Zakład Architektury Polskiej i Historii Sztuki <Warschau> [Editor]: Biuletyn Historii Sztuki i Kultury (3.1934-1935)

Zdobienie sprzętów, okuć
żelaznych i t. p. wykracza po-
za ramy niniejszej pracy, wcho-
dząc już w zakres t. zw. sztuki
stosowanej. Chcąc dać pojęcie
o jej wysokiej klasie, zamiesz-
czam rysunek przepięknej skrzy-
ni z okolic Hołowów (ryc. 40),
która jest klasycznym przykła-
dem ciekawie przeprowadzonej
kompozycji geometrycznej.
3. Budownictwo sa-
kralne.
Studja nad budownictwem
sakralnem, obejmującem cer-
kwie drewniane, dzwonnice
i większe kaplice, rozpoczęły
się stosunkowo niedawno i są
obecnie w toku. Nie chcąc wo-
bec tego wyciągać przedwcze-
snych wniosków na podstawie
dotychczas zebranego i niekom-
pletnego materjału, ograniczę
się tylko do podania kilku rzu-
tów i fotografji najciekawszych
z pośród pomierzonych objek-
tów, oraz do uwag o charakte-
rze ogólnym.
Weźmy więc np. stojącą w centrum Huculszczyzny cerkiew
w Krzyworówni (ryc. 41), oraz starą cerkiew w Worochcie (ryc. 42).
Zostały one zbudowane w tym samym okresie czasu, mniej-
więcej przed dwustu laty.
Obie zorjentowane na wschód, w kompozycji bryły nie wy-
kazują zasadniczych różnic, które występują dopiero w rzucie po-
ziomym. Cerkiew w Worochcie zbudowana na planie krzyża gre-
ckiego jest założeniem dośrodkowem (ryc. 44), podczas gdy
w Krzyworówni ma zupełnie wyraźną oś podłużną (ryc. 45).
Czworokątne w planie skrzyżowanie naw, przechodzi zupełnie
prawidłowo w ośmioboczny bęben, na którym spoczywa drewniana
„kopuła", powstała ze stopniowego nasuwania zrębu (ryc. 46).
Konstrukcja ścian wieńcowa, w Worochcie z brusów, w Krzy-
worówni z protesów, w dolnej części jest widoczna, w górnej po-


308