862

Tadeusz Zadrożny


2. Sichergestellte
Kunstwerke
im Generalgouvernement,
okładka, Zbiory Specjalne
IS PAN, Warszawa.
Repr. Piotr Jamski

urzędnicy-fachowcy stanowili integralne ogniwo brutalnego okupacyjnego aparatu prze-
mocy. Odniesienia do drugiego nie tak wcale oczywistego elementu tego aliażu warto
jednak rozważyć i podjąć próbę odpowiedzi na pytania: czy w odniesieniu do tekstu kata-
logu opracowanego przez owych „wissenschaftliche Fachbeamte", który odsłaniał do
pewnego stopnia tajemnice ich warsztatu, zostały dotrzymane standardy naukowe; czy,
obiektywnie rzecz biorąc, mogły być zachowane w warunkach roku 1940, jego 1. połowy;
jaka jest wartość merytoryczna not w tym katalogu; na podstawie jakich ustaleń lub publi-
kacji one powstawały? W tekście takim jak ten trudno o zadowalające, uogólnione odpo-
wiedzi, ale powstrzymując się od zbyt daleko idących, generalizujących wniosków,
zagadnienie to można prześledzić na przykładzie jednej noty poświęconej almanachowi
wrocławskiemu na rok 1495, rzadkiemu inkunabułowi ze zbiorów Biblioteki Jagielloń-
skiej w Krakowie, po to, by opisać koncepcję noty i założenia, jakim musiał prawdopo-
dobnie sprostać jej autor.
Tytułowy inkunabuł miał tekst łaciński i wytłoczony został w oficynie Gregora Bótti-
gera w Lipsku5, a przez drukarza ozdobiony rozbudowanym, wielowątkowym drzewory-

5 Autorstwo almanachu przypisano ostatnimi czasy bratu Walentemu z Zielonej Góry (Valentinus di Viridi Monte,
Valentin von Griinberg), pustelnikowi z zakonu augustianów, twórcy wielu almanachów, łacińskich i niemieckich oraz
rozbudowanych prognostyków tłoczonych w latach 1494-1497 w lipskiej oficynie Bóttigera i w innych drukarniach na
terenie Niemiec, a także autorowi traktatu De arte moriendi wydrukowanego wcześniej w 1489 r. w Lipsku u Moritza
Brandisa; por. Incunabula Short Title Catalogue, The Britisch Library [dalej: ISTC BL], iv00009150; baza dostępna