Universitätsbibliothek HeidelbergUniversitätsbibliothek Heidelberg
Metadaten

Bandini, Angelo Maria
De obelisco Caesaris Augusti e Campi Martii ruderibus nuper eruto commentarius — Rom, 1750 [Cicognara, 2516]

DOI Seite / Zitierlink: 
https://doi.org/10.11588/diglit.8409#0126

DWork-Logo
Überblick
loading ...
Faksimile
0.5
1 cm
facsimile
Vollansicht
OCR-Volltext
IOO

de Augusti Cìes. Obelisco. Cap.XVIII.

Dopo quesìa utile digrefsione, ritornando al silo
del nojlro disorso , una tale /coperta dell' Obehfco
rinnovò fempre più la memoria dell' antico suo uso ne-
gli eruditi antiquetrj. Francesco Albertini Fiorenti-
no,per cominciare daiprimi, che siorì sitto Giulio II.
così ne lasci'o serino ': Ottaviano Augusto per la te-
stimonianza di Ammiano trasportò da Eliopoli
città dell'Egitto due Obelischi, de' quali uno fu
collocato nel Circo Massimo , che fu tagliato
dal Re Semneserteo , l'altro da Sesostre , che fu
collocato nel Campo Marzo &c.L'Obelisco poi
del Campo Marzo era ix. piedi minore del pri-
mo , a cui Augusto aggiunse un uso mirabile per
conoscerele ombre del Sole , e la grandezza de'
giorni, e delle notti, secondo la testimonianza
di Plinio . Manilio mattematico vi accommodò
una palla indorata; nella cima della quale si rac-
coglielse l'ombra in se medesima : ancora rotto
sta giacente vicino a S. Lorenzo in Lucina .
Onofrio Panvino * ci accenna lo siesso, e dice
di più. che su seoperto a' suoi giorni: ma Gaipero Zie-
glerosi disiinse in quejìo tempo sopra tutti gli altri 3
mentre nel mdxxxi. ce ne diede, come vedremo in ap-
presso, una mattematica dimossrazione . Ne parla-
rono dipoi il Panzirolo ', Niccolò Bergierio *,
Olao Borrichio r, Pietro Viola6, Lucio Mau-
ro 7, AlesTandro Donato 8, Giovanni Rosino
Michel Mercati '°, e altri eruditi Scrittori di quei
tempi .
Della seconda scopeita dell' Obelisco .
Capo XIX.
FI) seoperto per la seconda volta V Obelisco a tem-
po di Siilo V. I An. MDLxpcxvn. come si ricava
da Pietro Angelio da Barga, il quale scrive, che
pochi giorni avanti era siato trovato maltrattato dal
suoco, e dal serro il celebre Obelisco , che serviva
di gnomone nel. Campo Marzo 11. Quesio nuovo ritro-
„ Episcopus quidam Ragusuius , qui Romas mortuus est
„ MDXLv. magna praeslitisse diligentia dicitur - la Roma-
nis Mariang. Accursius aliquot , & in Hispanicis
3, Alphonsus Castrus Hispanus ; in Gallicis quidam Ca-
„ nonicus Lugdunensis , & Minuccius pater Tolósas,
3, in Germanicis Maguntinus neseio quis . Fertur, Cyria-
3, cutn Anconitanum Latinorum , Graecorumque hujus-
3, modi Epigrammatum volumen confecisse . Ferri autem
3, non poteri auétoris libri Italice scriptititillo Hypner-
fìomachia Poliphili, audacia, qui tot inscriptiones La-
3, tinas,& Graecas confixit. Florianus Ocampus , qui
„ Hisforiam Hispanias scripsit , dicitur omnes Hispaniaj
„ veteres inscriptiones in unum volumen congesiìsse > &
Jo.Aventinus totius Germania; „. Sequitur in calce co-
dicis ras. Fabii Vigilis, Benedico Egio, data Spoleti epistola
A.»ll«xx. qua diversi antiquitatum falsarii notantur , &
in nota quadam ^ìugusiini dicitur.celebresEngubinas tabu-
bas ab Eugubino Antistite iuscuiptasj atque explanatas

Verum ut ad rem meatn , unde digressus sum,
revertar , post hujusmodi repertum quamplu-
rium Scriptorum animi ad veterem Obelisci
usum perquirendum sunt excitati . Franciscus
Albertinus Fior, ut a primis exordiar, qui sub
Mio II. ssoruit, hsec memorile prodidit1 : O^ìa-
vianus Augujìus tesie Ammiano ab Helìopolitana ci-
vitate JBgypti duos transiulit OSelifcos, quorum unus
in circo Maximo , a Rege Semneferteo excisus , & Al-
ter qui a Sesojìride saclus suit in Campo locatus ejl
Martio &c. Obeliscus vero Campì Martii erat pe-
des ix. minor prmdicìo , cui Divus Auguftus addidit
mirabilem ufum ad deprehendendas Solis umbras,
dierumque , ac noclium magnitudìnes, tesie Plinio .
Manlius mathematicus auratampilam addidit; cujus
vertice umbra colligeretur in semetìpsam : adhucjacet
apud S. Laurentium in Lucina .
Onusrius Panvinus1 idem adserit, subditque
praeterea, Obeliscum sua astate fuilTe detectum.
Interim vero Gaspar Zieglerus palmam omnibus
praeripuit ; nam de ejusdem usu , ut inferius
patebit , mathematicam nobis demonstratio-
nem concinnavit ; ac deinde Panzirolus 1, Nico-
laus Bergierius4, Olaus Borrichius', Petrus Vio-
la *, Lucio Mauro7,Alexander Donatus %,Jo.Rosinus
Michael Mercatus ,0,aliique illius £6yì eruditi Scri-
ptores de Obelisco, ejusque usu nobis aliquid
protulerunt.
Quando iterum Obelifcus deteclus suerit.
Caput XIX.
OBeliscus iterum in Iucem prodiit Anno
mdlxxxvii. Xisii V. tempore , Petra Angelio
Bargao teste " dum ait : Superioribus diebus deteclus
suit Celebris Obeliscus , qui prò gnomone sieterat in
Campo Martio , igneserroque excisus. Novum hoc
repertum nobis graphice in memorabilibus Fla-
minii
consulto fuisse . Lègitur denique ms. altera Fr.Jocundi de
Romanis reliquiis epistola Latirentio Mediceo conscripta .
(1) De mìrabilibus novale veteris Rama ad Julium IL
cap. de Obeliscis .
(2) In opere inscripto deseriptio Urbis Roma, i?» lib.I.
cap. xx. de Ludis Circensibus .
(3) In Imperii Occidentali* notitia , & in Roma deferi-
ptione ad Regionem xii.
(4) De publicis &< militaribus Imperli Rom. viis lib. II.
(;) lAntiquit. Urbis desiript. cap. xvi.
(ff) De z<eteri, novaque Romanorum temporum ratione
cap. de Horis .
(7) ^intìquit. Roman, cap. x i V.
(8) De Urbe Roma lib.III.
(s>) ^tntìspiit. Urbis lib. vi.
(10) De Obeliscis cap.xxiv.
(11) Epistola de privatorum, piiblicommqiie Urbis ever-
foribus.
 
Annotationen