200
Piotr Ł. Grotowski
7. Kars, kościół katedralny Świętych Apostołów, 932-937, widok tamburu od strony północnej.
Fot. Piotr Ł. Grotowski, 2004
wydaje się zbliżony i może wskazywać na inspirację
nieznanym nam wspólnym wzorcem9.
Kolejnym zagadnieniem omawianym szczegóło-
wo przez Sarabjanowa jest wchodzący w cykl dode-
kaortonu rozbudowany wątek pasyjny. Ponownie
szkic jest przedrukiem wcześniejszego artykułu tego
autora10. Podobnie jak w przypadku analizy malo-
wideł w kopule materiał porównawczy stanowią
przede wszystkim freski skalnych kościołów Kapa-
docji, niestety nie zawsze prawidłowo datowane (np.
9 Thomas A. SINCLAIR, Eastern Turkey. An Architectu-
ral and Archaeological Survey, t. 1, London 1987, s. 350-
352. Badacz uważa, że lokalni twórcy zapożyczyli
formułę ikonograficzną tamburu z Bizancjum, nie wska-
zuje jednak żadnego przykładu tego typu rozwiązania
w sztuce Grecji.
10 Владимир Д. САРАБЬЯНОВ, „Страстной цикл
Софии Киевской и иконография страстей господних
в византийском искусстве ΙΧ-ΧΙ вв.", Византийский
временник, 69:2010, s. 279-298.
11 Zob. np. Robin CORMACK, „Byzantine Cappadocia.
The Archaic Group of Wall-Paintings", Journal of the
British Archaeological Association, 30:1967, s. 19-36 (re-
print w: id., The Byzantine Eye. Studies in Art and Patro-
na s. 162 bez uzasadnienia przyjmuje Sarabjanow lata
964-965 jako czas powstania fresków w Wielkim
Gołębniku w Qavusin, w istocie datowanych szerzej
na czasy panowania ich fundatora, cesarza Nicefora
II Fokasa, tj. lata 963-96911). Istotniejszym manka-
mentem tej części opracowania jest posługiwanie się
przez autora starszymi, zdezaktualizowanymi opraco-
waniami zarówno w odniesieniu do ikonografii po-
szczególnych scen, jak i układu całości programu12.
Ponieważ wyczerpująca metodologiczna polemika
nage, London 1989). Na temat prób ściślejszego datowa-
nia malowideł zob. Nicole THIERRY, La Cappadoce de
l'antiquite au Moyen Age, Turnhout 2002, s. 173-177 (Bi-
bliotheque de l'antiquite tardive, 4).
12 Problemy ikonografii cyklu ewangelicznego znacznie
pełniej od cytowanego opracowania Pokrowskiego (Ни-
колай В. ПОКРОВСКИЙ, Очерки памятников хри-
стианского искусства и иконографии, Санкт-Петербург
1910) omawia Gabriel MILLET, Recherches sur I'icono-
graphie de l'evangile aux XIVе, XVе, etXVE siecles, d'apres
les monuments de Mistra, de la Macedoine et du Mont-Athos,
Paris 1916 (reprint: 1960). Obok zdezaktualizowanej pracy
Demusa (Otto DEMUS, Byzantine Mosaic Decoration.
Aspects of Monumental Art in Byzantium, London 1947)
Piotr Ł. Grotowski
7. Kars, kościół katedralny Świętych Apostołów, 932-937, widok tamburu od strony północnej.
Fot. Piotr Ł. Grotowski, 2004
wydaje się zbliżony i może wskazywać na inspirację
nieznanym nam wspólnym wzorcem9.
Kolejnym zagadnieniem omawianym szczegóło-
wo przez Sarabjanowa jest wchodzący w cykl dode-
kaortonu rozbudowany wątek pasyjny. Ponownie
szkic jest przedrukiem wcześniejszego artykułu tego
autora10. Podobnie jak w przypadku analizy malo-
wideł w kopule materiał porównawczy stanowią
przede wszystkim freski skalnych kościołów Kapa-
docji, niestety nie zawsze prawidłowo datowane (np.
9 Thomas A. SINCLAIR, Eastern Turkey. An Architectu-
ral and Archaeological Survey, t. 1, London 1987, s. 350-
352. Badacz uważa, że lokalni twórcy zapożyczyli
formułę ikonograficzną tamburu z Bizancjum, nie wska-
zuje jednak żadnego przykładu tego typu rozwiązania
w sztuce Grecji.
10 Владимир Д. САРАБЬЯНОВ, „Страстной цикл
Софии Киевской и иконография страстей господних
в византийском искусстве ΙΧ-ΧΙ вв.", Византийский
временник, 69:2010, s. 279-298.
11 Zob. np. Robin CORMACK, „Byzantine Cappadocia.
The Archaic Group of Wall-Paintings", Journal of the
British Archaeological Association, 30:1967, s. 19-36 (re-
print w: id., The Byzantine Eye. Studies in Art and Patro-
na s. 162 bez uzasadnienia przyjmuje Sarabjanow lata
964-965 jako czas powstania fresków w Wielkim
Gołębniku w Qavusin, w istocie datowanych szerzej
na czasy panowania ich fundatora, cesarza Nicefora
II Fokasa, tj. lata 963-96911). Istotniejszym manka-
mentem tej części opracowania jest posługiwanie się
przez autora starszymi, zdezaktualizowanymi opraco-
waniami zarówno w odniesieniu do ikonografii po-
szczególnych scen, jak i układu całości programu12.
Ponieważ wyczerpująca metodologiczna polemika
nage, London 1989). Na temat prób ściślejszego datowa-
nia malowideł zob. Nicole THIERRY, La Cappadoce de
l'antiquite au Moyen Age, Turnhout 2002, s. 173-177 (Bi-
bliotheque de l'antiquite tardive, 4).
12 Problemy ikonografii cyklu ewangelicznego znacznie
pełniej od cytowanego opracowania Pokrowskiego (Ни-
колай В. ПОКРОВСКИЙ, Очерки памятников хри-
стианского искусства и иконографии, Санкт-Петербург
1910) omawia Gabriel MILLET, Recherches sur I'icono-
graphie de l'evangile aux XIVе, XVе, etXVE siecles, d'apres
les monuments de Mistra, de la Macedoine et du Mont-Athos,
Paris 1916 (reprint: 1960). Obok zdezaktualizowanej pracy
Demusa (Otto DEMUS, Byzantine Mosaic Decoration.
Aspects of Monumental Art in Byzantium, London 1947)