DOI Heft:
Nr. 3
DOI Artikel:Dettloff, Szczęsny: Trochę gotyckiej rzeźby wielkopolskiej
DOI Seite / Zitierlink:https://doi.org/10.11588/diglit.37720#0232
samych zamierzeń artystycznych,
które nie ogniskowały się przecież
jedynie na Śląsku10).
Datę zaś obu tych zabytków
należałoby przesunąć wstecz na
ostatnią ćwierć XIV w. ze wzglę-
du przedewszystkiem na wyrazistą
frontalność pozycji, która już po
1400 r. ustępować zaczyna esowa-
temu przygięciu postaci, inaczej
bowiem jakże wytłumaczyć wy-
raźne różnice w poruszeniu posta-
ci pomiędzy Matką Boską czem-
pińską, patowaną przez autora na-
czas ok. 1420 r., a Madonną no-
wowiejską i czerlejeńską? Miano-
wicie że wszystkie one zdaniem
Brosiga pochodzić mają „prawdo-
podobnie" czy „przypuszczalnie,,
z warsztatu śląskiego12).
Ryc. 2. Nowe Miasto «/ Wartą. Pieta.
W gotyckim halowym kościele parafjalnym w Nowem Mieście
n. Wartą (pow. Jarocin13) oglądałem niewielkich rozmiarów drew-
nianą Pieta. Rzeźbie brak nóg Chrystusa i lewej ręki Matki Boskiej
oraz palców u rąk Zbawiciela, któremu pozatem w czasie niedaw-
nym utrącono nos. Całość pokryta jest bezwartościową nowoczes-
ną polichromją. Kohte wymienia tę grupę jako „derbes Schnitz-
werk der Spatgotik” 14). Mówi o niej pokrótce i reprodukuje ją
również Brosig15), którego rycina jednakże daje tak mylne o rze-
czywistym wyglądzie grupy wyobrażenie, iż należy ją podać ponow-
nie, temwięcej, źe i w tym wypadku datowanie jak i wywody for-
malne autora są nieścisłe.
Skąd się ta rzeźba wzięła w kościele nowomiejskim, niewia-
domo. W aktach wizytacyjnych, zachowanych od 1683 r. nigdzie
wzmianki o niej niema. Również w zapiskach parafjalnych XIX w.
aż do lat ostatnich o naszej grupie głucho. Może była ona daw-
niej figurą przydrożną, na co wskazywać się zdaje poza niewiel-
kiemu jej rozmiarami, zwłaszcza jej podniszczony stan dzisiejszy.
Bo że pochodzi z Nowego Miasta, nie ulega wątpliwości16). O datę
dla rzeźby nietrudno: pochodzi ona z czasu około 1420. Brosig
wyznacza czas jej powstania „na początek XV w.”, gdy najklasycz-
221
które nie ogniskowały się przecież
jedynie na Śląsku10).
Datę zaś obu tych zabytków
należałoby przesunąć wstecz na
ostatnią ćwierć XIV w. ze wzglę-
du przedewszystkiem na wyrazistą
frontalność pozycji, która już po
1400 r. ustępować zaczyna esowa-
temu przygięciu postaci, inaczej
bowiem jakże wytłumaczyć wy-
raźne różnice w poruszeniu posta-
ci pomiędzy Matką Boską czem-
pińską, patowaną przez autora na-
czas ok. 1420 r., a Madonną no-
wowiejską i czerlejeńską? Miano-
wicie że wszystkie one zdaniem
Brosiga pochodzić mają „prawdo-
podobnie" czy „przypuszczalnie,,
z warsztatu śląskiego12).
Ryc. 2. Nowe Miasto «/ Wartą. Pieta.
W gotyckim halowym kościele parafjalnym w Nowem Mieście
n. Wartą (pow. Jarocin13) oglądałem niewielkich rozmiarów drew-
nianą Pieta. Rzeźbie brak nóg Chrystusa i lewej ręki Matki Boskiej
oraz palców u rąk Zbawiciela, któremu pozatem w czasie niedaw-
nym utrącono nos. Całość pokryta jest bezwartościową nowoczes-
ną polichromją. Kohte wymienia tę grupę jako „derbes Schnitz-
werk der Spatgotik” 14). Mówi o niej pokrótce i reprodukuje ją
również Brosig15), którego rycina jednakże daje tak mylne o rze-
czywistym wyglądzie grupy wyobrażenie, iż należy ją podać ponow-
nie, temwięcej, źe i w tym wypadku datowanie jak i wywody for-
malne autora są nieścisłe.
Skąd się ta rzeźba wzięła w kościele nowomiejskim, niewia-
domo. W aktach wizytacyjnych, zachowanych od 1683 r. nigdzie
wzmianki o niej niema. Również w zapiskach parafjalnych XIX w.
aż do lat ostatnich o naszej grupie głucho. Może była ona daw-
niej figurą przydrożną, na co wskazywać się zdaje poza niewiel-
kiemu jej rozmiarami, zwłaszcza jej podniszczony stan dzisiejszy.
Bo że pochodzi z Nowego Miasta, nie ulega wątpliwości16). O datę
dla rzeźby nietrudno: pochodzi ona z czasu około 1420. Brosig
wyznacza czas jej powstania „na początek XV w.”, gdy najklasycz-
221