Poznań 2011 (dalej cyt. jako SKIERSKA 2011), s. 160-196.
3 Zob. Album Studiosorum Universitatis Cracoviensis, t. I: ab Anno 1400 ad Annum 1489, ed. Adam CHMIEL, Żegota
PAULI, Bolesław ULANOWSKI, Karol LEWICKI, Cracoviae 1887, s. 106 (jako Thomas Nicolai de Vyela Vyesz),
a następnie Księga promocji Wydziału Sztuk Uniwersytetu Krakowskiego z XV wieku, wyd. Antoni GĄSIOROWSKI
przy współpracy Tomasza JURKA, Izabeli SKIERSKIEJ i Wincentego SWOBODY, Kraków 2000, s. 37 i 40 (jako
Thomas de Wijelawijessz) oraz Najstarsza księga promocji Wydziału Sztuk Uniwersytetu Krakowskiego z lat 1402-
-1541, wyd. Antoni GĄSIOROWSKI, Tomasz JUREK i Izabela SKIERSKA, Warszawa 2011, s. 215 i 217 (jako Tho-
mas de Wyelawyesz). Por. też SKIERSKA 2011, s. 182-183.
Grażyna Regulska
5. Elbląg, kaplica zamkowa. Krzyż
relikwiarzowy z daru komtura Wernera von
Tettingen, 1411 r. - stopa
Fundator kielicha z roku 1483, szlachetny Tomasz z Wielawsi (Wielawiejski lub Wie-
lewiejski), w źródłach pisanych po raz pierwszy pojawił się w roku 1443, gdy jako syn
Mikołaja podjął studia na Uniwersytecie Krakowskim. W 1446 r. uzyskał tamże tytuł ba-
kałarza, a cztery lata później - tytuł magistra sztuk wyzwolonych3. Z kościołem parafial-
nym św. Marcina za murami Poznania związany był już zapewne w roku 1466, jako kapłan
gracjalny, a od 1467 do 1498 r., to jest przeszło trzydzieści lat - jako jego pleban. W tym
okresie wielokrotnie występował w sporach sądowych o zaległe czynsze i opłaty kościelne,
ale także w szeregu innych spraw. I tak na przykład, w roku 1468 pozwał Stefana, mansjona-
rza w Koźminie, o jedną książkę z kazaniami na niedziele całego roku liturgicznego,
Józef KOTOWSKI, Kościół i parafia św. Marcina w Poznaniu, Poznań 1938 (dalej cyt. jako KOTOWSKI 1938), s. 3-27;
Józef NOWACKI, Dzieje Archidiecezji Poznańskiej, t. II: Archidiecezja Poznańska w granicach historycznych i jej
ustrój, Poznań 1964, s. 354-355; Katalog Zabytków Sztuki w Polsce. Seria Nowa, t. VII: Miasto Poznań, cz. II: Śród-
mieście, kościoły i klasztory, 2, oprac. zbiorowe, Warszawa 2002 (dalej cyt. jako KZSwP SN, t. VII, cz. II, 2, 2002),
s. 1-9; Jacek WIESIOŁOWSKI, „Kościół i osada Święty Marcin w średniowieczu i okresie staropolskim", Kronika
Miasta Poznania, 2006, 1: Święty Marcin (dalej cyt. jako WIESIOŁOWSKI 2006), s. 7-48; Izabela SKIERSKA, „Świę-
ty Marcin", [w:] Słownik historyczno-geograficzny województwa poznańskiego w średniowieczu, red. Tomasz JUREK,
cz. V, z. 1: Ś, Poznań 2011 (dalej cyt. jako SKIERSKA 2011), s. 160-196.
3 Zob. Album Studiosorum Universitatis Cracoviensis, t. I: ab Anno 1400 ad Annum 1489, ed. Adam CHMIEL, Żegota
PAULI, Bolesław ULANOWSKI, Karol LEWICKI, Cracoviae 1887, s. 106 (jako Thomas Nicolai de Vyela Vyesz),
a następnie Księga promocji Wydziału Sztuk Uniwersytetu Krakowskiego z XV wieku, wyd. Antoni GĄSIOROWSKI
przy współpracy Tomasza JURKA, Izabeli SKIERSKIEJ i Wincentego SWOBODY, Kraków 2000, s. 37 i 40 (jako
Thomas de Wijelawijessz) oraz Najstarsza księga promocji Wydziału Sztuk Uniwersytetu Krakowskiego z lat 1402-
-1541, wyd. Antoni GĄSIOROWSKI, Tomasz JUREK i Izabela SKIERSKA, Warszawa 2011, s. 215 i 217 (jako Tho-
mas de Wyelawyesz). Por. też SKIERSKA 2011, s. 182-183.