DOI Heft:
Nr. 4
DOI Artikel:Reychman, Jan: Ks. Jan Chryzostom Orłowski, nieznany architekt polski w Stambule w XVIII wieku
DOI Seite / Zitierlink:https://doi.org/10.11588/diglit.37720#0394
Przebywał tam jeszcze w r. 1783, jak to o tem się można przeko-
nać z kwitów kasjera ambasady weneckiej na sumy wydane ks.
Orłowskiemu 10). Co się później z nim stało po jego powrocie do
Polski około 1782—1783 wiemy bardzo mało. Wspominał on po-
przednio o projekcie sekularyzowania się; z gabinetu królewskiego
pisano mu, że sekularyzacja jest bardzo utrudniona n). Była też
mowa o przeznaczeniu go na przełożonego do siedziby Trynitarzy
w Ryszczowie; ale do tego projektu ks. Orłowski odnosił się nie-
chętnie i prosił o zmianę decyzji12). W Ryszczowie pod Kijowem
była siedziba Trynitarzy fundacji Szczeniowskich 13), ale niestety
ułamkowe wiadomości jakie posiadamy o tej siedzibie nie dają nam
żadnej wzmianki o pobycie tam ks. Orłowskiego. Natomiast cha-
rakterystyczne, że w Ryszczowie przebywali obydwaj redemptorzy,
poprzedni zwierzchnicy księdza Orłowskiego: ks. Maurycy Kondra-
towski, zmarły potem jako przełożony w Braiłowie, i ks. Rudolf od
św. Bartłomieja, który nawet w Ryszczowie był przełożonyml4).
O ks. Orłowskim wiemy jeszcze, że ostatecznie był przełożonym
siedziby Trynitarzy w Kamieńcu Podolskim; ale i z tego był nieza-
dowolony i prosił o przeniesienie go do Warszawy. Dalszych jego
losów już nie znamy zupełnie 15).
Przebudowany przez ks. Orłowskiego pałac ambasady wenec-
kiej zmienne potem przechodził koleje losu. Po upadku Wenecji,
zajęty przez Rustrję przeszedł w roku 1805 na własność Francji,
w r. 1816 wrócił do Austrji i mieścił odtąd ambasadę austryjacką.
Ulegał jeszcze wówczas przeróbkom w latach 1853, 1887— 1891,
1914— 1918 — wszakże ogólną linję fasady zachował bez zmian.
Pierwszego grudnia 1918 r. zajęty przez marynarzy włoskich, przy-
znany został ostatecznie państwu włoskiemu na zasadzie art. 72
traktatu w Lozannie. Od 1920 roku mieści się w nim ambasada
włoska ,6).
*.
PRZYPISY,
1. Charge d’affaires polski w Turcji Dzieduszycki w sprawozdaniu ze
swych czynności (z r. 1780), rkps. Zb. Popielów 236 (flrch. Gł.).
2. U ks. L. Łętowskiego: Katalog biskupów, prałatów i kanoników kra-
kowskich t. 111, Kraków 1852, jest tylko w tym czasie ks. Piotr Sta-
nisław Orłowski kanonik krakowski, audytor u biskupa Jar a Mała-
chowskiego, infułat i oficjał tarnowski, zmarły w roku 1708 (str. 429);
jeżeli on był stryjem ks. Jana Chryzostoma Orłowskiego, to rodzina
jego pochodziła z ziemi warszawskiej i pieczętowała się herbem Orla
vel Saszor, por. Uruski, Rodzina, herbarz szlachty polskiej t. XIII (War-
szawa 1916) str. 11.
3. Ks. Adam od Najświętszej Trójcy (Orłowski — nie należy go mylió
z naszym ks. Janem Orłowskim) „Zebranie wszystkich redempcyi,
380
nać z kwitów kasjera ambasady weneckiej na sumy wydane ks.
Orłowskiemu 10). Co się później z nim stało po jego powrocie do
Polski około 1782—1783 wiemy bardzo mało. Wspominał on po-
przednio o projekcie sekularyzowania się; z gabinetu królewskiego
pisano mu, że sekularyzacja jest bardzo utrudniona n). Była też
mowa o przeznaczeniu go na przełożonego do siedziby Trynitarzy
w Ryszczowie; ale do tego projektu ks. Orłowski odnosił się nie-
chętnie i prosił o zmianę decyzji12). W Ryszczowie pod Kijowem
była siedziba Trynitarzy fundacji Szczeniowskich 13), ale niestety
ułamkowe wiadomości jakie posiadamy o tej siedzibie nie dają nam
żadnej wzmianki o pobycie tam ks. Orłowskiego. Natomiast cha-
rakterystyczne, że w Ryszczowie przebywali obydwaj redemptorzy,
poprzedni zwierzchnicy księdza Orłowskiego: ks. Maurycy Kondra-
towski, zmarły potem jako przełożony w Braiłowie, i ks. Rudolf od
św. Bartłomieja, który nawet w Ryszczowie był przełożonyml4).
O ks. Orłowskim wiemy jeszcze, że ostatecznie był przełożonym
siedziby Trynitarzy w Kamieńcu Podolskim; ale i z tego był nieza-
dowolony i prosił o przeniesienie go do Warszawy. Dalszych jego
losów już nie znamy zupełnie 15).
Przebudowany przez ks. Orłowskiego pałac ambasady wenec-
kiej zmienne potem przechodził koleje losu. Po upadku Wenecji,
zajęty przez Rustrję przeszedł w roku 1805 na własność Francji,
w r. 1816 wrócił do Austrji i mieścił odtąd ambasadę austryjacką.
Ulegał jeszcze wówczas przeróbkom w latach 1853, 1887— 1891,
1914— 1918 — wszakże ogólną linję fasady zachował bez zmian.
Pierwszego grudnia 1918 r. zajęty przez marynarzy włoskich, przy-
znany został ostatecznie państwu włoskiemu na zasadzie art. 72
traktatu w Lozannie. Od 1920 roku mieści się w nim ambasada
włoska ,6).
*.
PRZYPISY,
1. Charge d’affaires polski w Turcji Dzieduszycki w sprawozdaniu ze
swych czynności (z r. 1780), rkps. Zb. Popielów 236 (flrch. Gł.).
2. U ks. L. Łętowskiego: Katalog biskupów, prałatów i kanoników kra-
kowskich t. 111, Kraków 1852, jest tylko w tym czasie ks. Piotr Sta-
nisław Orłowski kanonik krakowski, audytor u biskupa Jar a Mała-
chowskiego, infułat i oficjał tarnowski, zmarły w roku 1708 (str. 429);
jeżeli on był stryjem ks. Jana Chryzostoma Orłowskiego, to rodzina
jego pochodziła z ziemi warszawskiej i pieczętowała się herbem Orla
vel Saszor, por. Uruski, Rodzina, herbarz szlachty polskiej t. XIII (War-
szawa 1916) str. 11.
3. Ks. Adam od Najświętszej Trójcy (Orłowski — nie należy go mylió
z naszym ks. Janem Orłowskim) „Zebranie wszystkich redempcyi,
380