DOI Heft:
Nr. 3/4
DOI Artikel:Miscellanea
DOI Artikel:Linette, Eugeniusz: Wczesnogotycki wystrój chóru kościoła dominikanów w Poznaniu
DOI Seite / Zitierlink:https://doi.org/10.11588/diglit.41528#0374
EUGENIUSZ ŁJNETTE
barwy czerwone i szaro-czarne (położone na pobiale).
Również elementy rzeźbione były polichromowane,
jak tego dowodzą drobne ślady. We wnękach okien-
nych prezbiterium (zapewne po stronie północnej)
miano odkryć w 1922 pozostałości „późnogotyck;ej
ipolichiromid roślinnej”6. Nie jest wykluczone, że mo-
gły ito być niewłaściwie zakwalifikowane ślady poli-
chromii pierwotnej.
II
Dekoracja rzeźbiarska zworników sklepiano yeh
stanowi sama dla siiebie wysoką klasę, dlatego wy-
pada jej poświęcić nieco więcej miejsca. Obydwa
odkryte fragmenty są zapewne reliktem większego
zespołu, na który składały się pierwotnie trzy zwor-
niki odpowiadające trzem przęsłom korpusu, oraz
również rzeźbiarsko opracowane trzy rodzaje kapi-
teli — silniejszych, słabszych i kątowych służek.
Ozy i wsporniki służek miały plastyczną dekorację —
trudno rozstrzygnąć. Za taką formą kapiteli przema-
wia ich staranne wykończenie architektoniczne w po-
staci gzymsu, a także same zworniki, domagające się
6 Według „Sprawozdania z czynności Oddziału Sztuki
i Kultury za rok 1922" w aktach Woj. Konserwatora Zabytków
w Poznaniu.
7 Odkryty w czasie badań archeologicznych w katedrze,
komponentów w rzeźbie kapiteli. Niewątpliwie w naj-
ściślejszym do nich stosunku (pozostaje kapitel służki
z wielobocznego zamknięcia prezbiterium katedry
poznańskiej 7, pokryty dekoracją z liści dębowych.
Na tych elementach wszakże nie wyczerpywała
się dekoracja rzeźbiarska chóru; w 1922 r. przy posze-
rzaniu wąskiej, pierwotnej choć zibarokizowanej ar-
kady tęczowej odkryto „w barokowym podłuczu tę-
czowym murowane gotyckie kamienie przystrojone
w rzeźbioną dekorację roślinną”8. Była to oczywiście
dekoracja wczesnogotycka. Należy żałować, że zniknęła
ona bezpowrotnie i nie mamy po niej nawet zdjęć
prowadzonych przez K. Józefowiczównę, obecnie wmurowany
w zamknięciu prezbiterium, poniżej miejsca, gdzie we wczesno-
gotyckim chórze mógł wieńczyć kątową służkę.
8 „Sprawozdania z czynności"... jw.
O 5 iO 15 20 m.
II. 1. Rzut kościoła dominikanów w Poznaniu. (Rekonstrukcja autora)
.v yy
f 10 20 K> 4o »o,
II. 2. Kościół dominikanów w Poznaniu: a. Profil żebra z prezbiterium; b. Profil
gurtu z tęczy lub korpusu nawowego (?); c. d. Żebra sklepień z korpusu nawowe-
go (?); e. Profil laskowania okiennego; f, g. Elementy służek.
34G
barwy czerwone i szaro-czarne (położone na pobiale).
Również elementy rzeźbione były polichromowane,
jak tego dowodzą drobne ślady. We wnękach okien-
nych prezbiterium (zapewne po stronie północnej)
miano odkryć w 1922 pozostałości „późnogotyck;ej
ipolichiromid roślinnej”6. Nie jest wykluczone, że mo-
gły ito być niewłaściwie zakwalifikowane ślady poli-
chromii pierwotnej.
II
Dekoracja rzeźbiarska zworników sklepiano yeh
stanowi sama dla siiebie wysoką klasę, dlatego wy-
pada jej poświęcić nieco więcej miejsca. Obydwa
odkryte fragmenty są zapewne reliktem większego
zespołu, na który składały się pierwotnie trzy zwor-
niki odpowiadające trzem przęsłom korpusu, oraz
również rzeźbiarsko opracowane trzy rodzaje kapi-
teli — silniejszych, słabszych i kątowych służek.
Ozy i wsporniki służek miały plastyczną dekorację —
trudno rozstrzygnąć. Za taką formą kapiteli przema-
wia ich staranne wykończenie architektoniczne w po-
staci gzymsu, a także same zworniki, domagające się
6 Według „Sprawozdania z czynności Oddziału Sztuki
i Kultury za rok 1922" w aktach Woj. Konserwatora Zabytków
w Poznaniu.
7 Odkryty w czasie badań archeologicznych w katedrze,
komponentów w rzeźbie kapiteli. Niewątpliwie w naj-
ściślejszym do nich stosunku (pozostaje kapitel służki
z wielobocznego zamknięcia prezbiterium katedry
poznańskiej 7, pokryty dekoracją z liści dębowych.
Na tych elementach wszakże nie wyczerpywała
się dekoracja rzeźbiarska chóru; w 1922 r. przy posze-
rzaniu wąskiej, pierwotnej choć zibarokizowanej ar-
kady tęczowej odkryto „w barokowym podłuczu tę-
czowym murowane gotyckie kamienie przystrojone
w rzeźbioną dekorację roślinną”8. Była to oczywiście
dekoracja wczesnogotycka. Należy żałować, że zniknęła
ona bezpowrotnie i nie mamy po niej nawet zdjęć
prowadzonych przez K. Józefowiczównę, obecnie wmurowany
w zamknięciu prezbiterium, poniżej miejsca, gdzie we wczesno-
gotyckim chórze mógł wieńczyć kątową służkę.
8 „Sprawozdania z czynności"... jw.
O 5 iO 15 20 m.
II. 1. Rzut kościoła dominikanów w Poznaniu. (Rekonstrukcja autora)
.v yy
f 10 20 K> 4o »o,
II. 2. Kościół dominikanów w Poznaniu: a. Profil żebra z prezbiterium; b. Profil
gurtu z tęczy lub korpusu nawowego (?); c. d. Żebra sklepień z korpusu nawowe-
go (?); e. Profil laskowania okiennego; f, g. Elementy służek.
34G