DOI issue:
Nr. 3
DOI article:Artykuły
DOI article:Pokora, Jakub: Nagrobek Jędrzeja Śniadeckiego w Horodnikach pod Oszmianą (1839): Kwestia typu programu ideowego
DOI Page / Citation link:https://doi.org/10.11588/diglit.71010#0681
Nagrobek Jędrzeja Śniadeckiego w Horodnikach pod Oszmianą (1839)
671
w bitwie pod Chocimiem w 1621 r. (kościół famy w Nowogródku; il. 13). Sprawił je
w 1643 r. Jan, brat wspomnianego Jerzego. W ten sposób nie tylko upamiętnił bohaterską
śmierć żołnierzy ze swego oddziału (sam dowódca, Jan Rudomina, klęczy obok nich)22.
Treści osobiste, opowiadające o życiu i upodobaniach zmarłego można również odnoto-
wać na przykładach z przełomu XIX i XX w. Na nagrobkach warują psy: Pluto i Nero
u Józefa Iwanowicza (zm. 1877) na cmentarzu Łyczakowskim we Lwowie (dłuta Pawła
Eutele), czy As u Adolfa Dygasińskiego (zm. 1902) na warszawskich Powązkach (wykuty
przez Czesława Makowskiego23.
Naturalnie, zaprezentowana typologia programów ideowych nagrobków i epitafiów
jedynie sygnalizuje problem. Spełni swe zadanie, jeśli zachęci do dalszych, pogłębionych
studiów z uwzględnieniem kontekstu europejskiego.
22 Tadeusz BERNATOWICZ, „Śmierć rycerza kresowego i jego sepulcrum", Studia Muzealne, 2000, z. XIX, s. 66;
Katarzyna KOLENDO, „Nagrobek Jerzego Rudominy i ośmiu towarzyszy poległych w bitwie pod Chocimiem w 1621
roku", Przegląd Wschodni", 2001, t. VII, z. 3 (27), s. 875-886; Katarzyna KOLENDO-KORCZAK, „Epitafium Jerzego
Rudominy i jego towarzyszy w farze w Nowogródku - rzeźba inspirowana literaturą i literatura inspirowana rzeźbą",
[w:] Literatura a rzeźba. Literatur und Skulptur, red. Joanna GODLEWICZ-ADAMIEC, Tomasz SZYBISTY, współ-
praca Bruno ARICH-GERZ, Dominika WYRZYKIEWICZ, Kraków-Warszawa 2018, s. 165-178.
23 POKORA, Psy..., s. 27. Przykłady można by mnożyć, wymieńmy choćby nagrobek Madeleine Petit, guwernantki
dzieci księżnej Izabeli Czartoryskiej, utrwalony na obrazie Jana Piotra Norblina; zob. Jolanta POLANOWSKA, „Po-
wązki - Un jardin de plaisance, ά la mode ou coutume anglaise", Biuletyn Historii Sztuki, LXXVIII;2016, nr 3, s. 528-
529, il. 7.
671
w bitwie pod Chocimiem w 1621 r. (kościół famy w Nowogródku; il. 13). Sprawił je
w 1643 r. Jan, brat wspomnianego Jerzego. W ten sposób nie tylko upamiętnił bohaterską
śmierć żołnierzy ze swego oddziału (sam dowódca, Jan Rudomina, klęczy obok nich)22.
Treści osobiste, opowiadające o życiu i upodobaniach zmarłego można również odnoto-
wać na przykładach z przełomu XIX i XX w. Na nagrobkach warują psy: Pluto i Nero
u Józefa Iwanowicza (zm. 1877) na cmentarzu Łyczakowskim we Lwowie (dłuta Pawła
Eutele), czy As u Adolfa Dygasińskiego (zm. 1902) na warszawskich Powązkach (wykuty
przez Czesława Makowskiego23.
Naturalnie, zaprezentowana typologia programów ideowych nagrobków i epitafiów
jedynie sygnalizuje problem. Spełni swe zadanie, jeśli zachęci do dalszych, pogłębionych
studiów z uwzględnieniem kontekstu europejskiego.
22 Tadeusz BERNATOWICZ, „Śmierć rycerza kresowego i jego sepulcrum", Studia Muzealne, 2000, z. XIX, s. 66;
Katarzyna KOLENDO, „Nagrobek Jerzego Rudominy i ośmiu towarzyszy poległych w bitwie pod Chocimiem w 1621
roku", Przegląd Wschodni", 2001, t. VII, z. 3 (27), s. 875-886; Katarzyna KOLENDO-KORCZAK, „Epitafium Jerzego
Rudominy i jego towarzyszy w farze w Nowogródku - rzeźba inspirowana literaturą i literatura inspirowana rzeźbą",
[w:] Literatura a rzeźba. Literatur und Skulptur, red. Joanna GODLEWICZ-ADAMIEC, Tomasz SZYBISTY, współ-
praca Bruno ARICH-GERZ, Dominika WYRZYKIEWICZ, Kraków-Warszawa 2018, s. 165-178.
23 POKORA, Psy..., s. 27. Przykłady można by mnożyć, wymieńmy choćby nagrobek Madeleine Petit, guwernantki
dzieci księżnej Izabeli Czartoryskiej, utrwalony na obrazie Jana Piotra Norblina; zob. Jolanta POLANOWSKA, „Po-
wązki - Un jardin de plaisance, ά la mode ou coutume anglaise", Biuletyn Historii Sztuki, LXXVIII;2016, nr 3, s. 528-
529, il. 7.