Zakład Architektury Polskiej i Historii Sztuki <Warschau> [Hrsg.]: Biuletyn Historii Sztuki i Kultury (3.1934-1935)

Ryc. 14. Kościan. Fara. Św. Anna Samo-
trzecia.

Nacisk położony jest na rodza-
jowość typu, zaczerpniętego
z obserwacji sfery mieszczań-
skiej, dalekiego od idealizują-
cych tendencyj. Przejawia się
to zwłaszcza w głowie św.
Elżbiety ze sceny Nawiedzenia
(ryc. 2). Krępa, przysadzista
struktura aktu oraz swoista je-
go zażywność przypomina po-
szczególne figury przypisywane
warsztatowi J. Hubera z jego
późniejszego okresu 16). Ten-
dencje „modelowe" osiągają
swój wyraz szczytowy w gło-
wie Madonny z szafy środko-
wej ołtarza, odmiennie już nie-
co pojętej (ryc. 7). Kulistość
czaszki uległa tu wydłużeniu,
podbródek przybrał na masyw-
ności i wolowym wyrazie, wni-

fot. autora. ^jjwje j precyzyjnie przeprowa-
dzony został linearny zarys
orbity ocznej i warg o lekko poruszonych kątach n).
Analizując sposób kompozycyjnej budowy grupy stwierdzamy
obecność w nich silnej nuty uczuciowej, przepajającej każdą z tych
scen zosobna, nie wyłączając nawet centralnego posągu Marji
z Dzieckiem. W scenie Zwiastowania (ryc. 4) anioł, ruchem prze-
jętym z diirerowskiego drzeworytu (ca 1509), unosi rąbek kotary,
wyłuskując jak gdyby z jej zwojów postać Marji; w scenie Nawie-
dzenia (ryc. 2) dłoń NMP. przesuwa się pieszczotliwie po przedra-
mieniu Elżbiety, wtóruje zaś temu gestowi tkliwe pochylenie gło-
wy. W Adoracji Pasterzy (ryc. 5) jeden z aniołków podkłada pie-
czołowicie dłoń pod głowę Dzieciątka ls), przyczem skłonionej jego
postawie, wyrażającej gotowość zabawy, odpowiada przejęte i po-
rozumiewawcze wejrzenie środkowego anioła. W scenie Hołdu
Trzech Króli (ryc. 3) Jezus zanurza rękę w brodzie klęczącego
przed nim monarchy — wreszcie Dzieciątko na ramieniu Marji
w środkowym posągu tryptyku igra lokami Jej warkocza (ryc. 7).
Wzmocnienie się emocjonalnego stosunku, znamienne zwłaszcza
dla schyłku gotyckiej epoki19), znalazło tu wyraz specjalnie kon-
sekwentny i ujmująco naiwny w zakresie samej redakcji oraz skali

112