Zakład Architektury Polskiej i Historii Sztuki <Warschau> [Hrsg.]: Biuletyn Historii Sztuki i Kultury (3.1934-1935)

Nie leży w ramach niniejszej
bardzo krótkiej pracy opisywanie
na czem ona polega, interesują-
cych się temi sprawami odsyłam
do pracy Włodzimierza Szuche-
wicza —Huculszczyzna, gdzie znaj-
dą wyczerpujące informacje. Tu
chciałbym tylko zaznaczyć, że ży-
cie połoninne wytworzyło pewien
prymitywny typ budownictwa, w po-
staci szałasów pasterskich zwanych
staje lub koszery. Chcąc usy-
stematyzować możliwie najlepiej
badania nad budownictwem ludo-
wem na Huculszczyźnie, wprowa-
dziłem następujący jego podział:
1. Budynki zamieszkałe cza-
sowo.
- 2. Budynki zamieszkałe stale.
3. Budownictwo sakralne.
Do pierwszej grupy zaliczymy
zymarki, staje i koliby, w drugiej znajdą się zagrody zamieszkałe
przez cały rok, czyli t. zw. chaty posedkowe, do trzeciej cerkwie,
dzwonnice, kaplice i t. d.
Dotychczasowe badania przeprowadzane były głównie rad bu-
dynkami zamieszkałemi stale, pozostałe działy są dopiero w sta-
djum inwentaryzowania, już jednak teraz zebrany do nich materjał,
pozwala na kilka ogólnych uwag, które ze względu na całokształt
> budownictwa huculskiego pozwolę sobie zamieścić.
1. Budynki zamieszkałe czasowo.
Dla lepszego zrozumienia, jakie funkcje spełnia każdy z nich,
zapoznajmy się pobieżnie z zasadami gospodarki hucuła. Weźmy
pierwszego lepszego zamożnego gazdę (jest ich zresztą niewielu),
przypuśćmy z okolic Żabiego.
Chata, w której stale mieszka, a więc jak już wiemy chata
posedkowa, stoi na największym i najkorzystniejszym do zamiesz-
kiwania przez cały rok terenie. Poza nim ma jeszcze jej właściciel
obfitujące w paszę łąki, położone w dużej odległości od swej sta-
łej siedziby. W okresie, kiedy bydło jest na połoninach, na łąkach
gromadzą się duże zapasy siana, którego nie można przewieść do
chaty posedkowej, z powodu braku drogi umożliwiającej transport.
Nie mogąc ściągnąć do siebie paszy, musi hucuł rad nie rad wędro-


279