Universitätsbibliothek HeidelbergUniversitätsbibliothek Heidelberg
Metadaten

Bandini, Angelo Maria
De obelisco Caesaris Augusti e Campi Martii ruderibus nuper eruto commentarius — Rom, 1750 [Cicognara, 2516]

DOI Seite / Zitierlink: 
https://doi.org/10.11588/diglit.8409#0088

DWork-Logo
Überblick
loading ...
Faksimile
0.5
1 cm
facsimile
Vollansicht
OCR-Volltext
62 de Augusti Cms. Obelisco Cap.XI.

Dell'altezza dell' Obelisco.
Capo xi.
LE mìfure , che si riportano da Diodoro del
nojlro obelifco, sono molto discordanti da quel-
le , che ci dà Plinio : poiché dice il primo, che
gli obelifchi di Sesostri erano alti cxx. cubiti, sic-
carne si pub vedere nei più antichi codici mjs.dies-
fo sermare da me consultati nella insigne Biblio-
teca Laurenziana . Pojìo che Diodoro intendes-
se del cubito dei Greci, e che queslo contenesse un
piede , e mezzo Rom ano 1, verrà ad ejsere V obe-
lisco alto clxxx. di quejli piedi 1 . Ma o che
si* slato corrotto per negligenza dei copijìi il tejìo di
Diodoro , o che egli non sia slato bene insorma-
to delle diverfe mìsure , delle quali si servivano i
Greci , e gli Egiziani , sappiamo di certo, che
gli obelifchi da ejso mentovati, computando anche
i pitdsflallì, e ogni altra loro base, non potevano
mai giungere a tanta altezza , quanta lor viene
dal medefimo attribuita 5 . Plinio , che con più age-
volezza poteva mi surar e uno di quefti , che sla-
va collocato nel Campo Marzo , scrive ejsere alto
cxvi. pie'di , e tre quarti , senza computarvi la
base , ficcome dai suoi più e satti Crìtici e slato let-
to sinora . Perciò sarebbe lxiv. piedi minore di
quello, che lo saccia Diodoro .
Ter combinare in qualche maniera le discordanti
opinioni di Diodoro , e di Plinio nelV assegnare la
misura dell' obelisco , dobbiamo avvertire , che ben-
ché Cambise col serro, e col suoco danneggiajse , e
(0 Adi Beverinum in Syntagm. de Tonderibus , &>
Mensuris pag. 162. edit. 'TS^ictpolit. Cubitus Gras-
cus communis constabat sesquipede graeco communi ,
nempe palmis sex minoribus digitis xxiv. , pedibus
vero romanis uno & unciis fex. Cubitus grascus Her-
culeus , sive olympicus constabat sesquipede olympico ,
pedibus vero Romanis uno & unciis sex & quarta
parte ancia;.
(2) Si vero, ini verosimillimum videtur , Biodo-
rum de cubito asgyptio locutum esse velimus , tunc
sané obeliscus longe excederet altitudinem clxxx. pe-
<3um : doctislìmus enim Grasavius , qui rem in ^Egy-
pto exploravit > austor est cubitum Memphyticum par-
tium esse 1824. qualium habet pes Anglicus iooa. ,
Se Parisiensìs 10S8. adeo ut partes 1824. ad mensu-
ram parisiensìs pedis revocata; consiciant pollices xx.
& Pes Parisiensìs in xn. pollices dividitur , sìngu-
li pollices in xil. lineas ; singulas vero linea; in x. mi-
nimas particulas , ut inde integrum pedem in particu-
las 1440. divisum habeamus . Ex proportione par-
tium loiS. pedis Parisiensìs . ad partes 1824. cu-
biti /Egyptij , partes 1440. pedis itidem Parisiensìs
dant cubito ^Egyptio partes 2455 7"» ■ Si itaque

De obelisci altitudine.
Caput xi.
OBelisci mensura; nobis à Diodoro tradita; ab
iis, quas Plinius deprehendit, valde dis-
crepant ; primus enim testatur , Sesofiridis obe-
liscos cxx. cubitorum altitudinem exaequassè ,
sicuti in vetustisilmis mss codicibus in insigni
Bibliotheca Laurentiana a me conlatis videre
est . Ponamus itaque Diodorum non de JEgy-
ptio , sed de Graecorum cubito locutum fuis-
le : cum Romanorum sesquipes, hoc est , pes
cum semisse , cubitum Grxcum faciat ', dabit
obeliscus altitudinem clxxx. pedum .1 Sed aut
amanuensium incuria corruptus fuerit Diodo-
ri textus , aut mensurarum diserimen , quod
Graecos inter, atque iEgyptios erat, non be-
ne calluerit ; prò certo habemus , obeliscos ab
eodem memoratos , supputato etiam styloba-
te , Scquacumque alia bali, tantam unquam
altitudinem , quantam illis Dìodorus attribuii,
ex.equare non potuissè. 5 Plinius , qui ex iis
unum dimetiri facile potuit, aucT:or est , illum
cxvi. pedes cum dodrante , prseter basim ejus-
dem lapidis comprehendisse , quemadmodum
castigatissimi ejus interpretes adhuc prodide-
runt. Quare Campi obeliscus lxiv. pedes mi-
nor elset, quam ii sint, quorum meminit Dìo-
dorus .
Itaque ut diserepantem Diodori, ac Plinti sen-
tentiam in ejus mensura tradenda ssi fieri potestj
componam , animadvertendum est , quod licet
omnes ferme obelisci à Cambyse,ferro, ac fiamma
exci-
Grascorum cubitus continebat pedem unum Roma-
num cum semisse , cum pes Romanus contineat ,
ut infra videbimus , partes Parisienses 1310.3 integer
cubitus dabit partes Parisienses 196$. Cubitus igitur
./sLgyptius, qui partes Parisiensìs pedis 246.9 con-
tinet, major erit cubito Grascorum partibus j'04 ■77' •
(3) Diodori mensura Cxx. cubitorum , haud verisi-
milis mihi videtur : etenim Roma; observatum eft >
obeliscum altitudinis fuisfe pedum Lxxvi. cum do-
drante ; adeo ut cum ipsa basi numquam immanem
illam altitudinem exajquare potuerit . Diodorl'.s sorsi-
tan de eo scripsit , non ut ipsemet deprehenderat ,
sed ut ex aliis scriptum acceperat : quoniam ve-
ro ^Egyptiorum mensurae , cum Graecis minime
congruerent , sieri sacile potuit , ut obeliscus ma-
joris altitudinis à Grascis scriptoribus diceretur ,
quàm revera esset. Huc accedit , quod res admiran-
das eo magis fama extolli videas , quo magis è lon-
ginquis regionibus asseruntur. Quod meo quidem ju-
dicio in caussa potifsimum suit, cur non modo obe.
lisei nostri, sed & quorum meminit Diodorus , men-
sura; cum iis , à Latinis scriptoribus traditis , mini-
me congruant.
 
Annotationen