DOI issue:
Nr. 1-2
DOI article:Owsijczuk, Wołodimir: "Bachus i Ariadna" Jerzego Eleutera Szymonowicza-Siemiginowskiego z Lwowskiej Galerii Obrazów
DOI Page / Citation link:https://doi.org/10.11588/diglit.48735#0108
KOMUNIKATY
11. 1. Jerzy Eleuter Szymonowicz-Siemiginowski, ,,Bachus i Ariadna",
Lwowska Galeria Obrazów.
włosach, opuszczoną przez Tezeusza, zachwycił
się bóg wina i pojął ją za żonę. Szczęśliwy
podarował jej wykuty przez Wulkana diadem,
który zaświecił wspaniałym blaskiem wśród ciał
niebieskich — to gwiazdozbiór Ariadny. Pod ale-
goryczną treścią sceny kryje się realna, intymna
historia miłości Marii Kazimiery i Jana Sobieskiego.
On również poślubił wdowę po wojewodzie san-
domierskim Janie Zamoyskim, a gdy został królem,
przyniósł jej w darze polską koronę. W rysach
twarzy Ariadny delikatnie zaznaczono podobień-
stwo do królowej. Idealizowane wyobrażenia za-
kochanych, ich młodość i witalność uwydatniają
barwy lokalne — błękity i czerwienie, jaskrawo
odcinające się na złotym tle. W cieniach figur wy-
stępuje czerwonawobrunatny ton, znany z innych
dzieł malarza. Schemat kompozycyjny to okrąg
utworzony z sześciu figur, wpisany w format prawie
kwadratowy, zaś konstrukcja całości opiera się na
krzyżujących się przekątnych i powtarza schemat
plafonu Zima w Wilanowie. Postacie powiązane
są rytmem i gestem wskazywania, charakterys-
tycznymi dla Szymonowicza-Siemiginowskiego spo-
sobami uwypuklenia ważnych treściowo elementów
kompozycji. Prototypami głównych boliaterów są
Krokus i Smyłaks z plafonu Wiosna w Wilanowie,
ale w odróżnieniu od tych nieszczęśliwych, skaza-
nych na zgubę zakochanych, młodego boga i Ariad-
nę, tchnących zdrowiem i pięknością, cechuje trium-
falne poczucie szczęścia. Przeniknięci są potęgą
miłosnego uniesienia, wyrażonego z wyjątkowym
ciepłem i umiarem, w czym zaznacza się wpływ
klasycznych wzorów sztuki europejskiej, w szcze-
gólności współczesnego Eleuterowi malarstwa włos-
kiego. Nie ulega wątpliwości, że zależność Szymo-
nowicza-Siemiginowskiego od Maratty występuje
w rozwiązaniu postaci Ariadny, ujętej w locie, co
zapożyczone zostało z przedstawienia Flory (obraz
i rysunek przypisywane Maratcie)4. Prawdopodob-
nie w Bachusie i Ariadnie najbardziej ewidentnie
zostały wcielone włoskie doświadczenia artysty,
co pozwala na wczesne datowanie tego obrazu —
na okres tuż po powrocie z Rzymu.
W dziele, jak można przypuszczać, odwołując
11. 1. Jerzy Eleuter Szymonowicz-Siemiginowski, ,,Bachus i Ariadna",
Lwowska Galeria Obrazów.
włosach, opuszczoną przez Tezeusza, zachwycił
się bóg wina i pojął ją za żonę. Szczęśliwy
podarował jej wykuty przez Wulkana diadem,
który zaświecił wspaniałym blaskiem wśród ciał
niebieskich — to gwiazdozbiór Ariadny. Pod ale-
goryczną treścią sceny kryje się realna, intymna
historia miłości Marii Kazimiery i Jana Sobieskiego.
On również poślubił wdowę po wojewodzie san-
domierskim Janie Zamoyskim, a gdy został królem,
przyniósł jej w darze polską koronę. W rysach
twarzy Ariadny delikatnie zaznaczono podobień-
stwo do królowej. Idealizowane wyobrażenia za-
kochanych, ich młodość i witalność uwydatniają
barwy lokalne — błękity i czerwienie, jaskrawo
odcinające się na złotym tle. W cieniach figur wy-
stępuje czerwonawobrunatny ton, znany z innych
dzieł malarza. Schemat kompozycyjny to okrąg
utworzony z sześciu figur, wpisany w format prawie
kwadratowy, zaś konstrukcja całości opiera się na
krzyżujących się przekątnych i powtarza schemat
plafonu Zima w Wilanowie. Postacie powiązane
są rytmem i gestem wskazywania, charakterys-
tycznymi dla Szymonowicza-Siemiginowskiego spo-
sobami uwypuklenia ważnych treściowo elementów
kompozycji. Prototypami głównych boliaterów są
Krokus i Smyłaks z plafonu Wiosna w Wilanowie,
ale w odróżnieniu od tych nieszczęśliwych, skaza-
nych na zgubę zakochanych, młodego boga i Ariad-
nę, tchnących zdrowiem i pięknością, cechuje trium-
falne poczucie szczęścia. Przeniknięci są potęgą
miłosnego uniesienia, wyrażonego z wyjątkowym
ciepłem i umiarem, w czym zaznacza się wpływ
klasycznych wzorów sztuki europejskiej, w szcze-
gólności współczesnego Eleuterowi malarstwa włos-
kiego. Nie ulega wątpliwości, że zależność Szymo-
nowicza-Siemiginowskiego od Maratty występuje
w rozwiązaniu postaci Ariadny, ujętej w locie, co
zapożyczone zostało z przedstawienia Flory (obraz
i rysunek przypisywane Maratcie)4. Prawdopodob-
nie w Bachusie i Ariadnie najbardziej ewidentnie
zostały wcielone włoskie doświadczenia artysty,
co pozwala na wczesne datowanie tego obrazu —
na okres tuż po powrocie z Rzymu.
W dziele, jak można przypuszczać, odwołując