DOI Heft:
Nr. 3-4
DOI Artikel:Bernatowicz, Tadeusz: Seminarium Naukowe w Gdańsku poświęcone Eugeniuszowi Iwanoyce
DOI Seite / Zitierlink:https://doi.org/10.11588/diglit.48735#0351
Biuletyn Historii Sztuki
R. LIII 1991 Nr 3—4
PL ISSN 0006-3967
SEMINARIUM NAUKOWE W GDAŃSKU POŚWIĘCONE EUGENIUSZOWI IWANOYCE
14 września 1990 r. w Sali Czerwonej gdańskiego
ratusza odbyło się seminarium naukowe poświęcone
zmarłemu 25 sierpnia 1988 r. Profesorowi Euge-
niuszowi Iwanoyce. Organizatorem spotkania był
nowo powstały w Uniwersytecie Gdańskim Zakład
Historii Sztuki kierowany przez doc. dr hab. Teresę
Grzybkowską. Seminarium otworzył Dziekan Wy-
działu Historyczno-Fiłołogicznego prof. Edmund
Kotarski, który przypomniał, że wspaniałej Sali
Czerwonej Profesor Iwanoyko poświęcił wiele lat
badań. Z kolei T. Grzybkowska podkreśliła, że nowa
placówka naukowa, jaką jest Zakład Historii
Sztuki, chce kontynuować kierunek badań nad
sztuką gdańską, zapoczątkowany przez Prof. Iwa-
noykę. Przypomniała również, że Gdańsk był obok
Poznania miastem, z którym Profesor związał się
najsilniej, czego dowodem jest Jego dorobek na-
ukowy.
Na wstępie drugiej części obrad, którym prze-
wodniczył prof. Zdzisław Zygulski jun., odczytana
została charakterystyka dorobku naukowego i dy-
daktycznego Prof. Iwanoyki przygotowana przez
prof. Jerzego Kowalczyka, który przedstawił ko-
lejne etapy rozwoju naukowego Iwanoyki od
asystentury u prof. Szczęsnego Dettloffa poprzez
monografie Jeremiasza Falcka, Bartłomieja Strobla,
Hansa Yredemana de Vries. Zwrócił też uwagę na
wszechstronność zainteresowań tego badacza obej-
mujących nowożytne malarstwo włoskie, rosyjskie
malarstwo ikonowe oraz rzemiosło artystyczne
różnych epok i kultur. Jako jeden z pierwszych
badaczy na gruncie polskim posiłkował się On
emblematyką przy odczytywaniu programów treś-
ciowych, szczególnie przy analizie stropu w Sali
Czerwonej ratusza w Gdańsku.
Doc. Teresa Grzybkowska omówiła wydaną
ostatnio pracę Eugeniusza Iwanoyki Sala Czerwona
ratusza gdańskiego. Podkreśliła, że dopiero w tej
rozprawie będącej owocem wieloletnich badań
w pełni odczytany został skomplikowany program
ideowy dekoracji sali z przeplatającymi się trzema
wątkami: teologicznym, etycznym i praktycznym.
Podkreśliła, że ów niezwykły program odzwier-
ciedlał stan humanistycznej wiedzy, jaką posiadała
elita władzy w XVII w. Stąd — jak zauważa
referentka — pewne wątki wspólne są zarówno
dla protestanckiego Gdańska, jak i dekoracji re-
zydencji katolickiego króla — zamku na Wawelu.
Tezę tę zdaje się potwierdzać pobieżny przegląd
najważniejszych realizacji tego typu. Niemniej
do sformułowania szczegółowych wniosków po-
trzebne są dalsze badania.
Prof. Zdzisław Żygulski jun. w swoim wystą-
pieniu podzielił się refleksjami na temat wyjąt-
kowego charakteru profesji historyka sztuki.
Powiedział on, że spośród trzech obszarów: techniki,
nauki i sztuki, po jakich porusza się człowiek, sztuka
jest tą dziedziną, która odporna jest na działanie
czasu; dzieła artystyczne odsłaniają ciągle nowe
sensy dla nowych pokoleń badaczy.
Dr Maria Stahr przedstawiła referat pt. Uwagi
o medalach osobistości polskich XVI i pocz. XVII w.
Autorka dokonała przeglądu polskiej sztuki me-
dalierskiej począwszy od obiektów z lat 20.XVI w.
(np. medale Zygmunta I Starego i Krzysztofa
Szydłowieckiego wykonane przez Hansa Schwarza)
po dzieła z lat 20. i 30. XVII w. (np. Mikołaja
Zebrzydowskiego, wykonany przez Paula Baudartha
czy Krzysztofa Radziwiłła z 1626 r., wykonany
przez Hanusza Tryznera). Analiza ikonograficzna
tych obiektów pozwoliła na sformułowanie inte-
resujących wniosków dotyczących ewolucji, jakiej
ulegały medale na ziemiach Rzeczypospolitej.
Można powiedzieć, że niektóre wizerunki bliskie
są portretom sarmackim. Na uwagę zasługuje
również zjawisko zasymilowania tego gatunku
sztuki; początkowo medale wykonywane były
przez artystów obcych, z czasem natomiast bite
były już przez twórców rodzimych, często nawet
prowincjonalnych.
Mgr Barbara Tuchołka-Włodarska wygłosiła
referat pt. Srebrne kufle gdańskie XVII wieku. Uwa-
gi o tych, dużej klasy artystycznej wytworach
gdańskiego rzemiosła, oparła Autorka na licznych
333
R. LIII 1991 Nr 3—4
PL ISSN 0006-3967
SEMINARIUM NAUKOWE W GDAŃSKU POŚWIĘCONE EUGENIUSZOWI IWANOYCE
14 września 1990 r. w Sali Czerwonej gdańskiego
ratusza odbyło się seminarium naukowe poświęcone
zmarłemu 25 sierpnia 1988 r. Profesorowi Euge-
niuszowi Iwanoyce. Organizatorem spotkania był
nowo powstały w Uniwersytecie Gdańskim Zakład
Historii Sztuki kierowany przez doc. dr hab. Teresę
Grzybkowską. Seminarium otworzył Dziekan Wy-
działu Historyczno-Fiłołogicznego prof. Edmund
Kotarski, który przypomniał, że wspaniałej Sali
Czerwonej Profesor Iwanoyko poświęcił wiele lat
badań. Z kolei T. Grzybkowska podkreśliła, że nowa
placówka naukowa, jaką jest Zakład Historii
Sztuki, chce kontynuować kierunek badań nad
sztuką gdańską, zapoczątkowany przez Prof. Iwa-
noykę. Przypomniała również, że Gdańsk był obok
Poznania miastem, z którym Profesor związał się
najsilniej, czego dowodem jest Jego dorobek na-
ukowy.
Na wstępie drugiej części obrad, którym prze-
wodniczył prof. Zdzisław Zygulski jun., odczytana
została charakterystyka dorobku naukowego i dy-
daktycznego Prof. Iwanoyki przygotowana przez
prof. Jerzego Kowalczyka, który przedstawił ko-
lejne etapy rozwoju naukowego Iwanoyki od
asystentury u prof. Szczęsnego Dettloffa poprzez
monografie Jeremiasza Falcka, Bartłomieja Strobla,
Hansa Yredemana de Vries. Zwrócił też uwagę na
wszechstronność zainteresowań tego badacza obej-
mujących nowożytne malarstwo włoskie, rosyjskie
malarstwo ikonowe oraz rzemiosło artystyczne
różnych epok i kultur. Jako jeden z pierwszych
badaczy na gruncie polskim posiłkował się On
emblematyką przy odczytywaniu programów treś-
ciowych, szczególnie przy analizie stropu w Sali
Czerwonej ratusza w Gdańsku.
Doc. Teresa Grzybkowska omówiła wydaną
ostatnio pracę Eugeniusza Iwanoyki Sala Czerwona
ratusza gdańskiego. Podkreśliła, że dopiero w tej
rozprawie będącej owocem wieloletnich badań
w pełni odczytany został skomplikowany program
ideowy dekoracji sali z przeplatającymi się trzema
wątkami: teologicznym, etycznym i praktycznym.
Podkreśliła, że ów niezwykły program odzwier-
ciedlał stan humanistycznej wiedzy, jaką posiadała
elita władzy w XVII w. Stąd — jak zauważa
referentka — pewne wątki wspólne są zarówno
dla protestanckiego Gdańska, jak i dekoracji re-
zydencji katolickiego króla — zamku na Wawelu.
Tezę tę zdaje się potwierdzać pobieżny przegląd
najważniejszych realizacji tego typu. Niemniej
do sformułowania szczegółowych wniosków po-
trzebne są dalsze badania.
Prof. Zdzisław Żygulski jun. w swoim wystą-
pieniu podzielił się refleksjami na temat wyjąt-
kowego charakteru profesji historyka sztuki.
Powiedział on, że spośród trzech obszarów: techniki,
nauki i sztuki, po jakich porusza się człowiek, sztuka
jest tą dziedziną, która odporna jest na działanie
czasu; dzieła artystyczne odsłaniają ciągle nowe
sensy dla nowych pokoleń badaczy.
Dr Maria Stahr przedstawiła referat pt. Uwagi
o medalach osobistości polskich XVI i pocz. XVII w.
Autorka dokonała przeglądu polskiej sztuki me-
dalierskiej począwszy od obiektów z lat 20.XVI w.
(np. medale Zygmunta I Starego i Krzysztofa
Szydłowieckiego wykonane przez Hansa Schwarza)
po dzieła z lat 20. i 30. XVII w. (np. Mikołaja
Zebrzydowskiego, wykonany przez Paula Baudartha
czy Krzysztofa Radziwiłła z 1626 r., wykonany
przez Hanusza Tryznera). Analiza ikonograficzna
tych obiektów pozwoliła na sformułowanie inte-
resujących wniosków dotyczących ewolucji, jakiej
ulegały medale na ziemiach Rzeczypospolitej.
Można powiedzieć, że niektóre wizerunki bliskie
są portretom sarmackim. Na uwagę zasługuje
również zjawisko zasymilowania tego gatunku
sztuki; początkowo medale wykonywane były
przez artystów obcych, z czasem natomiast bite
były już przez twórców rodzimych, często nawet
prowincjonalnych.
Mgr Barbara Tuchołka-Włodarska wygłosiła
referat pt. Srebrne kufle gdańskie XVII wieku. Uwa-
gi o tych, dużej klasy artystycznej wytworach
gdańskiego rzemiosła, oparła Autorka na licznych
333