DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.25710#0131
Magdalena Adamska, Dariusz Nowacki
Ze studidw nad graficznymi reprodukcjami miniatur
w Banderia Prutenorum Jana Dhigosza
T)anderia Prutenorum - najstarszy zachowany średniowieczny Fahnenbuch' i jedno
JLJ z czołowych, a przy tym autoryzowanych dziet krakowskiego miniatorstwa - po
perypetiach z czasów ostatniej wojny jest dziś dumą Biblioteki Jagiellońskiej. Nie ma tu
potrzeby streszczania jego bogatej historii 1 2 — choć warto przy tej okazji zauważyć, iż
sporo w niej luk, jak chocby okoliczności udostępniania kodeksu w Archiwum Kapitul-
nym na Wawelu czy wypożyczania na zewnątrz. W niniejszym tekście interesować nas
będzie jedynie pewien aspekt aktywności kolejnych pokoleń badaczy, począwszy od pierw-
szego monografisty zabytku - Friedricha Augusta Vossberga 3, z późniejszych uwzględ-
niając szczególnie Józefa Muczkowskiego 4, a skończywszy na inicjatywach Przezdziec-
kiego, Strehlkego, Górskiego i Ekdahla 5. Pragniemy skupić się nie tyle na artystycznych
walorach miniatur Stanisława Durinka, co na znaczeniu ich kopii, ograniczając się w tym
miejscu jedynie do powtórzeń graficznych.
Nasze rozważania trzeba rozpocząć od publikacji sprzed ponad czterystu lat, która -
jak sądzimy - miała zasadnicze, choć niedostatecznie uświadamiane znaczenie w póź-
niejszych polskich badaniach nad kodeksem. Bartosz Paprocki (około 1543-1614) w swym
1 F. Deuchler, O. Neubecker, Fahnenbuch [w:] Reallexikon zur deutschen Kunstgeschichte, t. 6, 1973, szp.
1170, il. 1.
2 Por. S. Ekdahl, Die „Banderia Prutenorum" des Jan Dlugosz - eine Quelle zur Schlacht bei Tannenberg
1410, Gottingen 1976; Wawel 1000-2000. Wystawa jubileuszowa, Kraków 2000, t. 1: Kultura artystyczna dworu
królewskiego i katedry. Katedra krakowska - biskupia, królewska, narodowa. Katalog, nrkat. 1/18, s. 53-54 (A. So-
bańska, M. Adamska), t. 3, il. 19; B. Miodońska, Małopolskie malarstwo książkowe [w:] Malarstwo gotyckiew Pol-
sce, Warszawa 2004, t. 1 : Synteza, red. A. S. Labuda, K. Secomska, s. 432; t. 2\ Katalogzabytków, s. 354-355 (B. Mio-
dońska); t. 3, s. 520, il. 1040.
3 F. A. Vossberg, Banderia Prutenorum oder die Fahnen des Deutschen Ordens und seiner Verbündeten wel-
che in Schlachten und Gefechten des 15. Jahrhunderts einer Beute der Polen wurden, Berlin 1849. Praca wydana
czterokrotnie w latach 1849-1850 (zob. Ekdahl, op. cit., s. 288-289).
4 J. Muczkowski, Wiadomość o rękopismach Historyi Długosza jego Banderia Prutenorum tudzież Insygnia
seu Clenodia Regni Poloniae, Kraków 1851.
5 Joannis Dlugosz canonici Cracoviensis „Banderia Prutęnorum”, opr. E. Strehlke [w:] Scriptores rerum
Prussicarum, t. 4, Leipzig 1870; Banderia Prutenorum, opr. I. Polkowski, Ż. Pauli [w:] Joannis Długossii... Opera
omnia, wyd. A. Przezdziecki, t. 1, Cracoviae 1887, s. 575-595; K. Górski, Jana Długosza Banderia Prutenorum,
Warszawa 1958; Ekdahl, op. cit.
Ze studidw nad graficznymi reprodukcjami miniatur
w Banderia Prutenorum Jana Dhigosza
T)anderia Prutenorum - najstarszy zachowany średniowieczny Fahnenbuch' i jedno
JLJ z czołowych, a przy tym autoryzowanych dziet krakowskiego miniatorstwa - po
perypetiach z czasów ostatniej wojny jest dziś dumą Biblioteki Jagiellońskiej. Nie ma tu
potrzeby streszczania jego bogatej historii 1 2 — choć warto przy tej okazji zauważyć, iż
sporo w niej luk, jak chocby okoliczności udostępniania kodeksu w Archiwum Kapitul-
nym na Wawelu czy wypożyczania na zewnątrz. W niniejszym tekście interesować nas
będzie jedynie pewien aspekt aktywności kolejnych pokoleń badaczy, począwszy od pierw-
szego monografisty zabytku - Friedricha Augusta Vossberga 3, z późniejszych uwzględ-
niając szczególnie Józefa Muczkowskiego 4, a skończywszy na inicjatywach Przezdziec-
kiego, Strehlkego, Górskiego i Ekdahla 5. Pragniemy skupić się nie tyle na artystycznych
walorach miniatur Stanisława Durinka, co na znaczeniu ich kopii, ograniczając się w tym
miejscu jedynie do powtórzeń graficznych.
Nasze rozważania trzeba rozpocząć od publikacji sprzed ponad czterystu lat, która -
jak sądzimy - miała zasadnicze, choć niedostatecznie uświadamiane znaczenie w póź-
niejszych polskich badaniach nad kodeksem. Bartosz Paprocki (około 1543-1614) w swym
1 F. Deuchler, O. Neubecker, Fahnenbuch [w:] Reallexikon zur deutschen Kunstgeschichte, t. 6, 1973, szp.
1170, il. 1.
2 Por. S. Ekdahl, Die „Banderia Prutenorum" des Jan Dlugosz - eine Quelle zur Schlacht bei Tannenberg
1410, Gottingen 1976; Wawel 1000-2000. Wystawa jubileuszowa, Kraków 2000, t. 1: Kultura artystyczna dworu
królewskiego i katedry. Katedra krakowska - biskupia, królewska, narodowa. Katalog, nrkat. 1/18, s. 53-54 (A. So-
bańska, M. Adamska), t. 3, il. 19; B. Miodońska, Małopolskie malarstwo książkowe [w:] Malarstwo gotyckiew Pol-
sce, Warszawa 2004, t. 1 : Synteza, red. A. S. Labuda, K. Secomska, s. 432; t. 2\ Katalogzabytków, s. 354-355 (B. Mio-
dońska); t. 3, s. 520, il. 1040.
3 F. A. Vossberg, Banderia Prutenorum oder die Fahnen des Deutschen Ordens und seiner Verbündeten wel-
che in Schlachten und Gefechten des 15. Jahrhunderts einer Beute der Polen wurden, Berlin 1849. Praca wydana
czterokrotnie w latach 1849-1850 (zob. Ekdahl, op. cit., s. 288-289).
4 J. Muczkowski, Wiadomość o rękopismach Historyi Długosza jego Banderia Prutenorum tudzież Insygnia
seu Clenodia Regni Poloniae, Kraków 1851.
5 Joannis Dlugosz canonici Cracoviensis „Banderia Prutęnorum”, opr. E. Strehlke [w:] Scriptores rerum
Prussicarum, t. 4, Leipzig 1870; Banderia Prutenorum, opr. I. Polkowski, Ż. Pauli [w:] Joannis Długossii... Opera
omnia, wyd. A. Przezdziecki, t. 1, Cracoviae 1887, s. 575-595; K. Górski, Jana Długosza Banderia Prutenorum,
Warszawa 1958; Ekdahl, op. cit.