DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.13467#0126
120
21.
Styl giermański — to styl „nadwiślański"!
Trzeba być bardzo, bardzo ślepym i bardzo a bardzo
gruboskórnym, aby nie widzieć w tern wszystkiem nietylko
niechęci do dzieła „pogańskiego", ale i nienawiści Niemca
do Polaka. — Polak dzisiejszy za to wszystko jest tak
wspaniałomyślny w obec wroga odwiecznego, że składając
mu wszystko u nóg, woła jeszcze ze łzami rozrzewnienia:
„Cześć wam i wdzięczność!"
Polak wyrzeka się Stwosza jako Krakowjanina i pomimo
prawdy najstarszej, nietkniętej jeszcze polityką krzyżacką,
orzeka głośno, że Mistrz ten jest niemcem poświęcającym
się dla chwały narodu polskiego. Słyszycie? Polak nazywa
Stwosza zaborcą chciwym i pyszałkiem zachłannym, który
podpisał się" fałszywie na grobowcu Kaźmirza Jagielloń-
czyka, aby skrzywdzić biednego Hubera, bo ten w pokorze
a pokucie musiał szukać kąta najpodlejszego na głowicy
tylnej, gdzie napis swój położył dla okazania światu, iż to
on, on sam jest chwałą grobowca. Polak za to szydzi obe-
cnie z każdego, ktoby tylko ośmielił się przemówić słowo
w obronie polskości Stwosza, albowiem Polak, obałamucony
błędnymi wywodami uczonych, już bez sprzeciwu oddaje
Stwosza Niemcom. — A Niemcy Stwosza gnębili, hańbili,
dręczyli i męczyli. Na nim jako na Polaku zemstę wywie-
rali po krzyżacku, po teutońsku.
Nic nie pomogą żadne dowodzenia oparte na podwali-
nach niewzruszonych i oczywistych jak blask słońca, nic
nie znaczą świadectwa z mowy kształtu bijące najbezstron-
niej. Wszystko upaść musi w obec założenia z góry narzu-
conego. Stwosz musi być Niemcem! To nie żaden Stwosz,
tylko Stoss. Większym od niego musi być taki Piotr Vi-
scher, jaki sam siebie stale nazywał odlewaczem, mosiężni-
kiem, a jakiego Niemcy uczynili twórcą genjalnym pomników
najdoskonalszych. Rothgiesser arcymistrzem w znaczeniu
twórczem!... I od wyroków takich niema odwołania!
Walka z fałszem coraz trudniejsza. Tyle już zamięsza-
nia wprowadzono wedle zwyczaju postępowego, że istotnie
wyznać się w całości to rzecz bardzo trudna. A jednak na-
21.
Styl giermański — to styl „nadwiślański"!
Trzeba być bardzo, bardzo ślepym i bardzo a bardzo
gruboskórnym, aby nie widzieć w tern wszystkiem nietylko
niechęci do dzieła „pogańskiego", ale i nienawiści Niemca
do Polaka. — Polak dzisiejszy za to wszystko jest tak
wspaniałomyślny w obec wroga odwiecznego, że składając
mu wszystko u nóg, woła jeszcze ze łzami rozrzewnienia:
„Cześć wam i wdzięczność!"
Polak wyrzeka się Stwosza jako Krakowjanina i pomimo
prawdy najstarszej, nietkniętej jeszcze polityką krzyżacką,
orzeka głośno, że Mistrz ten jest niemcem poświęcającym
się dla chwały narodu polskiego. Słyszycie? Polak nazywa
Stwosza zaborcą chciwym i pyszałkiem zachłannym, który
podpisał się" fałszywie na grobowcu Kaźmirza Jagielloń-
czyka, aby skrzywdzić biednego Hubera, bo ten w pokorze
a pokucie musiał szukać kąta najpodlejszego na głowicy
tylnej, gdzie napis swój położył dla okazania światu, iż to
on, on sam jest chwałą grobowca. Polak za to szydzi obe-
cnie z każdego, ktoby tylko ośmielił się przemówić słowo
w obronie polskości Stwosza, albowiem Polak, obałamucony
błędnymi wywodami uczonych, już bez sprzeciwu oddaje
Stwosza Niemcom. — A Niemcy Stwosza gnębili, hańbili,
dręczyli i męczyli. Na nim jako na Polaku zemstę wywie-
rali po krzyżacku, po teutońsku.
Nic nie pomogą żadne dowodzenia oparte na podwali-
nach niewzruszonych i oczywistych jak blask słońca, nic
nie znaczą świadectwa z mowy kształtu bijące najbezstron-
niej. Wszystko upaść musi w obec założenia z góry narzu-
conego. Stwosz musi być Niemcem! To nie żaden Stwosz,
tylko Stoss. Większym od niego musi być taki Piotr Vi-
scher, jaki sam siebie stale nazywał odlewaczem, mosiężni-
kiem, a jakiego Niemcy uczynili twórcą genjalnym pomników
najdoskonalszych. Rothgiesser arcymistrzem w znaczeniu
twórczem!... I od wyroków takich niema odwołania!
Walka z fałszem coraz trudniejsza. Tyle już zamięsza-
nia wprowadzono wedle zwyczaju postępowego, że istotnie
wyznać się w całości to rzecz bardzo trudna. A jednak na-