DOI Heft:
Nr. 4
DOI Artikel:Reychman, Jan: Ks. Jan Chryzostom Orłowski, nieznany architekt polski w Stambule w XVIII wieku
DOI Seite / Zitierlink:https://doi.org/10.11588/diglit.37720#0395
które prowincya polska Zakonu Nayświe. Tróycy od wykupienia nie-
wolników w kraiach tureckich i tatarskich od roku 1688 do roku 1783
czyniła", Warszawa 1783, str. 81 — 90. W tej książeczce wymieniony
jest tylko ks. Chryzostom, bez podania nazwiska; niema jednak żad-
nego powodu wątpić jakoby to nie był ks. Jan Chryzostom Orłowski,
zważywszy, że cała wyprawa składała się tylko z dwuch zakonników,
tak, że żadnego innego ks. Chryzostoma śród działających w Turcji
polskich Trynitarzy być nie mogło. O Trynitarzach pozatem dość
bogata literatura, oparta wszakże głównie na wyżej wymienionem
dziele. Nieco nowych szczegółów do ostatnich redempcyj u Muchliń-
skiego: Materjały do dziejów kościoła polskiego z języków wschodnich.
Pamiętnik Religijno-Moralny, r. 1858, t. 11, str. 291 i nast.
4. Bertele Tom: II Palazzo degli flmbasciatori di Venezia a Constantino-
poli e le sue antiche Memorie, Bolonia 1932, str. 298 — 302 (na pod-
stawie raportów rezydenta Memmo). Nie mogąc skutkiem wysokości
opłat przesyłkowych sprowadzić tej książki, uzyskałem odpis od-
nośnych wzmianek dzięki uprzejmości dyrekcji Biblioteki Narodowej
we Florencji. O zaangażowaniu ks. Orłowskiego, który był w bardzo
trudnych warunkach finansowych, przez Memmo, relacja Pichelsteina
z Pery 25 stycznia 1780, Rkps. 121 flrch. Król. Pol. (flrch gł). Nawia-
sem można dodać, że ów rezydent Memmo był inic atorem wy stawie-
nia pomnika króla Jana 111 Sobieskiego w Padwie.
5. Bertele: j. w. 302 — 307.
6. Pichelstein, tłumacz i agent polski w Turcji do Cieciszowskiego. sze-
fa gabinetu królewskiego 16 maja 1781 r., rkps. Zb. Pop. 399 (flrch. Gł.).
7. Cieciszowski do Pichelsteina 21 marca 1781, rkps. Zb. Pop. 400
(flrch, Gł.).
8. Pichelstein ze Stambułu do Cieciszowskiego 16 lutego, 16 marca i 30
kwietnia 1781, ks. Orłowski do Cieciszowskiego 1 marca i 15 marca
1781, rkps. Pop. 399 j. w.
9. Muchliński: Materjały, str. 302.
10. Muchliński: Materjały. Muchliński, nic nie wiedząc o budowniczej dzia-
łalności ks. Orłowskiego przypuszcza, że brał on udział w odbywają-
cej się w 1783 r. redempcji ks. Adama Orłowskiego (autora wyżej
wymienionego dziełka) i sądzi, że sumy pobrane z kasy ambasady
weneckiej przeznaczone były na działalność redempcyjną; dla nas
wszakże nie może ulegać wątpliwości, że była to część wynagrodze-
nia za kierowanie przeróbką gmachu weneckiej ambasady. Kwity te
opiewają na sumy 300 i 108 piastrów, czyli razem 408 piastrów (ok.
2040 ówczesnych złotych polskich). Poprzednio otrzymał ks. Orłowski
od Memmo za 2 lata rysowania projektów i prowadzenia budowy
tylko 50 lewów i czuł się pokrzywdzonym, por. relacja Pi helsteina
z Pery 25 kwietnia 1782, rkps. 123 flrch. Król. Pol. (flrch. Gł). Z ogło-
szonego przez Muchlińskiego kwitu wnosić możemy, że jego preten-
sje odniosły skutek.
11. Pichelstein do Cieciszowskiego ze Stambułu 16 marca 1781 i Cieci-
szowski do Pichelsteina z Warszawy 18 marca 1781, j. w.
12. Ks. Orłowski do Cieciszowskiego 1 marca 1781 i 26 czerwca 1781, ib.
13. Por. art. „Ryszczów* (przez E. Rulikowskiego) w Słowniku Geograficz-
nym Królestwa Polskiego etc., t. X, str. 174.
381
wolników w kraiach tureckich i tatarskich od roku 1688 do roku 1783
czyniła", Warszawa 1783, str. 81 — 90. W tej książeczce wymieniony
jest tylko ks. Chryzostom, bez podania nazwiska; niema jednak żad-
nego powodu wątpić jakoby to nie był ks. Jan Chryzostom Orłowski,
zważywszy, że cała wyprawa składała się tylko z dwuch zakonników,
tak, że żadnego innego ks. Chryzostoma śród działających w Turcji
polskich Trynitarzy być nie mogło. O Trynitarzach pozatem dość
bogata literatura, oparta wszakże głównie na wyżej wymienionem
dziele. Nieco nowych szczegółów do ostatnich redempcyj u Muchliń-
skiego: Materjały do dziejów kościoła polskiego z języków wschodnich.
Pamiętnik Religijno-Moralny, r. 1858, t. 11, str. 291 i nast.
4. Bertele Tom: II Palazzo degli flmbasciatori di Venezia a Constantino-
poli e le sue antiche Memorie, Bolonia 1932, str. 298 — 302 (na pod-
stawie raportów rezydenta Memmo). Nie mogąc skutkiem wysokości
opłat przesyłkowych sprowadzić tej książki, uzyskałem odpis od-
nośnych wzmianek dzięki uprzejmości dyrekcji Biblioteki Narodowej
we Florencji. O zaangażowaniu ks. Orłowskiego, który był w bardzo
trudnych warunkach finansowych, przez Memmo, relacja Pichelsteina
z Pery 25 stycznia 1780, Rkps. 121 flrch. Król. Pol. (flrch gł). Nawia-
sem można dodać, że ów rezydent Memmo był inic atorem wy stawie-
nia pomnika króla Jana 111 Sobieskiego w Padwie.
5. Bertele: j. w. 302 — 307.
6. Pichelstein, tłumacz i agent polski w Turcji do Cieciszowskiego. sze-
fa gabinetu królewskiego 16 maja 1781 r., rkps. Zb. Pop. 399 (flrch. Gł.).
7. Cieciszowski do Pichelsteina 21 marca 1781, rkps. Zb. Pop. 400
(flrch, Gł.).
8. Pichelstein ze Stambułu do Cieciszowskiego 16 lutego, 16 marca i 30
kwietnia 1781, ks. Orłowski do Cieciszowskiego 1 marca i 15 marca
1781, rkps. Pop. 399 j. w.
9. Muchliński: Materjały, str. 302.
10. Muchliński: Materjały. Muchliński, nic nie wiedząc o budowniczej dzia-
łalności ks. Orłowskiego przypuszcza, że brał on udział w odbywają-
cej się w 1783 r. redempcji ks. Adama Orłowskiego (autora wyżej
wymienionego dziełka) i sądzi, że sumy pobrane z kasy ambasady
weneckiej przeznaczone były na działalność redempcyjną; dla nas
wszakże nie może ulegać wątpliwości, że była to część wynagrodze-
nia za kierowanie przeróbką gmachu weneckiej ambasady. Kwity te
opiewają na sumy 300 i 108 piastrów, czyli razem 408 piastrów (ok.
2040 ówczesnych złotych polskich). Poprzednio otrzymał ks. Orłowski
od Memmo za 2 lata rysowania projektów i prowadzenia budowy
tylko 50 lewów i czuł się pokrzywdzonym, por. relacja Pi helsteina
z Pery 25 kwietnia 1782, rkps. 123 flrch. Król. Pol. (flrch. Gł). Z ogło-
szonego przez Muchlińskiego kwitu wnosić możemy, że jego preten-
sje odniosły skutek.
11. Pichelstein do Cieciszowskiego ze Stambułu 16 marca 1781 i Cieci-
szowski do Pichelsteina z Warszawy 18 marca 1781, j. w.
12. Ks. Orłowski do Cieciszowskiego 1 marca 1781 i 26 czerwca 1781, ib.
13. Por. art. „Ryszczów* (przez E. Rulikowskiego) w Słowniku Geograficz-
nym Królestwa Polskiego etc., t. X, str. 174.
381