DOI Heft:
Nr. 2
DOI Artikel:Zachwatowicz, Jan: Detale architektoniczne kościoła klasztornego w Mogile
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.37720#0088
bryły głowicy20). Wszystkie
głowice, jako wrożne, mają
oś symetrji w kompozycji
ornamentu na dwusiecznej
kąta. Ornament posługuje
się motywem palmety oraz
trójliścia, powiązanych prze-
plecionemu paskami. Wszyst-
kie części ornamentu posia-
dają silnie zaakcentowane żyły.
Abakusy głowic spotykamy dwóch typów — o prostszym (ryc. 2,
5 i 14) lub bogatszym wykroju (ryc. 6, 7 i 12), przyczem ten
ostatni jest rodzajem najbardziej ^rozpowszechnionym w XII i 1-ej
połowie XIII wieku. Linja profilu nie uległa tu zbytnio nowym
prądom z wyjątkiem dość silnego podcięcia dolnego walca (astra-
galu).
Charakter opracowania głowic w profilach i ornamentacji
przedstawia się, jak widzimy, dość konserwatywnie.
Bazy natomiast wykazują znaczne zgotycyzowanie formy
w ekspresji swej linji profilowej, odbiegającej od spokojnego „atty-
cyzmu“ bazy romańskiej (ryc. 9). Typ „a“ znajdujemy przy fila-
rach wewnętrznych, przyczem należy zaznaczyć, że dawny profil
zachował się nie wszędzie, zamieniony przy restauracjach profilem
uproszczonym lub bardziej „attyckim". Typ „b“ zastosowano
w portalu od krużganku (ryc. 11, 12). Typ „c“ jest właści-
wie cokułem zewnętrznym zachowanym fragmentami przy wschod-
niej i południowej ścianie prezbiterjum oraz przy wschodniej ścia-
nie kaplic bliźnich. Żabki znajdujemy przy wszystkich bazach pół-
kolumien z wyjątkiem tych, które były
restaurowane. Przy filarach naw bocz-
nych przeważają żabki o schematycz-
nym, prostolinijnym rysunku (por. mo-
nografje). W transepcie jednak, w kap-
licach i przy niektórych filarach naw
bocznych znajdujemy żabki, które po-
mimo zniszczenia reprezentują dość
znaczną rozmaitość i bogactwo opra-
cowania (ryc. 8 i 10).
Detale architektoniczne zewnętrz-
nej szaty kościoła mogilskiego ograni-
czają się do portalu w krużganku,
lizen przy wschodniej ścianie prezbi-
terjum, oraz arkaturowego fryzu. Portal
Ryc. 10. Mogiła. Fragment
bazy w transepcie.
h-1 20 cm.
Ryc. 9. Mogiła. Profile baz.
77
głowice, jako wrożne, mają
oś symetrji w kompozycji
ornamentu na dwusiecznej
kąta. Ornament posługuje
się motywem palmety oraz
trójliścia, powiązanych prze-
plecionemu paskami. Wszyst-
kie części ornamentu posia-
dają silnie zaakcentowane żyły.
Abakusy głowic spotykamy dwóch typów — o prostszym (ryc. 2,
5 i 14) lub bogatszym wykroju (ryc. 6, 7 i 12), przyczem ten
ostatni jest rodzajem najbardziej ^rozpowszechnionym w XII i 1-ej
połowie XIII wieku. Linja profilu nie uległa tu zbytnio nowym
prądom z wyjątkiem dość silnego podcięcia dolnego walca (astra-
galu).
Charakter opracowania głowic w profilach i ornamentacji
przedstawia się, jak widzimy, dość konserwatywnie.
Bazy natomiast wykazują znaczne zgotycyzowanie formy
w ekspresji swej linji profilowej, odbiegającej od spokojnego „atty-
cyzmu“ bazy romańskiej (ryc. 9). Typ „a“ znajdujemy przy fila-
rach wewnętrznych, przyczem należy zaznaczyć, że dawny profil
zachował się nie wszędzie, zamieniony przy restauracjach profilem
uproszczonym lub bardziej „attyckim". Typ „b“ zastosowano
w portalu od krużganku (ryc. 11, 12). Typ „c“ jest właści-
wie cokułem zewnętrznym zachowanym fragmentami przy wschod-
niej i południowej ścianie prezbiterjum oraz przy wschodniej ścia-
nie kaplic bliźnich. Żabki znajdujemy przy wszystkich bazach pół-
kolumien z wyjątkiem tych, które były
restaurowane. Przy filarach naw bocz-
nych przeważają żabki o schematycz-
nym, prostolinijnym rysunku (por. mo-
nografje). W transepcie jednak, w kap-
licach i przy niektórych filarach naw
bocznych znajdujemy żabki, które po-
mimo zniszczenia reprezentują dość
znaczną rozmaitość i bogactwo opra-
cowania (ryc. 8 i 10).
Detale architektoniczne zewnętrz-
nej szaty kościoła mogilskiego ograni-
czają się do portalu w krużganku,
lizen przy wschodniej ścianie prezbi-
terjum, oraz arkaturowego fryzu. Portal
Ryc. 10. Mogiła. Fragment
bazy w transepcie.
h-1 20 cm.
Ryc. 9. Mogiła. Profile baz.
77