Zakład Architektury Polskiej i Historii Sztuki <Warschau> [Hrsg.]: Biuletyn Historii Sztuki i Kultury (3.1934-1935)

Ryc. 6. Staja z okolic Skupowej.

wać do niej z bydłem. Ponieważ spasanie nagromadzonych zapa-
sów trwa nieraz bardzo długo, — bo niejednokrotnie do połowy
stycznia, wyłoniła się potrzeba zabezpieczenia pilnującego i dania
mu dachu nad głową. W ten sposób powstały zymarki, przypomi-
nające w założeniu chaty posedkowe. Są one naogół bardzo po-
rządnie budowane. Przed wojną, w celu uniknięcia opłat podatko-
wych, pozbawione były pieców, szczególnie jeśli znajdowały się
w pobliżu chaty posedkowej i jedzenie można było łatwo donosić
pilnującemi bydła. Poza tą krótką wzmianką, wszystkie dane doty-
czące konstrukcji i rozplanowania zymarek, znajdziemy przy ana-
lizie chaty posedkowej, która się tern tylko różni od zymarki, że
jest zamieszkiwana stale, podczas gdy tamta tylko w pewnych
okresach.
Drugi typ budynków zamieszkałych czasowo, to staje, czyli
szałasy pasterkie budowane na połoninach. Są to niejako bazy
operacyjne dla niezmiernie ważnej dla hucuła gospodarki połonin-
nej. W czasie swego cztero-miesięcznego pobytu na połoninie, tu
on mieszka i pracuje, tu decydują się losy jego zarobku.
Staj mamy dwa rodzaje: solidnie wykonane na połoninach
Czarnohory i nędznie sklecone prymitywy w Gorganach. Połonina
Czarnohory, duża i obfitująca w paszę, pozwala hucułowi na prze-
bywanie na niej przez cały okres czasu. Mając w perspektywie
czteromiesięczny pobyt na jednem miejscu, decyduje się on na
zbudowanie staji porządnej. Rzut poziomy i przekrój takiej staji
przedstawia ryc. 4. W planie jest to czworobok z wydzieloną częścią
gospodarczą. Izba mieszkalna niewielka, około 25 m2, posiada podłogę

281