DOI Heft:
Nr. 1/2
DOI Artikel:Zachwatowicz, Jan: Oskar Sosnowski
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.37711#0014
OSKAR SOSNOWSKI
Zrządzeniem losów po tragicznej śmierci Prof. Oskara Sosnowskiego w ro-
ku 1939 nastąpiły wypadki, które doprowadziły do zniszczenia spuścizny po
Profesorze i zakończyły się aktem najbardziej dramatycznym — bohaterską
„śmiercią poległych w powstaniu obu Jego synów.
Zniszczenie notatek, szkiców, rysunków, projektów i dokumentów utrudnia
ogromnie próbę skonstruowania szkicu biograficznego, pozostawiając w nim
wiele dotkliwych luk.
Oskar Sosnowski urodził się 6 listopada 1880 roku, jako syn słynnego
pedagoga i geografa Pawła Sosnowskiego. Atmosfera domu i praca ojca
miały duży wpływ na zainteresowania i zamiłowania Oskara, które wyra-
ziły się w szerokim i umiejętnym posługiwaniu się kartografią, wnikli-
wym stosunku do zjawisk fizjograficznych. W ostatnich latach przed
wojną wynalazł on nowy rzut kartograficzny, niestety nie opublikowany,
a zniszczony przez Niemców wraz z puścizną Profesora.
Po szkole średniej w Warszawie ukończył Oskar Sosnowski wyższe
studia na wydziale inżynieryjno-budowlanym Politechniki Warszawskiej
już v/ roku 1903 i rozpoczął pracę zawodową w dziale architektonicznym
zarządu Drogi Warszawsko-Wiedeńskiej, a następnie w biurze ruchliwego
i popularnego wówczas architekta Józefa Dziewońskiego, twórcy niezli-
czonej ilości kościołów.
W latach 1908 — 14 następuje okres usamodzielnienia w zakresie
twórczej pracy architektonicznej. Udział w konkursach, przynoszący wy-
różnienia i nagrody (w roku 1908—Dwór w Opinogórze; w roku 1910—
Kościół we wsi Orłowo, Kościół w Mąkoszynie) zostaje uwieńczony wspa-
niałym sukcesem pierwszej nagrody w wielkim konkursie na kościół Nie-
pokalanego Poczęcia N. P. Marii przy ul. Grójeckiej w Warszawie
(rok 1909). Rozpoczęta według projektu Profesora budowa tego kościoła
trwała z przerwami i okresami większego i mniejszego natężenia przez
lat dziesiątki do ostatnich dni jego twórcy i jeszcze nie była ukończona
w okresie powstania, gdy uległa uszkodzeniom i pożarowi. Kościół ten,
zwany zwykle od wezwania parafii, kościołem św. Jakuba stał się trwa-
łym pomnikiem twórczości architektonicznej Oskara Sosnowskiego
w Warszawie.
Przed r. 1914 poza pracami architektonicznymi prowadzi już Profesor
studia i badania nad architekturą polską, oraz rozwija działalność peda-
gogiczną w szkołach zawodowych rzemieślniczych i budowlanych w War-
szawie, zdobywając uznanie kolegów pedagogów oraz umiłowanie i trwałą
pamięć wśród uczniów. Poziom prac architektonicznych, głęboka wnikli-
wość oraz rozległe studia prowadzone od lat młodzieńczych, wyróżniały
młodego architekta i w roku 1914 zostaje Oskar Sosnowski powołany na
stanowisko profesora zwyczajnego na Katedrze Projektowania Politech-
niki Lwowskiej.
Wybuch wojny przeszkodził w objęciu katedry i w twórczej pracy
architektonicznej. Powołany do armii rosyjskiej odbywa Profesor kam-
panię jako artylerzysta, kończąc ją w stopniu kapitana. W marszach,
postojach i bitwach tego kilkuletniego okresu wojny, znajduje jednak
Profesor czas na liczne notatki, pomiary i rysunki budowli wiejskich,
dworów i kościołów, spotykanych na drogach wojennej tułaczki. Znąjr-
Zrządzeniem losów po tragicznej śmierci Prof. Oskara Sosnowskiego w ro-
ku 1939 nastąpiły wypadki, które doprowadziły do zniszczenia spuścizny po
Profesorze i zakończyły się aktem najbardziej dramatycznym — bohaterską
„śmiercią poległych w powstaniu obu Jego synów.
Zniszczenie notatek, szkiców, rysunków, projektów i dokumentów utrudnia
ogromnie próbę skonstruowania szkicu biograficznego, pozostawiając w nim
wiele dotkliwych luk.
Oskar Sosnowski urodził się 6 listopada 1880 roku, jako syn słynnego
pedagoga i geografa Pawła Sosnowskiego. Atmosfera domu i praca ojca
miały duży wpływ na zainteresowania i zamiłowania Oskara, które wyra-
ziły się w szerokim i umiejętnym posługiwaniu się kartografią, wnikli-
wym stosunku do zjawisk fizjograficznych. W ostatnich latach przed
wojną wynalazł on nowy rzut kartograficzny, niestety nie opublikowany,
a zniszczony przez Niemców wraz z puścizną Profesora.
Po szkole średniej w Warszawie ukończył Oskar Sosnowski wyższe
studia na wydziale inżynieryjno-budowlanym Politechniki Warszawskiej
już v/ roku 1903 i rozpoczął pracę zawodową w dziale architektonicznym
zarządu Drogi Warszawsko-Wiedeńskiej, a następnie w biurze ruchliwego
i popularnego wówczas architekta Józefa Dziewońskiego, twórcy niezli-
czonej ilości kościołów.
W latach 1908 — 14 następuje okres usamodzielnienia w zakresie
twórczej pracy architektonicznej. Udział w konkursach, przynoszący wy-
różnienia i nagrody (w roku 1908—Dwór w Opinogórze; w roku 1910—
Kościół we wsi Orłowo, Kościół w Mąkoszynie) zostaje uwieńczony wspa-
niałym sukcesem pierwszej nagrody w wielkim konkursie na kościół Nie-
pokalanego Poczęcia N. P. Marii przy ul. Grójeckiej w Warszawie
(rok 1909). Rozpoczęta według projektu Profesora budowa tego kościoła
trwała z przerwami i okresami większego i mniejszego natężenia przez
lat dziesiątki do ostatnich dni jego twórcy i jeszcze nie była ukończona
w okresie powstania, gdy uległa uszkodzeniom i pożarowi. Kościół ten,
zwany zwykle od wezwania parafii, kościołem św. Jakuba stał się trwa-
łym pomnikiem twórczości architektonicznej Oskara Sosnowskiego
w Warszawie.
Przed r. 1914 poza pracami architektonicznymi prowadzi już Profesor
studia i badania nad architekturą polską, oraz rozwija działalność peda-
gogiczną w szkołach zawodowych rzemieślniczych i budowlanych w War-
szawie, zdobywając uznanie kolegów pedagogów oraz umiłowanie i trwałą
pamięć wśród uczniów. Poziom prac architektonicznych, głęboka wnikli-
wość oraz rozległe studia prowadzone od lat młodzieńczych, wyróżniały
młodego architekta i w roku 1914 zostaje Oskar Sosnowski powołany na
stanowisko profesora zwyczajnego na Katedrze Projektowania Politech-
niki Lwowskiej.
Wybuch wojny przeszkodził w objęciu katedry i w twórczej pracy
architektonicznej. Powołany do armii rosyjskiej odbywa Profesor kam-
panię jako artylerzysta, kończąc ją w stopniu kapitana. W marszach,
postojach i bitwach tego kilkuletniego okresu wojny, znajduje jednak
Profesor czas na liczne notatki, pomiary i rysunki budowli wiejskich,
dworów i kościołów, spotykanych na drogach wojennej tułaczki. Znąjr-