Instytut Sztuki (Warschau) [Hrsg.]; Państwowy Instytut Sztuki (bis 1959) [Hrsg.]; Stowarzyszenie Historyków Sztuki [Hrsg.]: Biuletyn Historii Sztuki (21.1959)

ZYGMUNT KRUSZELNICKl


II. 9. Scena przygotowali do Ukrzyżowania, Friedberg koło Augsburga, wg Osten,
Christus im Elend, Westfalen.

stia genezy omawianego typu wymaga jeszcze pew-
nych uwag. W szczególności należy ustosunkować się
clo stanowiska lansowanego głównie (poza krótką
wzmiiainiką Brosiga) w nauce niemieckiej, według
którego typ ikonograficzny Chrystusa Frasobliwego
wywodzi się od starszych chronologicznie przedsta-
wień Hiioiba w pohańbieniu. Koncepcja ta stanowi
bowiem bezspornie centralny punkt rozważań Kauff-
manrna i Osten a. Wspomniani badacze, w szczególno-
ści zaś ostatni z nich, przytaczają cały szereg argu-

mentów z zakresu teologii i mistyki średniowiecznej,
świadczących o łączności, jaka istniała w świado-
mości myślicieli tej epoki, pomiędzy Hiobem a cier-
piącym Zbawicielem. Fakt istnienia takich, wielo-
rako przejawiających się poglądów nie podlega oczy-
wiście dyskusji. Czy słuszna jednak jest interpreta-
cja Chrystusa Frasobliwego jako jakiejś wtórnej
parafrazy siedzącego „męża z ziemi Hus”? Kauff-
mann a zwłaszcza Osten przyjmują milcząco założe-
nie, iż sposób przedstawienia Hioba jako siedzącej,

322