Zakład Architektury Polskiej i Historii Sztuki <Warschau> [Hrsg.]: Biuletyn Historii Sztuki i Kultury (3.1934-1935)

Ryc. 8, 9 i 10. Kapitele służkowe (Kość. Marjacki).
kapitel w nawie głównej, przytykający do półn. filaru tęczowego,
na którym wyobrażono kompozycję figuralną: dwóch mnichów,
względnie kamieniarzy w sutannach z kapturami, z których jeden
wskazuje na głowę kota, wyobrażoną na służce, pomiędzy obu
figurami.
Jako wzory dla rzeźb roślinnych służyły — obok dębu i roś-
lin z rodziny jaskrowatych — także chmiel, winna latorośl, jaskół-
cze ziele i kilka innych. Dążność do uzyskania wrażenia jak naj-
silniejszego ruchu i efektu światłocienia, zaznaczyła się w tej de-
koracji — jak i w poprzednio omawianych tego rodzaju zabytkach
z 2 poł. XIV w. — przedewszystkiem w nadmiernem uwypuklaniu
grzbietów liści, a o usilnem naśladowaniu natury świadczyć mogą
pączki, kwiaty, a nawet owoce poszczególnych roślin, częściej już
występujące, nie mniej jednak tak dyskretnie rozmieszczone, że
je trzeba wyszukiwać wśród liści (ryc. 8, 9, i 10).
Należałoby teraz wspomnieć o bardzo skromnej dekoracji
rzeźbiarskiej kościoła św. Katarzyny na Kazimierzu i sąsiadującego
z nim klasztoru 00. Augustjanów. Dekoracja ta występuje tylko
w sieni klasztornej, wiodącej od furty na krużganki, oraz w połud-
niowej nawie kościoła i w przylegającej do niej kruchcie t. j. w czę-
ściach fundowanych, przypuszczalnie w ostatnich latach XIV w.,
przez Lanckorońskich, jak świadczy o tern herb Zadora, powraca-
jący na kilku zwornikach w tych częściach budowli 32). Prócz tego
herbu, zwracającego uwagę swym całkiem płaskim modelunkiem,
zupełnie odmiennym od dotychczas zaobserwowanego u naszych
rzeźb heraldycznych, oraz w nawie południowej: oprócz łba lwiego,
umieszczonego, analogicznie do tego rodzaju kompozycyj w koś-
ciele Marjackim u szczytu ślepego okna, i głowy w śpiczastej czap-
ce na gzymsie okapowym, reszta rzeźby figuralnej tego kościoła
nie budzi żywszego zainteresowania. Ciekawszą jest natomiast,

205