Zakład Architektury Polskiej i Historii Sztuki <Warschau> [Hrsg.]: Biuletyn Historii Sztuki i Kultury (3.1934-1935)

Ryc. 3-a. Gniezno. Katedra. Przekrój poprzeczny przez nawy.
Stan obecny. 1:400.

ków dwunastoboku. Prezbiterjum zamknięto 5 bokami dwunasto-
boku z dodaniem dwóch boków dłuższych, przejściowych. Układ ten
powstał z dążenia do przesunięcia punktu zwarcia żeber zamknięcia
wielobocznego w nawie głównej, na wschód od zwornika ostatniego
tuku międzyprzęsłowego. Przesunięcie to daje lepszy rozkład sił
w tern zamykającem wielobocznem przęśle*5).
Układ części prezbiterjalnej jest dokładny w kątach, propor-
cjach i odległościach7) w przeciwieństwie do części nawowej po-
siadającej cały szereg nieregularności.
Powstały w drugim etapie budowy trójnawowy korpus główny
kościoła ograniczony był w swych proporcjach planowych częściowem
zużytkowaniem murów katedry romańskiej w ścianie południowej na-
wy bocznej oraz wież od zachodu (ryc. 1, części kreskowane). Kaplic przy
nawach nie było, jak wskazuje na to ornamentowany zewnętrzny gzyms
oraz otwory okienne pozostałe na północnej i południowej ścianie
naw bocznych (obecnie na poddaszu dobudowanych kaplic).
Budowa wież miała przebieg skomplikowany, ograniczam się
więc do zaznaczenia, że północna była wykończona w XIV w.,

184