DOI Heft:
Nr. 2
DOI Artikel:Sosnowski, Oskar: System krużganków Wawelskich
DOI Seite / Zitierlink:https://doi.org/10.11588/diglit.37720#0082
i opierać się na nim nie można; lecz i na podkładzie rzetelnym
nie potwierdziło się przypuszczenie dra Komornickiego odnośnie
podziału całej wysokości krużganków wg. zasady złotego cięcia.
To mnie skłoniło do podjęcia dalszych prób metodą Żółtowskiego-
Żukowa, jak i poszukiwania stosunków muzycznych wg. klucza ma-
tematyka Fibonacci, stosowanych w czasach Michała Anioła i Palladia.
1° Uznając za zupełnie usprawiedliwione, że dr Komornicki w swo-
im wykresie pominął dzbanuszki II piętra, jako pozostające w cieniu
i nie odgrywające roli optycznej, przyjąłem dla wykresu głowicę
laski, jako granicę górną (E).
2° Złote cięcie znalazło zastosowanie w podziale dolnej kondygnacji
(AC), ustala bowiem wysokość kolumny, jako większy złoty odci-
nek (AB).
3° Ten to odcinek jest modułem całego układu, mieści się bo-
wiem 3 razy w wysokości 2 dolnych kondygnacji (AD) i 5 razy
w wysokości całego organizmu (AE).
4° Tym sposobem w podziale zasadniczym na spód arkadowy (przy-
ziom i 1 piętro — AD) i górę z laskami (11 piętro — DE) znajdu-
jemy stosunek 3/2, a spód ten ma się do całości jak 3/5, czyli
podział dokonany został wg. proporcji muzycznej męskiej.
5° Ten większy złoty odcinek (wysokość kolumny przyziomu 4.16 m.)
jest bliski szerokości przęsła (AF). Ściśle stwierdzić się to nie daje,
bowiem szerokość przęsła jest zmienna i waha się w dość znacz-
nych granicach (3.83 — 4.12, a nawet 5.24) i wynosi dla skrzydła
północnego 3.99, a dla wschodniego 4.065 m. Jeżeli się zważy, że
w ustalaniu poziomów posadzek krużganków twórca był skrępo-
wany poziomami pięter w pierwotnych budynkach, włączonych
w budowę renesansową, jeżeli z drugiej strony dość wyraźne jest
dążenie do ustalenia szerokości przęsła w okrągłym wymiarze
7 łokci florenckich (braccio di panno, brasso— 0.5836 m) równych
4.085 m, że dla oka te różnice nie są uchwytne, możemy przyjąć
w przybliżeniu, że w osnowie systemu leży jakby zespół kwadratów.
6° W dalszem postępowaniu ustala się wysokość kolumny I piętra
(CG) przez ujęcie od poziomu II p. (D) małego odcinka złotego (CB),
podobnie jak w przyziomie.
7° Wysokość parapetu II piętra łącznie z gzymsem działowym (DH)
wynosi 1/3 przęsła.
8° Laska(HE)wzmocniona jest przewiązką w połowie swej wysokości(J)
9° Raz jeden udało się stwierdzić zastosowanie funkcji złotego
cięcia przy ustalaniu poziomu belkowania 11 piętra (K) tym sposo-
bem, że podział funkcyjny (odcinka DK) trafia na ustaloną już
wysokość przewiązki (J).
71
nie potwierdziło się przypuszczenie dra Komornickiego odnośnie
podziału całej wysokości krużganków wg. zasady złotego cięcia.
To mnie skłoniło do podjęcia dalszych prób metodą Żółtowskiego-
Żukowa, jak i poszukiwania stosunków muzycznych wg. klucza ma-
tematyka Fibonacci, stosowanych w czasach Michała Anioła i Palladia.
1° Uznając za zupełnie usprawiedliwione, że dr Komornicki w swo-
im wykresie pominął dzbanuszki II piętra, jako pozostające w cieniu
i nie odgrywające roli optycznej, przyjąłem dla wykresu głowicę
laski, jako granicę górną (E).
2° Złote cięcie znalazło zastosowanie w podziale dolnej kondygnacji
(AC), ustala bowiem wysokość kolumny, jako większy złoty odci-
nek (AB).
3° Ten to odcinek jest modułem całego układu, mieści się bo-
wiem 3 razy w wysokości 2 dolnych kondygnacji (AD) i 5 razy
w wysokości całego organizmu (AE).
4° Tym sposobem w podziale zasadniczym na spód arkadowy (przy-
ziom i 1 piętro — AD) i górę z laskami (11 piętro — DE) znajdu-
jemy stosunek 3/2, a spód ten ma się do całości jak 3/5, czyli
podział dokonany został wg. proporcji muzycznej męskiej.
5° Ten większy złoty odcinek (wysokość kolumny przyziomu 4.16 m.)
jest bliski szerokości przęsła (AF). Ściśle stwierdzić się to nie daje,
bowiem szerokość przęsła jest zmienna i waha się w dość znacz-
nych granicach (3.83 — 4.12, a nawet 5.24) i wynosi dla skrzydła
północnego 3.99, a dla wschodniego 4.065 m. Jeżeli się zważy, że
w ustalaniu poziomów posadzek krużganków twórca był skrępo-
wany poziomami pięter w pierwotnych budynkach, włączonych
w budowę renesansową, jeżeli z drugiej strony dość wyraźne jest
dążenie do ustalenia szerokości przęsła w okrągłym wymiarze
7 łokci florenckich (braccio di panno, brasso— 0.5836 m) równych
4.085 m, że dla oka te różnice nie są uchwytne, możemy przyjąć
w przybliżeniu, że w osnowie systemu leży jakby zespół kwadratów.
6° W dalszem postępowaniu ustala się wysokość kolumny I piętra
(CG) przez ujęcie od poziomu II p. (D) małego odcinka złotego (CB),
podobnie jak w przyziomie.
7° Wysokość parapetu II piętra łącznie z gzymsem działowym (DH)
wynosi 1/3 przęsła.
8° Laska(HE)wzmocniona jest przewiązką w połowie swej wysokości(J)
9° Raz jeden udało się stwierdzić zastosowanie funkcji złotego
cięcia przy ustalaniu poziomu belkowania 11 piętra (K) tym sposo-
bem, że podział funkcyjny (odcinka DK) trafia na ustaloną już
wysokość przewiązki (J).
71