DOI Heft:
Nr. 1/2
DOI Artikel:Przypkowski, Tadeusz: Pierwsze wyniki inwentaryzacji zabytków w powiatach kieleckim i jędrzejowskim
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.37711#0076
(6)
Pierwsze wyniki inwentaryzacji zabytków
65
jącą się w kościele św. Trójcy w Jędrzejowie oraz dzwon w Rakoszynie,
który jednak.mimo umieszczenia na nim gotyckiej majuskuły zdaje się
pochodzić już z XVI w.
Pięknym przykładem ludwisarstwa renesansowego jest dzwon z r. 1527
przez bp Tomickiego dla katedry kieleckiej ufundowany. Większość
dzwonów spotykanych po kościołach pochodzi z XVIII w. a wśród nich
na wyróżnienie zasługuje tylko niewielki dzwon we Mnichowie z r. 1781
gdańskiego pochodzenia.
Tkaniny. Na pierwszym miejscu należy tu postawić zupełnie
wyjątkowe wspaniale zachowane okazy (277 x 128 cm) altembasu XVII w.
we wzór owoców granatu (ryc. 6), niewątpliwie pochodzące z dawnych
obić zamkowych a przechowywane w zakrystii katedry kieleckiej. Mniej-
sze fragmenty odmiennego altembasu zielonego spotykamy na jednym
z ornatów tamże i sądząc po wielkim wzorze do ornatu niedostosowanym
i ten altenbas może z obić komnatowych pochodzić.
/ Prócz tego w bogatym zapasie szat liturgicznych katedry kieleckiej)
mamy przechowane piękne przykłady staropolskiego złotogłowiu z XVII w.,
przyczem wyraźnie widać, że z sukien dawnych na ornaty czy kapy przy-
cinanego. Późniejsze zaś ornaty i kapy przechowują nam fragmenty
pociętych, ale za to chociaż we fragmentach w ten sposób od zagłady,
jakiej powszechnie ulegały, uratowanych, pasów słuckich.
Licznie spotykane hafty na ornatach XVIII w. nie wyróżniają się
specjalnie ponad przeciętny prowincjonalny poziom haftów tej epoki1,
prócz może paru staranniejszych okazów po różnych kościołach rozrzul-
conych z katedrą kielecką naturalnie na czele.
V a r i a. Na wielkich gotyckich cegłach prezbiterium kościoła
w Mieronicach posiadamy doskonale zachowany zabytek nie tyle średnio-
wiecznej sztuki ile kultury: są to ślady poświęcania o kościół mieczy
rycerskich przed wyruszeniem na wojnę. O ile na ciosach romańskich
Opatowa czy Tyńca mamy ślady tego poświęcenia przeiz zwykłe ostrzenie
klingi miecza o piaskowiec ciosu, to tutaj już zbyt drastyczne ostrzenite
żelaza do krajania ludzi zastąpiono pocieraniem wiercącym głowni
o cegły kościelne przez co w cegłach tych powstały doskonale zachowane
dołki okrągłe,
Pierwsze wyniki inwentaryzacji zabytków
65
jącą się w kościele św. Trójcy w Jędrzejowie oraz dzwon w Rakoszynie,
który jednak.mimo umieszczenia na nim gotyckiej majuskuły zdaje się
pochodzić już z XVI w.
Pięknym przykładem ludwisarstwa renesansowego jest dzwon z r. 1527
przez bp Tomickiego dla katedry kieleckiej ufundowany. Większość
dzwonów spotykanych po kościołach pochodzi z XVIII w. a wśród nich
na wyróżnienie zasługuje tylko niewielki dzwon we Mnichowie z r. 1781
gdańskiego pochodzenia.
Tkaniny. Na pierwszym miejscu należy tu postawić zupełnie
wyjątkowe wspaniale zachowane okazy (277 x 128 cm) altembasu XVII w.
we wzór owoców granatu (ryc. 6), niewątpliwie pochodzące z dawnych
obić zamkowych a przechowywane w zakrystii katedry kieleckiej. Mniej-
sze fragmenty odmiennego altembasu zielonego spotykamy na jednym
z ornatów tamże i sądząc po wielkim wzorze do ornatu niedostosowanym
i ten altenbas może z obić komnatowych pochodzić.
/ Prócz tego w bogatym zapasie szat liturgicznych katedry kieleckiej)
mamy przechowane piękne przykłady staropolskiego złotogłowiu z XVII w.,
przyczem wyraźnie widać, że z sukien dawnych na ornaty czy kapy przy-
cinanego. Późniejsze zaś ornaty i kapy przechowują nam fragmenty
pociętych, ale za to chociaż we fragmentach w ten sposób od zagłady,
jakiej powszechnie ulegały, uratowanych, pasów słuckich.
Licznie spotykane hafty na ornatach XVIII w. nie wyróżniają się
specjalnie ponad przeciętny prowincjonalny poziom haftów tej epoki1,
prócz może paru staranniejszych okazów po różnych kościołach rozrzul-
conych z katedrą kielecką naturalnie na czele.
V a r i a. Na wielkich gotyckich cegłach prezbiterium kościoła
w Mieronicach posiadamy doskonale zachowany zabytek nie tyle średnio-
wiecznej sztuki ile kultury: są to ślady poświęcania o kościół mieczy
rycerskich przed wyruszeniem na wojnę. O ile na ciosach romańskich
Opatowa czy Tyńca mamy ślady tego poświęcenia przeiz zwykłe ostrzenie
klingi miecza o piaskowiec ciosu, to tutaj już zbyt drastyczne ostrzenite
żelaza do krajania ludzi zastąpiono pocieraniem wiercącym głowni
o cegły kościelne przez co w cegłach tych powstały doskonale zachowane
dołki okrągłe,