DOI Heft:
Nr. 3/4
DOI Artikel:Detloff, Szczęsny: Przyczynki do biografii Stanisława Stosza
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.37711#0214
Ks. SZCZĘSNY DETLOFF
Przyczynki do biografii Stanisława Stosza
Nie tylko dzieło artystyczne tego syna i duchowego spadkobiercy Wita
Stosza, ale i dzieje jego życia są pod wielu względami spowite w nie
przenikniona dotąd mgłę.
0 ile stwierdzić mogłem, brak przede wszystkim w fachowej literatu-
rze niemieckiej, która z natury rzeczy sprawą biografii i twórczości Sta-
nisława Stosza szczególnie żywo zajmować się musiała, zestawienia nawet
dokumentarnie już zaświadczonych dat jego życia. Bowiem co podaje Loss-
nitzer, jest całkiem przestarzałe i przesądzone wskutek później wyjawio-
nych dokumentów. Nowsze zaś biograficzne dane nauki niemieckiej opar-
te są raczej na kombinacjach niż na zapiskach dokumentarnych.
Z uczonych polskich zajmował się tym tematem wprawdzie J. Ptaśnik
w swojej rozprawie o Wicie Stoszu i jego rodzinie z 1928 r., wcale grun-
townie1), próbując rozświetlić pewne niedociągnięcia biograficzne spra-
wy Stanisława Stosza. Wyprzedził tam nasz autor i opracował kilka do-
kumentów, podanych ostatnio przez M. Friedberga w II części Cracovia
artificum2). Ale że wymieniona rozprawa, napisana po czesku z dodat-
kiem nie wystarczającego streszczenia francuskiego, ukazała się w dziele
zbiorowym o charakterze czysto historycznym, gdzie jej historyk sztuki
szukać nie będzie, — że nadto kilka mylnych twierdzeń Ptaśnika wymaga
koniecznie ponownego rozpatrywania, sądzę, że ta moja krótka notatka
przydać się może przy dalszych badaniach nad działalnością rodziny Sto-
szów.
Stanisław, nie zaś Karmelita Andrzej, jak przyjmuje uporczywie
nauka niemiecka, jest napewno najstarszym ze synów Wita Stosza
z pierwszego jego małżeństwa >z Barbarą3). Urodził się on w Krakowie
ok. 1478 r.4). W r. 1496 przenosi się wraz z ojcem do Norymbergi, skąd
powraca 1505 r. do polskiej stolicy królewskiej. Tu pracuje zrazu u ma-
larza Joachima Libnau’a z Drossen5), ażeby następnie po 4 czerwca 1505,
jednakże zapewne ku końcowi tegoż roku, uzyskać prawo obywatelskie
i) Ze studii o Vitu Stoszovi a jeho rodine — w dziele zbiorowym S b o r n i k
venovany J. Bidlovi, Praha 1928, str. 269 nn.
2) PTASNIK—FRIEDBERG M., Cracovia artificum (cz. II) Kraków'1936 i 1937, Źród-
ła do hist. szt. i cyw. V 1 i 2.
3) KS. S. DETTLOFF, Przyczynki do genealogii rodziny Wita Stosza, — Rocznik
Krakowski t. XXVI, Kraków 1935 r., str. 75 nn.
4) Co do sprawy domniemanej daty urodzenia Stanisława Stosza w Krakowie ok.
1164 r. podobno podczas pobytu tam jego ojca Wita, którą to starą tezą podtrzymuje
jeszcze w Sborniku, por. moją rozprawę pt. Zur Jorg Huber-Frage, w t.. I, zesz.
4 Dawnej Sztuki.
5) Crac. Art II, nr 448.
Przyczynki do biografii Stanisława Stosza
Nie tylko dzieło artystyczne tego syna i duchowego spadkobiercy Wita
Stosza, ale i dzieje jego życia są pod wielu względami spowite w nie
przenikniona dotąd mgłę.
0 ile stwierdzić mogłem, brak przede wszystkim w fachowej literatu-
rze niemieckiej, która z natury rzeczy sprawą biografii i twórczości Sta-
nisława Stosza szczególnie żywo zajmować się musiała, zestawienia nawet
dokumentarnie już zaświadczonych dat jego życia. Bowiem co podaje Loss-
nitzer, jest całkiem przestarzałe i przesądzone wskutek później wyjawio-
nych dokumentów. Nowsze zaś biograficzne dane nauki niemieckiej opar-
te są raczej na kombinacjach niż na zapiskach dokumentarnych.
Z uczonych polskich zajmował się tym tematem wprawdzie J. Ptaśnik
w swojej rozprawie o Wicie Stoszu i jego rodzinie z 1928 r., wcale grun-
townie1), próbując rozświetlić pewne niedociągnięcia biograficzne spra-
wy Stanisława Stosza. Wyprzedził tam nasz autor i opracował kilka do-
kumentów, podanych ostatnio przez M. Friedberga w II części Cracovia
artificum2). Ale że wymieniona rozprawa, napisana po czesku z dodat-
kiem nie wystarczającego streszczenia francuskiego, ukazała się w dziele
zbiorowym o charakterze czysto historycznym, gdzie jej historyk sztuki
szukać nie będzie, — że nadto kilka mylnych twierdzeń Ptaśnika wymaga
koniecznie ponownego rozpatrywania, sądzę, że ta moja krótka notatka
przydać się może przy dalszych badaniach nad działalnością rodziny Sto-
szów.
Stanisław, nie zaś Karmelita Andrzej, jak przyjmuje uporczywie
nauka niemiecka, jest napewno najstarszym ze synów Wita Stosza
z pierwszego jego małżeństwa >z Barbarą3). Urodził się on w Krakowie
ok. 1478 r.4). W r. 1496 przenosi się wraz z ojcem do Norymbergi, skąd
powraca 1505 r. do polskiej stolicy królewskiej. Tu pracuje zrazu u ma-
larza Joachima Libnau’a z Drossen5), ażeby następnie po 4 czerwca 1505,
jednakże zapewne ku końcowi tegoż roku, uzyskać prawo obywatelskie
i) Ze studii o Vitu Stoszovi a jeho rodine — w dziele zbiorowym S b o r n i k
venovany J. Bidlovi, Praha 1928, str. 269 nn.
2) PTASNIK—FRIEDBERG M., Cracovia artificum (cz. II) Kraków'1936 i 1937, Źród-
ła do hist. szt. i cyw. V 1 i 2.
3) KS. S. DETTLOFF, Przyczynki do genealogii rodziny Wita Stosza, — Rocznik
Krakowski t. XXVI, Kraków 1935 r., str. 75 nn.
4) Co do sprawy domniemanej daty urodzenia Stanisława Stosza w Krakowie ok.
1164 r. podobno podczas pobytu tam jego ojca Wita, którą to starą tezą podtrzymuje
jeszcze w Sborniku, por. moją rozprawę pt. Zur Jorg Huber-Frage, w t.. I, zesz.
4 Dawnej Sztuki.
5) Crac. Art II, nr 448.