Busch, Werner [Hrsg.]; Freie Universität Berlin / Kunsthistorisches Institut [Mitarb.]: Geschichte der klassischen Bildgattungen in Quellentexten und Kommentaren: eine Buchreihe (Band 3): Landschaftsmalerei (Berlin: Reimer, 1997)

17. Karel van Mander
Het Schilder-Boeck (1604)
Den Grondt der Edel vry Schilder-const
[Randglosse:] De Schilderjeught behoort sich ooc tot Lantschap te ghewennen/
en daerom somtijts/ alst geleghen is/vroech buyten der Stadt te gaen/
om te sien de nature/en met eenen hun te vermaken niet wat te teyckenen. [...]
3. En comt/ laet ons al vroech met ’t poort ontsluyten
T’samen wat tijdt corten/ om s’gheests verliebten/
En gaen sien de schoonheyt/ die daer is buyten/
daer ghebeckte wilde Musijckers fluyten/
Daer sullen wy bespieden veel ghesichten/
Die ons al dienen om Lantschap te stichten
Op vlas-waed oft Noortweegsch ’ hard’ eyeke plancken/
Comt/ghy sult (hop’ick) de reys’u bedancken. [...]
5. Ay siet doch eens/hoe schildert men daer boven/
Wat meerder schoonheyt/ van verwen verscheyden/
En soo veel mengsels: ay machmen gheloven/
dat ghesmolten Goudt soo blinckt in den Oven/
Ghelijck die wolckskens/ die hen daer verspreyden/
De verre blauw Berghen hun oock bereyden
Te draghen ’t veldt-teecken der nieuwer Sonnen/
Die met ghesteente raders comt gheronnen. [...]
7. Siet daer alree den gheel vierighen ronden
Sonnen cloot gheresen/als den versnelden/
Bin dat wy soo elderwaert ghekeert stonden/
Siet ginder voor ons die laghers met Honden
Loopen door die groen overdouwde velden. [...]
13. Laet somtijts dan rasende golven vochtich
Naebootsen/ beroert door Aeolus boden/
Swarte donder swercken/ leelijek ghedrochtich/
En cromme blixems/door een doncker-lochtich
Stormich onweder/ comende ghevloden
Wt de hant van den oppersten der Goden/
Dat de sterflijeke Siel-draghende dieren
Al schijnen te vreesen door sulck bestieren. [...]

111