Zakład Architektury Polskiej i Historii Sztuki <Warschau> [Hrsg.]: Biuletyn Historii Sztuki i Kultury (3.1934-1935)

Ryc. 30. Piec kumy w chacie Dmetra Belmagi w KrasnoiU.
kowaniu tem leżą deski układane we wzory, z których najczęściej
spotykane mamy na ryc. 28. Podciągi niosące obrubenego i całą
konstrukcję dachową znajdują się powyżej stropu i nie są z nim
w żaden sposób związane. Niezależność obu konstrukcji mimo-
woli naprowadza na myśl przypuszczenie, że strop został wpaso-
wany z czasem, w istniejącej już chacie, i że jest następnym eta-
pem jej rozwoju. Poza podstawowemi elementami jak zrąb, dach,
strop, omówionemi powyżej, istnieje szereg detali świadczących
o pomysłowości i wysokiej technice ich wykonawców. Detalami
temi będą drzwi, okna, zamki drewniane otwierane drewnianemi
kluczami, ograżdy (ryc. 29) i t. p. Ze względu na brak miejsca
nie mogę niestety omówić ich dokładniej.
Urządzenia ogniowe. Najpierwszym źródłem światła
i ciepła była watra, rozpalana na środku tak czy inaczej skonstru-
owanej izby. Brak powały ułatwiał ulatnianie się dymu, który wsku-
tek małej szczelności budynku nie był zbyt dokuczliwy. Pierwo-
wzór tych urządzeń możemy z powodzeniem doszukiwać się w ko-
libach i stajach.
Wróćmy jeszcze do ryc. 4 i 5. W kolibie, umieszczone na
środku pod otworem pozostawionym w dachu ognisko, nie ma na
celu ogrzewania jej, służy tylko do ugotowania strawy. W tym wy-
padku kościoł stawiany jest wprost na płonącem drzewie.
Bardziej już skomplikowanie przedstawia się to prymitywne
urządzenie w staji. Przedewszystkiem, ognisko przesunięte jest
298