DOI Heft:
I. Po śmierci Jana Białostockiego: Wspomnienia i nekrologi
DOI Artikel:Poprzęcka, Maria; Białostocki, Jan [Gefeierte Pers.]; Białostocki, Jan [Bearb.]: Jan Białostocki
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.19643#0113
JAN BIAŁOSTOCKI
grudnia zmarł w Warszawie śp. Jan Białostocki, historyk sztuki, profesor
zwyczajny Uniwersytetu Warszawskiego, kurator Galerii Sztuki Obcej Muzeum Narodo-
wego w Warszawie, jeden z największych uczonych-humanistów naszego czasu. Przez wiele
dni w gazetowych nekrologach wymieniano Jego prace, zasługi, funkcje, tytuły, godności.
Był członkiem Polskiej Akademii Nauk i licznych akademii zagranicznych, doktorem
honoris causa trzech uniwersytetów (Groningen, Moguncja, Bruksela), zasiadał we władzach
wielu międzynarodowych organizacji naukowych, wykładał na uniwersytetach m.in. w
Cambridge, Lejdzie, Sydney, Meksyku, New Heaven (Yale), Nowym Jorku, Tokio,
Moskwie. Jego dorobek i działalność zdają się przekraczać możliwości jednego człowieka,
którego życie przerwała okrutna choroba w wieku 67 lat. Ale też w życiorysie Profesora
niewiele jest zewnętrznych wydarzeń, przypadków, zwrotów losu. Było to życie wypełnione
bez reszty niezmożoną pracą, znaczone kolejnymi publikacjami, wystawami, wykładami na
uniwersytetach wszystkich niemal kontynentów.
Wychowanek warszawskiego Gimnazjum imienia Adama Mickiewicza, student tajnego
okupacyjnego uniwersytetu, więzień obozów koncentracyjnych w Grossrosen, Mauthausen,
Linz III, od 1945 r. związał się z dwiema instytucjami, którym mimo światowej sławy i
niezliczonych podróży pozostał wierny do końca życia — z Uniwersytetem Warszawskim i
Muzeum Narodowym. Był uczniem filozofa — Władysława Tatarkiewicza, w historii sztuki
zaś najwięcej zawdzięczał Michałowi Walickiemu i Erwinowi Panofsky'emu, amerykańskie-
mu uczonemu niemieckiego pochodzenia, z którym łączyły go więzi przyjaźni. Władysław
Tatarkiewicz był jego mistrzem w logicznym, porządkującym myśleniu i jasnym precyzowa-
niu wypowiedzi. U Michała Walickiego podziwiał właściwą mu emocjonalną syntezę wiedzy
i wrażenia. Od Erwina Panofsky'ego przejął pojmowanie zadań humanisty jako dążenia do
przekształcania chaotycznej różnorodności pozostawionych przez człowieka dzieł w kosmos
kultury, do odczytywania, zrozumienia i przekazywania dalej śladów ludzkiej egzystencji,
które bez tego działania pozostawałyby martwe, padałyby pastwą czasu. Tych trzech miał
109
grudnia zmarł w Warszawie śp. Jan Białostocki, historyk sztuki, profesor
zwyczajny Uniwersytetu Warszawskiego, kurator Galerii Sztuki Obcej Muzeum Narodo-
wego w Warszawie, jeden z największych uczonych-humanistów naszego czasu. Przez wiele
dni w gazetowych nekrologach wymieniano Jego prace, zasługi, funkcje, tytuły, godności.
Był członkiem Polskiej Akademii Nauk i licznych akademii zagranicznych, doktorem
honoris causa trzech uniwersytetów (Groningen, Moguncja, Bruksela), zasiadał we władzach
wielu międzynarodowych organizacji naukowych, wykładał na uniwersytetach m.in. w
Cambridge, Lejdzie, Sydney, Meksyku, New Heaven (Yale), Nowym Jorku, Tokio,
Moskwie. Jego dorobek i działalność zdają się przekraczać możliwości jednego człowieka,
którego życie przerwała okrutna choroba w wieku 67 lat. Ale też w życiorysie Profesora
niewiele jest zewnętrznych wydarzeń, przypadków, zwrotów losu. Było to życie wypełnione
bez reszty niezmożoną pracą, znaczone kolejnymi publikacjami, wystawami, wykładami na
uniwersytetach wszystkich niemal kontynentów.
Wychowanek warszawskiego Gimnazjum imienia Adama Mickiewicza, student tajnego
okupacyjnego uniwersytetu, więzień obozów koncentracyjnych w Grossrosen, Mauthausen,
Linz III, od 1945 r. związał się z dwiema instytucjami, którym mimo światowej sławy i
niezliczonych podróży pozostał wierny do końca życia — z Uniwersytetem Warszawskim i
Muzeum Narodowym. Był uczniem filozofa — Władysława Tatarkiewicza, w historii sztuki
zaś najwięcej zawdzięczał Michałowi Walickiemu i Erwinowi Panofsky'emu, amerykańskie-
mu uczonemu niemieckiego pochodzenia, z którym łączyły go więzi przyjaźni. Władysław
Tatarkiewicz był jego mistrzem w logicznym, porządkującym myśleniu i jasnym precyzowa-
niu wypowiedzi. U Michała Walickiego podziwiał właściwą mu emocjonalną syntezę wiedzy
i wrażenia. Od Erwina Panofsky'ego przejął pojmowanie zadań humanisty jako dążenia do
przekształcania chaotycznej różnorodności pozostawionych przez człowieka dzieł w kosmos
kultury, do odczytywania, zrozumienia i przekazywania dalej śladów ludzkiej egzystencji,
które bez tego działania pozostawałyby martwe, padałyby pastwą czasu. Tych trzech miał
109