DOI Heft:
Nr. 4
DOI Artikel:Eckhardtówna, Joanna: Reljef alabastrowy z XVI w. w kościele parafjalnym w Kórniku
DOI Seite / Zitierlink:https://doi.org/10.11588/diglit.37720#0391
Wśród uczniów i współpracowników Florisa znajdujemy też
rzeźbiarza, któremu przypisujemy reljef kórnicki. Jest nim Robert
Coppens pochodzący z Mecheln, czynny w drugiej połowie XVI. w.
Z dzieł tego artysty znane jest epitafjum pastora Schillinga (f 1574)
w Lubece, ozdobione alabastrowemi symbolicznemi reljefami i na-
grobek ks. Krzysztofa von Meklenburg i żony w katedrze w Schwe-
rynie (f 1591—fl597) 13).
Reljefy Coppensa z powyższego nagrobka posiadają te same
cechy stylistyczne, jakie zauważyliśmy już w reljefie z Kórnika. Ten
sam sposób zwartego, symetrycznego komponowania, takie same
traktowanie postaci, dbałe o wdzięk linji ale mało plastyczne. Ta sa-
ma wreszcie daleko posunięta rutyna techniczna i precyzyjne wy-
konanie szczegółów. Chrystusa ze „Zmartwychwstania” Coppensa
znajdujemy w postaci św. Jana w naszym reljefie. Tu i tam wresz-
cie ten sam sposób ujmowania pejzażu i ożywianie kompozycji ro-
ślinami i kwiatami i nawet motyw symbolicznej w reljefie Kórnickim
kury z pisklętami, który powtarza się w jednym z reljefów Cop-
pensa, wyobrażającym Adama i Ewę.
Jaką drogą dostał się reljef Coppensa do Kórnika, trudno
dziś wobec braku jakichkolwiek dokumentów stwierdzić14). Pewne
światło na rozszerzanie się tego rodzaju drobniejszych dzieł sztuki
rzucają wiadomości podane przez Ehrenberga 15), a dotyczące han-
dlu rzeźbami i innemi dziełami sztuki. A mianowicie Ehrenberg
wymienia nazwisko kupca magdeburskiego Albrechta Wernera (1562),
który w Antwerpji i innych niderlandzkich miastach, nabywał reljefy
i rzeźby o treści religijnej w celu sprzedawania ich na terenie Pol-
ski i Rosji.
PRZYPISY.
1. Na reljef ten zwrócił mi uwagę p. Dr. W. Dalbor konserwator poz-
nański.
2. Wiadomość o podobnym w założeniu reljefie związanym tematycznie
z okresem reformacji, a wykonanym przez Cranacha starszego znaj-
dujemy w „Denkmalpflege“ 1908 tom X, str. 74. „Ein bisher unbekanntes
Flachbild des alteren Cranach". Widzimy tu Ukrzyżowanie Chrystu-
sa w otoczeniu scen symbolicznych ze Starego i Nowego Testa-
mentu między innemi także legendy o miedzianym wężu.
3. Grobowa ta kaplica Górków nie zachowała się. gdyż kościół dwukrot-
nie uległ zniszczeniu i był przebudowany; zachowały się tylko nagrob-
ki. Łukaszewicz: Opis Kościołów tom I, str. 336. Poznań 1858.
4. Na tablicy cytat „ftsperges me Domine Ysopo et mundabor lavąbis
me" psalm 8.
5. Pierwsze symboliczne zestawienie pelikana z Ukrzyżowaniem spoty-
kamy u Giotta. Kunstle: Ikonographie der Heilligen, str. 122.
6. Obok feniksa napis „Se necat ut vivat se tamen ipsa creat“. Obok
pelikana „Similis factus sui pelicano solitudinis“ psal. 191.
377
rzeźbiarza, któremu przypisujemy reljef kórnicki. Jest nim Robert
Coppens pochodzący z Mecheln, czynny w drugiej połowie XVI. w.
Z dzieł tego artysty znane jest epitafjum pastora Schillinga (f 1574)
w Lubece, ozdobione alabastrowemi symbolicznemi reljefami i na-
grobek ks. Krzysztofa von Meklenburg i żony w katedrze w Schwe-
rynie (f 1591—fl597) 13).
Reljefy Coppensa z powyższego nagrobka posiadają te same
cechy stylistyczne, jakie zauważyliśmy już w reljefie z Kórnika. Ten
sam sposób zwartego, symetrycznego komponowania, takie same
traktowanie postaci, dbałe o wdzięk linji ale mało plastyczne. Ta sa-
ma wreszcie daleko posunięta rutyna techniczna i precyzyjne wy-
konanie szczegółów. Chrystusa ze „Zmartwychwstania” Coppensa
znajdujemy w postaci św. Jana w naszym reljefie. Tu i tam wresz-
cie ten sam sposób ujmowania pejzażu i ożywianie kompozycji ro-
ślinami i kwiatami i nawet motyw symbolicznej w reljefie Kórnickim
kury z pisklętami, który powtarza się w jednym z reljefów Cop-
pensa, wyobrażającym Adama i Ewę.
Jaką drogą dostał się reljef Coppensa do Kórnika, trudno
dziś wobec braku jakichkolwiek dokumentów stwierdzić14). Pewne
światło na rozszerzanie się tego rodzaju drobniejszych dzieł sztuki
rzucają wiadomości podane przez Ehrenberga 15), a dotyczące han-
dlu rzeźbami i innemi dziełami sztuki. A mianowicie Ehrenberg
wymienia nazwisko kupca magdeburskiego Albrechta Wernera (1562),
który w Antwerpji i innych niderlandzkich miastach, nabywał reljefy
i rzeźby o treści religijnej w celu sprzedawania ich na terenie Pol-
ski i Rosji.
PRZYPISY.
1. Na reljef ten zwrócił mi uwagę p. Dr. W. Dalbor konserwator poz-
nański.
2. Wiadomość o podobnym w założeniu reljefie związanym tematycznie
z okresem reformacji, a wykonanym przez Cranacha starszego znaj-
dujemy w „Denkmalpflege“ 1908 tom X, str. 74. „Ein bisher unbekanntes
Flachbild des alteren Cranach". Widzimy tu Ukrzyżowanie Chrystu-
sa w otoczeniu scen symbolicznych ze Starego i Nowego Testa-
mentu między innemi także legendy o miedzianym wężu.
3. Grobowa ta kaplica Górków nie zachowała się. gdyż kościół dwukrot-
nie uległ zniszczeniu i był przebudowany; zachowały się tylko nagrob-
ki. Łukaszewicz: Opis Kościołów tom I, str. 336. Poznań 1858.
4. Na tablicy cytat „ftsperges me Domine Ysopo et mundabor lavąbis
me" psalm 8.
5. Pierwsze symboliczne zestawienie pelikana z Ukrzyżowaniem spoty-
kamy u Giotta. Kunstle: Ikonographie der Heilligen, str. 122.
6. Obok feniksa napis „Se necat ut vivat se tamen ipsa creat“. Obok
pelikana „Similis factus sui pelicano solitudinis“ psal. 191.
377