Universitätsbibliothek HeidelbergUniversitätsbibliothek Heidelberg
Metadaten

Instytut Sztuki (Warschau) [Hrsg.]; Państwowy Instytut Sztuki (bis 1959) [Hrsg.]; Stowarzyszenie Historyków Sztuki [Hrsg.]
Biuletyn Historii Sztuki — 53.1991

DOI Heft:
Nr. 1-2
DOI Artikel:
Jaroszewski, Tadeusz Stefan: [Rezension von: Roman Aftanazy, Materiały do dziejów rezydencji]
DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.48735#0168

DWork-Logo
Überblick
Faksimile
0.5
1 cm
facsimile
Vollansicht
OCR-Volltext
RECENZJE — KSIĄŻKI


11. 1. Ożenin, dwór Bożeniec-Jelowickich, widok perspektywiczny od ogrodu; rysunek pow-
s tał w związku z pomiarem wykonanym przez Związek Studentów Architektury Politechniki
Lwowskiej, „Architekt" XVIII, 1923, z. 4. Fot. Pracownia Reprograficzna B U W.

pałac w Kustynie należy do najpiękniejszych
klasycystycznych siedzib na terytorium I Rzeczy-
pospolitej. Dotąd niczego konkretnego o nim nie
wiedzieliśmy, wielką zatem zasługą Autora jest
zgromadzenie mnóstwa interesujących informacji
na temat tej budowli. Dalej mamy okazję zazna-
jomienia się z pałacem Mikuliczów-Radeckich
w Lipkacli wzniesionym dopiero w roku 1900 wed-
ług projektu opracowanego przez Helenę z Krasic-
kich Marcelową Mikulicz-Radecką. Mąż pożałował
pieniędzy na dobrego architekta, uwierzył w umie-
jętności żony, a skutek był opłakany: budowla
była niezgrabna. Następna klasycystyczna siedziba
to legendarny pałac wojewody kijowskiego .Józefa
Stempkowskiego, „Strasznego Józefa", projektowa-
ny przez Efraima Schroegera i ukończony ok.
roku 1780. Istniał zaledwie ćwierć wieku. Autor
pisze na stronie 241, że Anthony P. Baggs z In-
stitute of Historicał Research Uniwersytetu w Cam-
bridge szczęśliwym trafem odnalazł w Anglii trzy
rysunki Schroegera odnoszące się do pałacu w Ła-
buniu. Nie jest to ścisłe: angielski historyk archi-
tektury istotnie natrafił na interesującą kolekcję
rysunków pochodzącą ze zbiorów Mniszchów w Wiś-
niowcu, jednakże znajdujące się w niej rysunki
dotyczące Łabunia zostały rozpoznane i określone
w Polsce.

Niezwykle interesującą budowlą wydaje się
])ałac Szaszkiewiczów w Ładyhach, rozpoczęty
na samym początku XIX w. i ukończony dopiero
po roku 1830, reprezentujący klasycyzm powściąg-
liwy i nader oszczędny w środkach wyrazu. Należy
wątpić, czy mógł go projektować Jakub Kubicki
jak utrzymuje tradycja rodzinna Szaszkiewiczów.
Architektura tej siedziby, sądząc po fotografiach,
bardziej pasuje do twórczości osiadłego na Wołyniu
Henryka Ittara. Może dalsze badania problem ten
wyświetlą. Jedną z najpiękniejszych siedzib wo-
łyńskicli był z pewnością pałac Steckich w Między-
rzeczu Koreckim, wzniesiony pod koniec XVIII w.,
atrybuowany przez jednych Dominikowi Merlinie-
mu, przez innych zaś Szymonowi Bogumiłowi
Zugowi. Pod wpływem lektury tekstu Aftanazego
jestem skłonny zgodzić się na przesunięcie daty
powstania pałacu bliżej roku 1800, natomiast
autorstwo Zuga nie budzi moich zastrzeżeń. Pałac
ten, o dziwo, stoi do dziś!4
Interesującą budowlą byłby z pewnością pałac
Dunin-Karwickich w Mizoczu, gdyby został ukoń-
czony. Rozpoczęto go najprawdopodobniej pod
koniec doby stanisławowskiej i wybudowano tylko
dwa równoległe skrzydła, natomiast korpus główny
nie został zrealizowany. Bodaj najwięcej miejsca
poświęcił Aftanazy wspaniałej siedzibie Chodkie-

160
 
Annotationen