DOI Heft:
Nr. 2
DOI Artikel:Artykuły
DOI Artikel:Regulska, Grażyna: Późnogotycki kielich mszalny z daru plebana Tomasza
DOI Seite / Zitierlink:https://doi.org/10.11588/diglit.71010#0257
PÓŹNOGOTYCKI KIELICH MSZALNY Z DARU PLEBANA TOMASZA
251
22. Kraków, kościół parafialny Wniebowzięcia
Panny Marii. Kielich zwany calicem salutaris,
3. ćwierć XV w.
23. Lidzbark Warmiński, kościół parafialny
św. Piotra i św. Pawła.
Kielich zwany III, około 1500 r.
mszalnych z przełomu XV i XVI stulecia - na sześciu rombowych guzach dekorowany
ażurowymi motywami maswerkowymi (il. 13). Zbliżona do występującej na wielu późno-
gotyckich wyrobach złotnictwa poznańskiego, takich na przykład jak kielich w kościele
parafialnym św. Piotra i św. Pawła w Obrzycku (il. 14, 18), wydaje się również odlewana
koronka z liści, wieńcząca koszyczek czary, który w swej dolnej partii miał zapewne gra-
werowaną glorię lub - jak ażurowe koszyczki na czarach kielichów w kościele parafial-
nym św. Marii Magdaleny w Poznaniu czy w kościele parafialnym św. Mikołaja w Krobi
- utworzony był z odlewanej wici roślinnej (il. 15-17, 19)12.
Nad koronką czarę dzieła z daru plebana Tomasza zdobi minuskułowa inskrypcja
o następującej treści: Calicem salutaris accipiam et nomen domini invocabo (il. 20). Jest to
słynny, trzynasty werset Psalmu 116, w rozważaniach egzegetów biblijnych interpretowany
12 Zob m.in. Katalog Zabytków Sztuki w Polsce, t. V: Woj. poznańskie, z. 4: Pow. gostyński, oprac. Zofia BIAŁŁO-
WICZ-KRYGIEROWA, Warszawa 1961, s. 26, il. 136; Katalog Zabytków Sztuki w Polsce, t. V: Woj. poznańskie, z. 23:
Pow. szamotulski, oprac. Romana i Tomasz JURASZOWIE oraz Teresa RUSZCZYŃSKA i Aniela SŁAWSKA, War-
szawa 1966, s. 11, il. 138; Katalog Zabytków Sztuki w Polsce. Seria Nowa, t. VII: Miasto Poznań, cz. II: Śródmieście,
kościoły i klasztory, 1, oprac. zbiorowe, Warszawa 1998, s. 27, il. 552; Piotr KORDUBA, „Nieznany kielich Mikołaja
Auerhana w Farze poznańskiej", Kronika Miasta Poznania, 2000, 1, s. 43-48, il. 1, 2, 4; Monika JANISZEWSKA,
„Mikołaj Auerhan - złotnik z IV ćw. XV wieku i jego oeuvre", Ecclesia. Studia z Dziejów Wielkopolski, 5, 2010, s. 29-
-51, il. 2, 5, 6, 9-11 i ostatnio REGULSKA 2015, t. I, s. 234-235, 239, 241, gdzie zestawienie wcześniejszej literatury,
i t. II, il. IV/ 43-45, 47 oraz IV/ 46, 48 i IV/ 49, 51.
251
22. Kraków, kościół parafialny Wniebowzięcia
Panny Marii. Kielich zwany calicem salutaris,
3. ćwierć XV w.
23. Lidzbark Warmiński, kościół parafialny
św. Piotra i św. Pawła.
Kielich zwany III, około 1500 r.
mszalnych z przełomu XV i XVI stulecia - na sześciu rombowych guzach dekorowany
ażurowymi motywami maswerkowymi (il. 13). Zbliżona do występującej na wielu późno-
gotyckich wyrobach złotnictwa poznańskiego, takich na przykład jak kielich w kościele
parafialnym św. Piotra i św. Pawła w Obrzycku (il. 14, 18), wydaje się również odlewana
koronka z liści, wieńcząca koszyczek czary, który w swej dolnej partii miał zapewne gra-
werowaną glorię lub - jak ażurowe koszyczki na czarach kielichów w kościele parafial-
nym św. Marii Magdaleny w Poznaniu czy w kościele parafialnym św. Mikołaja w Krobi
- utworzony był z odlewanej wici roślinnej (il. 15-17, 19)12.
Nad koronką czarę dzieła z daru plebana Tomasza zdobi minuskułowa inskrypcja
o następującej treści: Calicem salutaris accipiam et nomen domini invocabo (il. 20). Jest to
słynny, trzynasty werset Psalmu 116, w rozważaniach egzegetów biblijnych interpretowany
12 Zob m.in. Katalog Zabytków Sztuki w Polsce, t. V: Woj. poznańskie, z. 4: Pow. gostyński, oprac. Zofia BIAŁŁO-
WICZ-KRYGIEROWA, Warszawa 1961, s. 26, il. 136; Katalog Zabytków Sztuki w Polsce, t. V: Woj. poznańskie, z. 23:
Pow. szamotulski, oprac. Romana i Tomasz JURASZOWIE oraz Teresa RUSZCZYŃSKA i Aniela SŁAWSKA, War-
szawa 1966, s. 11, il. 138; Katalog Zabytków Sztuki w Polsce. Seria Nowa, t. VII: Miasto Poznań, cz. II: Śródmieście,
kościoły i klasztory, 1, oprac. zbiorowe, Warszawa 1998, s. 27, il. 552; Piotr KORDUBA, „Nieznany kielich Mikołaja
Auerhana w Farze poznańskiej", Kronika Miasta Poznania, 2000, 1, s. 43-48, il. 1, 2, 4; Monika JANISZEWSKA,
„Mikołaj Auerhan - złotnik z IV ćw. XV wieku i jego oeuvre", Ecclesia. Studia z Dziejów Wielkopolski, 5, 2010, s. 29-
-51, il. 2, 5, 6, 9-11 i ostatnio REGULSKA 2015, t. I, s. 234-235, 239, 241, gdzie zestawienie wcześniejszej literatury,
i t. II, il. IV/ 43-45, 47 oraz IV/ 46, 48 i IV/ 49, 51.