DOI Heft:
Nr. 4
DOI Artikel:Dmochowski, Zbigniew: Sprawozdanie ze studjów nad poleskiem budownictwem drzewnem w r. 1934/5
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.37720#0336
Omówione dwa przykła-
dy umożliwiły wysunięcie
koncepcji zasadniczej. Po-
wolna ewolucja od pierwot-
nej chaty, pozbawionej pod-
dasza, do chaty współczesnej
wytworzyć jednak musiała ca-
ły łańcuch form przejścio-
wych. Zebrany dotychczas
materjał pozwolił mi na pierw-
szą próbę zestawienia, które
podaję na ryc. 17.
Stodoła Pi. Pyszniaka ze
Starego Sioła (ryc. 17 a), oma-
wiana już w sprawozdaniu
z roku ub,( pokryta jest w spo-
sób analogiczny do chaty I.
Poleszki. Odmienny charakter
przekrojów tych dwóch da-
chów wynika przedewszyst- Ryc. 16. Konstrukcja dachu — pułap sto-
kiem z różnicy materjałów, doły A. Pyszniaka w Starem Siole.
użytych jako warstwa ze-
wnętrzna, Utrzymanie na pochyłej połaci dachu desek wymagało
innych środków, niż strzechy słomianej. Różnica ta jednak nie zmie-
nia istoty rozwiązania, w którem pułap, konstrukcja dachu i pokrycie
stykają się bezpośrednio (ryc. 16). Czas powstania obu budynków
jest w przybliżeniu ten sam. Prof. Moszyński stwierdził, że sześcio-
kątne budynki, zupełnie podobne do stodoły ze Starego Sioła, lecz
mniejsze, służyły w tej wsi także jako chałupy.
Pochodzenie formy dachu tych budynków wydaje się prastare
zarówno ze względu na prymitywne i nieekonomiczne użycie bu-
dulca, jak ze względu na nasuwające się analogje.
Powołując się na U. Sadowskiego „Drogi handlowe greckie
i rzymskie” pisze Bądzkiewicz IG), że w czasach przedhistorycznych
Dniepr był wielkim gościńcem, łączącym Pont Euksyński z Bałtykiem.
Greccy żeglarze z kolonij nad Pontem położonych wytknęli sobie
drogę handlową przez Prypeć na Bug i Wisłę lub przez Prypeć na
Szczarę i Niemen. Wobec prawdopodobieństwa przenikania wpływów
kulturalnych z wybrzeży Morza Czarnego, nabiera specjalnego znacze-
nia opis tamtejszych budowli drewnianych, podany przez Witruwju-
sza17): „W narodzie Kolchów w Poncie (nad morzem Czarnem)z powo-
du obfitości lasów, drzewa poziomo kładą po prawej i lewej stronie,
zostawiwszy tyle między niemi (w kwadrat) miejsca, ile długość
drzewa dozwoli, wierzchem kładą poprzeczne drzewa obwodząc
325
dy umożliwiły wysunięcie
koncepcji zasadniczej. Po-
wolna ewolucja od pierwot-
nej chaty, pozbawionej pod-
dasza, do chaty współczesnej
wytworzyć jednak musiała ca-
ły łańcuch form przejścio-
wych. Zebrany dotychczas
materjał pozwolił mi na pierw-
szą próbę zestawienia, które
podaję na ryc. 17.
Stodoła Pi. Pyszniaka ze
Starego Sioła (ryc. 17 a), oma-
wiana już w sprawozdaniu
z roku ub,( pokryta jest w spo-
sób analogiczny do chaty I.
Poleszki. Odmienny charakter
przekrojów tych dwóch da-
chów wynika przedewszyst- Ryc. 16. Konstrukcja dachu — pułap sto-
kiem z różnicy materjałów, doły A. Pyszniaka w Starem Siole.
użytych jako warstwa ze-
wnętrzna, Utrzymanie na pochyłej połaci dachu desek wymagało
innych środków, niż strzechy słomianej. Różnica ta jednak nie zmie-
nia istoty rozwiązania, w którem pułap, konstrukcja dachu i pokrycie
stykają się bezpośrednio (ryc. 16). Czas powstania obu budynków
jest w przybliżeniu ten sam. Prof. Moszyński stwierdził, że sześcio-
kątne budynki, zupełnie podobne do stodoły ze Starego Sioła, lecz
mniejsze, służyły w tej wsi także jako chałupy.
Pochodzenie formy dachu tych budynków wydaje się prastare
zarówno ze względu na prymitywne i nieekonomiczne użycie bu-
dulca, jak ze względu na nasuwające się analogje.
Powołując się na U. Sadowskiego „Drogi handlowe greckie
i rzymskie” pisze Bądzkiewicz IG), że w czasach przedhistorycznych
Dniepr był wielkim gościńcem, łączącym Pont Euksyński z Bałtykiem.
Greccy żeglarze z kolonij nad Pontem położonych wytknęli sobie
drogę handlową przez Prypeć na Bug i Wisłę lub przez Prypeć na
Szczarę i Niemen. Wobec prawdopodobieństwa przenikania wpływów
kulturalnych z wybrzeży Morza Czarnego, nabiera specjalnego znacze-
nia opis tamtejszych budowli drewnianych, podany przez Witruwju-
sza17): „W narodzie Kolchów w Poncie (nad morzem Czarnem)z powo-
du obfitości lasów, drzewa poziomo kładą po prawej i lewej stronie,
zostawiwszy tyle między niemi (w kwadrat) miejsca, ile długość
drzewa dozwoli, wierzchem kładą poprzeczne drzewa obwodząc
325