Zakład Architektury Polskiej i Historii Sztuki <Warschau> [Hrsg.]: Biuletyn Historii Sztuki i Kultury (3.1934-1935)

Moja odpowiedź na to pyta-
nie wypada twierdząco.
Nie znamy daty opu-
szczenia Florencji przez Guc-
ciego. Biorąc jednak pod
uwagę pierwszą wzmiankę
o nim w źródłach polskich
(1558), oraz datę jego śmier-
ci (przed 3.II.1600), należy
przypuszczać, iż jako młody
człowiek przybył do Polski
ze swego rodzinnego miasta
około połowy, raczej zaś
w drugiej połowie XVI w.
Wynika stąd, że lata pobytu
Gucciego we Florencji przed
wyjazdem do Polski, a praw-
dopodobnie równocześnie la-
ta jego studjów artystycznych
w jednej z pracowni florenc-
kich, przypadają na okres pa-
nowania tk. zw. manieryzmu,
przeszczepionego z Rzymu,
jeśli chodzi o malarstwo,
przez Francesca Salviati i
Giorgia Vasari3). Manieryzm, będący w sztuce wykładnikiem świa-
topoglądu spirytualistycznego, odznaczał się przedewszystkiem zde-
cydowanem przeciwstawieniem się naturalistycznej sztuce pełnego
odrodzenia, przez zwrot ku idealizmowi i poszukiwaniu wartości
duchowych4), ftntynaturalistyczne tendencje w twórczości Guccie-
go znajdują więc swój odpowiednik w analogicznem nastawieniu
spirytualistycznej sztuki florenckiej okresu manieryzmu i niewąt-
pliwie wypływają z tego samego co tamte źródła.
Dalej posuwać się w tej chwili jest trudno, bez gruntownych
studjów nad nietkniętą dotychczas dziedziną, jaką jest rzeźba i ar-
chitektura florencka okresu manieryzmu.
Znajdujemy natomiast inne potwierdzenie dla wysuniętego
przypuszczenia. Nawrót do ąuattrocenta, podkreślony z dużą słusz-
nością po raz pierwszy w odniesieniu do dzieł Gucciego przez dr
Sinkównę, nie jest jego specyficzną właściwością, lecz cechuje przede-
wszystkiem całą sztukę manieryzmu. Co więcej, jak to stwierdza
Fr. flntal 5), manieryzm pod wieloma względami może być trakto-


138