Universitätsbibliothek HeidelbergUniversitätsbibliothek Heidelberg
Metadaten

Bandini, Angelo Maria
De obelisco Caesaris Augusti e Campi Martii ruderibus nuper eruto commentarius — Rom, 1750 [Cicognara, 2516]

DOI Seite / Zitierlink: 
https://doi.org/10.11588/diglit.8409#0109

DWork-Logo
Überblick
loading ...
Faksimile
0.5
1 cm
facsimile
Vollansicht
OCR-Volltext
dell Obelisco di Cesare Aug. Gap.XVI. 83

occurrie, de ejus per ea tempora usu, scriptum
nihil reliquere.

£hip tempore, quorumve opera eversus suerìt
Obeliscus.
Caput XVI.
CUm ex Veteribus nemo.ut mihi compertum
est, de Obelisci nostri ruina quidquam cer-
ti tradiderit, videndum porro eli , an statui
possit, quonam tempore , quorumque opera
tam insigne vetustatis monimentum corrue-
rit.
Id quidem tribus potissimum de causfis
contingere potuisTe putarem, vel scilicet ob fre-
quentici mos Urbis tremores, seu obnimisve-
hemens Chriftisidelium Ecclesixque Pastorum
in augenda , amplisicandaque Religione stu-
dium , feu denique ob funestiffimas barbararum
gentium inruptiones, quibus sepenumero Ro-
ma vexata eft.
Ut primam itaque ex adlatis causis breviter
expendam, quamvis prò certo habeim , Ro-
mani pluries a terrsemotibus fuissè concufTam ,
nihilotamenminus ne detrimentum quidem ul-
lum Campi Obeliscum accepiffe crederem , eo
quod maximis in terram jactis fundamentis con-
sifteret : prastereaque ingens pondus 5 quod a
recìa tantae molis linea defcendit inferius , in
latus ullum sseéti fuperiorem Obelifci partem
minime patitur, quin bafis ipfa fubfidat, quse
tarnen immota in veteri fitti reperta eft .
Hinc quidquid contra afferri pofTet ob fe-
dimentum illud duarum unciarum repertum ,
ut fuperius innuimus, in angulo illius areae ,
cui bafes & ftylobata superimponebantur, meo
quidem judicio huic fententise vel minimum ad-
verlatur ; certiffimo etenim conftat experimen-
to , hominum opera , eo animo everfum fuifse
Obelilcum , ut non amplius erigi posfet, cum
veetium, & ferramentorum veftigia , quibus de-
jeclus eft , exiftant in infima» partis lateribus ,
qua; bafim fpeclant, ficut in aliis quoque Obe-
Hfcis , dum ii eruerentur Sixti V.Pontificis juf-
fu ab accuratiffimo Pracfule MichaeleMercato ob-
fervatum fuerat '.Quapropter aut Romanis ipfis
(0 Mercatus de Obelifcis Gip. xxxv. : Et revera in
ipsis tantum Obelifcis intuendis , dum ii nuper e Romas
ruderibus eruerentur , perfpicue patebat , ipsos , neque
terrasmotibus , neque incendiis , neque alio quovis for-
tuito cafu , ita fuiffe deminutos : etenim eodem omnes
modo frafH oblervantur , ita ut conftet , data opera , ac
de induftria fuiffe dejedos : Obelifci enim , ut videre eft,

quesso gnomone ; onde p. Vittore , Ammiano
Marcellino , e gli altri , i quali sanno men-
zione dell'Obelifco , non ci hanno conservata alcuna
memoria [opra l'uso di quejìo ai lor tempi.
In che tempo, e per opera di chi sia ssato
rovinato 1' Obelisco .
Capo XVI.
POiche sra gli antichi Scrittori non si sa alcu-
na menzione del tempo, in cui sia rovinato V
Obelisco, e molto meno di chi ne fia fiato la ca-
gione , non mi sèmbra inutile il ricercarlo , e il
probabilmente determinarlo.
A tre cause principalmente crederei , che po-
tejse riserirsi una tal rovina : o ai frequenti tre-
moti , o allo zelo eccejsivo dei primi Crissiani,
e Pasìori della Chiefa nelY a cere siere, e dilatare
la Religione, o sinalmente alle srequentarne incur-
sioni delle genti siraniere , alle quali fpejse siate
cRoma e siata soggetta .
Intanto per cominciare dalla prima dellz_j
mentovate cagioni la mia disquifizione , benché io
abbia di ficuro , che Roma sia fiata più volte seof-
sit dai tremoti , crederei con tutto ciò , che niun
danno recar potè/fero all' Obelifco del Campo Mar-
zo , il quale slava piantato sopra siabili , e pro-
fondijsimi fondamenti : oltre di che il maggior pe-
fo, il quale per lo dritto mezzo di tfso fi ridu-
ce alla parte bassi, non confente , che la partz_j,
superiore dell'Obelifco s'inchini punto ad alcun la-
to , sienza che anche la bafe fi muova , la quale
però fi e ritrovata mlh antico fino sito .
Or 1' ejserfi trovato in un angolo di quel gran
sirato di travertini, che reggeva i due zoccoli, e
la bafe , un abbaiamento di due onde , come ab-
biamo fopra accennato , dee a mio giudizio farci
credere , che qualche seosfa di tremoto trovando-
lo che così declinava , pojfa averlo facilmente gettato
a terra : poiché ricavafi chiaramente da una ficura
sperienza , esfere fiato atterato appofia perche più non
fi erigefse : conciofiach'e fi veggano ancora i fegnali
dei veni, e degl'isirumenti, coi quali e fiato get-
tato a terra nella parte più bajfa , che riguarda
la bafe , siccarne fu ofservato dal diligentifsimo
Monsignor Michele Mercati negli altri Obelischi
allora quando per ordine di Sifio V. si toglie-
l 2 vano
maximi in tres partes suerunt concisì , quarum major
pars in ea tantum parte combufla fuit, quac ornamentis
bafi impofitis nitebatur, ubi contritis angulis rotunda
fere , ac teres efsicitur ; Se quo quis major fuerit Obeli-
fcus , co majorem in ilio Isedendo , cum ipfa bah ufque
ad fondamenta , adhibitam suiffe diligentiam comper:-
mus .
 
Annotationen