Zakład Architektury Polskiej i Historii Sztuki <Warschau> [Hrsg.]: Biuletyn Historii Sztuki i Kultury (3.1934-1935)

Ryc. 17. Skrzydło drzwio-
we kościółka w Biecho-
wie (pow. Stopnicki). 1:30.


v i'/:\ v» w
Ryc. 183 Odrzwia kościółka w Kroś-
cienka Wyżnem (pow. Nowotarski)
wg. rys. J. S. Zubrzyckiego (Skarb
Architektury) 1:50.


Ryc. 19. Strop w sieni kamienicy Bonerów
w Krakowie. Schemat w/g rysunku J. Matejki.

rów było naśladowane w drzewie mimo trudnoś-
ci spowodowanych odmienną techniką (ryc. 15).
Okno Olbierzowickiego kościółka zamknięto
ostrołukiem, wpasowując dwa zwieracze, a ta-
kiż łuk ostry nad drzwiami dał się wyciąć w nad-
prożnym brusie dzięki wprost wyjątkowym wy-
miarom użytego budulca (1 m. wysokości).
Niekiedy cieśla posuwa się jeszcze dalej.
Zapatrzony w bogate koronkowe wzory kamien-
nych maswerków okiennych, wysnuwa z węga-
rów drzewnych na nadproże dekorację rzeź-
bioną, wplatając do jej geometrycznej osnowy
głowy zwierząt (ryc. 16).
Przykłady rzeźby gotyckiej powierzchnio-
wej (płaskiej) są niezmiernie rzadkie. Takim wy-
jątkiem są podwoje kościoła w Biechowie, któ-
rych skrzydła całkowicie dekoracją są pokryte
(ryc. 17). Technikę cięcia i motywy tej deko-
racji znamy ze sprzętów (zapiecki stalli), któ-
remi wnętrza kościołów były wyposażone, a któ-
re gdzieniegdzie ocalały.
Pomijając w tym przeglądzie oka-
zy sztuki stolarskiej, jako stojące już
poza obrębem właściwych rzemiosł
budowlanych, należy natomiast wspo-
mnieć o wyrobach z żelaza, jak kraty
a zwłaszcza okucia drzwi, które nie-
rzadko znamiona sztuki gotyckiej wy-
raźnie okazują (ryc. 18).
Ubodzy jesteśmy w zachowane
przykłady gotyckiej polichromji na
drzewie. Kościółki piętnastowieczne
są nieliczne, a zbudowane w w. XVI
niezawsze były malowane a przy
tern niekoniecznie w charakte-
rze sztuki średniowiecznej. Tym
cenniejsze będzie więc dla nas
wnętrze kościoła w Dębnie, po-
chodzącego z przełomu XV i
XVI wieków, przyozdobione na
ścianach, stropie (ryc. 20) i bel-
ce tęczowej malowidłem dobrze
zachowanem po dziś dzień i bar-
dzo szlachetnem w tonie. Do-
177