DOI issue:
Nr. 2
DOI article:Recenzje
DOI article:Kieszkowski, Witold: [Rezension von: Santi Gucci Florentino]
DOI Page / Citation link: https://doi.org/10.11588/diglit.37720#0151
sta. Z całej postaci, a zwłaszcza ze świetnie modelowanej głowy
o wpadniętych oczach, wychudłej twarzy, okolonej zarostem, bije
jakaś nerwowość i niepokój, podkreślone ponadto ruchem lewej
ręki, trzymającej w wychudłych, bezwładnych palcach berło, a na-
wet układem ciała, które sprawia wrażenie, jakgdyby się dźwigało
w ostatnim przedśmiertnym wysiłku 7).
W związku z charakterem twórczości Gucciego, włoską, a ści-
ślej nawet florencką genezą jego sztuki, i poczęści także manie-
ryzmem, podnieść należy jeszcze jedną kwestję. W starszej, a na-
wet i nowszej literaturze naukowej8) niejednokrotnie kwestjonowa-
no włoskie źródła twórczości Gucciego na korzyść wpływów sztuki
północnej. Dr Sinkówna w dłuższym wywodzie, poddając analizie
przedewszystkiem zasób form ornamentacyjnych Gucciego, wyka-
zuje ich szerokie rozpowszechnienie we Włoszech i odmienną sty-
lizację w sztuce krajów poza-alpejskich. — Mojem zdaniem, takie
postawienie sprawy nie wyczerpuje całości zagadnienia. Zgadza-
jąc się z autorką, że istotnie zespół form dekoracyjnych, stosowa-
nych przez naszego rzeźbiarza, posiada wiele analogij w północ-
nych Włoszech, a zwłaszcza we Florencji, pragnę zwrócić uwagę
na fakt oddziaływania sztuki północnej na włoską wielokrotnie już
podnoszony. Znajomość sztuki północnej we Włoszech w połowie
XVI w. była duża, szereg najwybitniejszych artystów flamandzkich
odbywało liczne podróże na południe, a ponadto niektórzy z nich,
jak chociażby nawet Cornelis Bos, przez dłuższy czas pracowali
w Rzymie, wydając tam swe wzory ornamentacyjne, szerząc i tą
drogą znajomość form dekoracyjnych północnego renesansu9).
Zresztą znany jest fakt, i tu znowu powracamy do kwestji manie-
ryzmu, silnego oddziaływania północy na sztukę włoską tego okre-
su, fakt pozostający zresztą w ścisłym związku z nawrotem do quat-
trocenta, a nawet do gotycyzmu 10).
Przyjmując możliwość pośredniego oddziaływania sztuki pół-
nocnej na twórczość Gucciego, muszę jednak oprzeć się stanowczo
przypisaniu mu autorstwa bramki cmentarnej w Niepołomicach.
Mojem zdaniem dzieło to swemi proporcjami i szatą dekoracyj-
ną jest całkowicie obce sztuce włoskiej, a nie w mniejszym stop-
niu również twórczości Gucciego. Architektoniczna, logicznie prze-
prowadzona kompozycja tego portalu, o niezbyt mocno, jednakże
wyraźnie zaznaczonej funkcji poszczególnych elementów, niczem
nie przypomina dzieł naszego rzeźbiarza. Ponadto w zasobie form
ornamentacyjnych, często spotykanych w plastyce polskiej 2-ej
poł. XVI w., brak jest motywów najbardziej charakterystycznych
dla Gucciego.
140
o wpadniętych oczach, wychudłej twarzy, okolonej zarostem, bije
jakaś nerwowość i niepokój, podkreślone ponadto ruchem lewej
ręki, trzymającej w wychudłych, bezwładnych palcach berło, a na-
wet układem ciała, które sprawia wrażenie, jakgdyby się dźwigało
w ostatnim przedśmiertnym wysiłku 7).
W związku z charakterem twórczości Gucciego, włoską, a ści-
ślej nawet florencką genezą jego sztuki, i poczęści także manie-
ryzmem, podnieść należy jeszcze jedną kwestję. W starszej, a na-
wet i nowszej literaturze naukowej8) niejednokrotnie kwestjonowa-
no włoskie źródła twórczości Gucciego na korzyść wpływów sztuki
północnej. Dr Sinkówna w dłuższym wywodzie, poddając analizie
przedewszystkiem zasób form ornamentacyjnych Gucciego, wyka-
zuje ich szerokie rozpowszechnienie we Włoszech i odmienną sty-
lizację w sztuce krajów poza-alpejskich. — Mojem zdaniem, takie
postawienie sprawy nie wyczerpuje całości zagadnienia. Zgadza-
jąc się z autorką, że istotnie zespół form dekoracyjnych, stosowa-
nych przez naszego rzeźbiarza, posiada wiele analogij w północ-
nych Włoszech, a zwłaszcza we Florencji, pragnę zwrócić uwagę
na fakt oddziaływania sztuki północnej na włoską wielokrotnie już
podnoszony. Znajomość sztuki północnej we Włoszech w połowie
XVI w. była duża, szereg najwybitniejszych artystów flamandzkich
odbywało liczne podróże na południe, a ponadto niektórzy z nich,
jak chociażby nawet Cornelis Bos, przez dłuższy czas pracowali
w Rzymie, wydając tam swe wzory ornamentacyjne, szerząc i tą
drogą znajomość form dekoracyjnych północnego renesansu9).
Zresztą znany jest fakt, i tu znowu powracamy do kwestji manie-
ryzmu, silnego oddziaływania północy na sztukę włoską tego okre-
su, fakt pozostający zresztą w ścisłym związku z nawrotem do quat-
trocenta, a nawet do gotycyzmu 10).
Przyjmując możliwość pośredniego oddziaływania sztuki pół-
nocnej na twórczość Gucciego, muszę jednak oprzeć się stanowczo
przypisaniu mu autorstwa bramki cmentarnej w Niepołomicach.
Mojem zdaniem dzieło to swemi proporcjami i szatą dekoracyj-
ną jest całkowicie obce sztuce włoskiej, a nie w mniejszym stop-
niu również twórczości Gucciego. Architektoniczna, logicznie prze-
prowadzona kompozycja tego portalu, o niezbyt mocno, jednakże
wyraźnie zaznaczonej funkcji poszczególnych elementów, niczem
nie przypomina dzieł naszego rzeźbiarza. Ponadto w zasobie form
ornamentacyjnych, często spotykanych w plastyce polskiej 2-ej
poł. XVI w., brak jest motywów najbardziej charakterystycznych
dla Gucciego.
140