DOI issue:
Nr. 3
DOI article:Artykuły
DOI article:Pokora, Jakub: Nagrobek Jędrzeja Śniadeckiego w Horodnikach pod Oszmianą (1839): Kwestia typu programu ideowego
DOI Page / Citation link:https://doi.org/10.11588/diglit.71010#0678
668
Jakub Pokora
11. Krzysztof M. Bednarski, nagrobek Krzysztofa Kieślowskiego (zm. 1996)
na Starych Powązkach w Warszawie. Fot. Internet
trzyma w prawicy młotek, a w lewicy obcęgi15 (il. 10). Nota bene, w ostatnim przypadku
mamy do czynienia z toposem homo faber, notowanym w sztuce sepulkralnej od antyku.
Warto dodać, iż zabytek leszczyński wpisuje się w ciąg płyt nagrobnych, na których od-
powiednimi atrybutami scharakteryzowano zawód zmarłego. Tak jest choćby w przypadku
przykładów angielskich z XV w., na których u stóp postaci - kupców i krawca, przedstawio-
no a to worek z wełną, a to beczkę wina czy nożyce16. Według mego, niestety pobieżnego
rozeznania, płyta z Leszna (pierwotnie na cmentarzu kalwińskim), jest przypuszczalnie
ewenementem w naszej sztuce. Nie potrafię też odpowiedzieć, czy aby jej genezy nie
należałoby szukać m.in. w tym, iż w niektórych odłamach protestantyzmu praca uznawa-
najest za „najwyższą, obok wiary, drogę zbawienia"17.
W następnym gatunku występują same atrybuty, co notujemy nie tylko na wspomnia-
nych już nagrobkach Śniadeckiego czy Zamoyskiego, ale i współcześnie. Dowodzi tego
nagrobek słynnego twórcy filmowego, Krzysztofa Kieślowskiego (zm. 1996) na Starych
Powązkach, z dwiema dłońmi reżysera kadrującymi ujęcie; pomnik autorstwa Krzysztofa
M. Bednarskiego powstał w 1997 r. (il. 11). Czasami atrybut może nie tylko określać
"Katalog zabytków sztuki w Polsce, t. V: Województwo poznańskie, red. Teresa RUSZCZYŃSKA, Aniela SŁAWSKA,
z. 12: Powiat leszczyński, inwentaryzację przeprowadzili Romana i Tomasz JURASZOWIE, katalog uzupełniły i opra-
cowały Teresa RUSZCZYŃSKA i Aniela SŁAWSKA, Warszawa 1975, s. 33, il. 254.
16 Malcolm NORRIS, Brass Rubbing, London 1967, s. 46-48, il. 56-59.
17 Jerzy GAŁKOWSKI, „Homo faber", [w:] Encyklopedia katolicka, t. VI, Lublin 1993, szp. 1185-1186.
Jakub Pokora
11. Krzysztof M. Bednarski, nagrobek Krzysztofa Kieślowskiego (zm. 1996)
na Starych Powązkach w Warszawie. Fot. Internet
trzyma w prawicy młotek, a w lewicy obcęgi15 (il. 10). Nota bene, w ostatnim przypadku
mamy do czynienia z toposem homo faber, notowanym w sztuce sepulkralnej od antyku.
Warto dodać, iż zabytek leszczyński wpisuje się w ciąg płyt nagrobnych, na których od-
powiednimi atrybutami scharakteryzowano zawód zmarłego. Tak jest choćby w przypadku
przykładów angielskich z XV w., na których u stóp postaci - kupców i krawca, przedstawio-
no a to worek z wełną, a to beczkę wina czy nożyce16. Według mego, niestety pobieżnego
rozeznania, płyta z Leszna (pierwotnie na cmentarzu kalwińskim), jest przypuszczalnie
ewenementem w naszej sztuce. Nie potrafię też odpowiedzieć, czy aby jej genezy nie
należałoby szukać m.in. w tym, iż w niektórych odłamach protestantyzmu praca uznawa-
najest za „najwyższą, obok wiary, drogę zbawienia"17.
W następnym gatunku występują same atrybuty, co notujemy nie tylko na wspomnia-
nych już nagrobkach Śniadeckiego czy Zamoyskiego, ale i współcześnie. Dowodzi tego
nagrobek słynnego twórcy filmowego, Krzysztofa Kieślowskiego (zm. 1996) na Starych
Powązkach, z dwiema dłońmi reżysera kadrującymi ujęcie; pomnik autorstwa Krzysztofa
M. Bednarskiego powstał w 1997 r. (il. 11). Czasami atrybut może nie tylko określać
"Katalog zabytków sztuki w Polsce, t. V: Województwo poznańskie, red. Teresa RUSZCZYŃSKA, Aniela SŁAWSKA,
z. 12: Powiat leszczyński, inwentaryzację przeprowadzili Romana i Tomasz JURASZOWIE, katalog uzupełniły i opra-
cowały Teresa RUSZCZYŃSKA i Aniela SŁAWSKA, Warszawa 1975, s. 33, il. 254.
16 Malcolm NORRIS, Brass Rubbing, London 1967, s. 46-48, il. 56-59.
17 Jerzy GAŁKOWSKI, „Homo faber", [w:] Encyklopedia katolicka, t. VI, Lublin 1993, szp. 1185-1186.