Instytut Sztuki (Warschau) [Editor]; Państwowy Instytut Sztuki (bis 1959) [Editor]; Stowarzyszenie Historyków Sztuki [Editor]: Biuletyn Historii Sztuki (53.1991)

K O M

U N I K A T Y

Biuletyn Historii Sztuki
R LIII, 1991, Nr 1—2
PL ISSN 0006-3967

WITOLD SZOLGINIA
Warszawa

NAJSTARSZY WIDOK LWOWA

Pierwszy w swoich dziejach własny wizerunek
otrzymał Lwów stosunkowo późno — dopiero na
początku XVII wieku. Był to miedzioryt stano-
wiący jedną z wielu sztychowanych ilustracji do
znakomitego dzieła ówczesnego drukarstwa euro-
pejskiego — Ciuitates orbis terrarium. Monumen-
talne, sześciotomowe wydawnictwo zawierało opisy
i wizerunki najznaczniejszych miast ówczesnego
świata, dedykowane "przez jego trzecli współtwór-
ców: Georga Brauna, Simona Novellanusa i Franza
Hogenberga cesarzowi rzymsko-niemieckiemu, Ma-
ksymilianowi II Habsburgowi.
Dzieło to, ukazujące się w poszczególnych to-
mach stopniowo od roku 1572 do roku 1618 w os-
tatnim, szóstym, obejmującym także opisy i wi-

doki dwunastu miast polskich, zawiera między in-
nymi również pod numerem 49 źródłowo opracowa-
ny, na materiale historycznym oparty i pierwszy
w ogóle drukowany opis Lwowa. Autorem tego
opisu był żyjący w XVI wieku mieszczanin lwow-
ski Jan Alembek — rajca miejski, kupiec i apte-
karz z zawodu, z zamiłowania zaś wierszopis i pa-
miętnikarz, a także historyk amator. On to na
propozycję zagranicznych wydawców sporządził
pierwszy w historii Lwowa opis miasta, zachowany
w łacińskim autografie pod tytułem: Topographia
Ciritatis Leopolitanae aż do czasów nam współ-
czesnych w Archiwum Miasta Lwowa1.
Autorem ilustrującego tekst Alembeka rysun-
ku panoramy Lwowa z przełomu XVI i XVII stu-


li, 1. Pierwszy wizerunek Lwowa: miedzioryt w „Ciritates orbis terrarum" sztychowany w 1618 r. przez F. Hogenberga wed-
ług rysunku A. Passarottiego (?). Fot. Zbiory IS PAN,

89