Universitätsbibliothek HeidelbergUniversitätsbibliothek Heidelberg
Metadaten

Instytut Sztuki (Warschau) [Hrsg.]; Państwowy Instytut Sztuki (bis 1959) [Hrsg.]; Stowarzyszenie Historyków Sztuki [Hrsg.]
Biuletyn Historii Sztuki — 35.1973

DOI Heft:
Nr. 2
DOI Artikel:
[Rozprawy]
DOI Artikel:
Paszenda, Jerzy: O czterech malarzach epoki baroku
DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.48043#0193

DWork-Logo
Überblick
Faksimile
0.5
1 cm
facsimile
Vollansicht
OCR-Volltext
O CZTERECH MALARZACH EPOKI BAROKU


11.5. Toruń, kolegium jezuitów, rys. G.F. Steiner ok. 1740 (Fot. PKZ Toruń)

Sitkiewicz, z zawodu ... krawiec20. Urodzony w Pruch-
niku (pow. Jarosław) w listopadzie 1681 r. (data dzienna
jak również rok rozmaicie podawane w katalogach per-
sonalnych). Jako trzydziestopięcioletni krawiec wstąpił
do zakonu 30.VII.1716 r. Nowicjat odbył w Krakowie
przy kościele św. Szczepana, następnie przebywał kolejno
w Kamieńcu Podolskim, Ostrogu, Stanisławowie i Lwowie
pracując jako krawiec, a często spełniając równocześnie
obowiązki zakrystiana lub furtiana. O jego pracach
malarskich nic nie słychać. Dopiero przy okazji jego
przybycia do Krosna pojawia się notatka o jego znajo-
mości początków sztuki malarskiej. W Krośnie pozostał
przez lat siedem, ale tylko w trzech pierwszych latach
w katalogu rocznym dano mu zawód pictor. W katalogu
trzyletnim z r. 1727 zapisano, że ćwiczy się w sztuce ma-
larskiej („nunc exercet se in arte pictoria”). Odtąd, do
końca życia, w katalogach trzyletnich podawano znajo-
mość malarstwa ( „callet artem pictoriam, scit pingere”).
Mimo to konkretnych wiadomości o jego pracach ma-
larskich jest bardzo mało. Ta sama historia kolegium wy-
mienia prace wykonane przez Sitkiewicza po odjeździe
Swacha. Były to freski na sklepieniach w pokoju obok refe-
ktarza oraz wkaplicy sodalicyjnej21. W r. 1727,gdy nanowo
otynkowano mur oddzielający kościół i kolegium od ulicy,
Sitkiewicz wymalował nad bramą z jednej strony herby
fundatorów, z drugiej św. Ignacego jako wodza ze sztan-
darem w ręce22. Można by mu przypisać także inne prace
malarskie wykonane w czasie jego pobytu w Krośnie,

20 Wiadomości o życiu Sitkiewicza zaczerpnięto z AKSI, Pol. 24—32
(Catalogi triennales 1717—1754); — Pol. 46 i 48 (Catalogi breves 1717—
—1760).
21 Hist Coli. Crosn., jw., f. 75 (Sitkiewicz) „Ut tero aptiorem se statui
et wcationi suae hicredderetreligiosus magno studio arti pictoriae se applicuit
Religiosum pictorem Ordinis S. Francisci Cowoentualium imitatus, qui hoc
ipso tempore non incelebri penicillo sacella templi adornarerat; in tantumgue
profecit ut post abitum eius sponte sua ipse tholum cubiculi penes Refectorium

mianowicie malowidła przy Bożym Grobie wykonanym
na Wielkanoc 1727 r. oraz dekoracje kościoła na uro-
czystość kanonizacji św. Stanisława Kostki i św. Alojzego
Gonzagi na jesieni tegoż roku, a zwłaszcza obrazy tych
świętych umieszczone na bramie triumfalnej przed koś-
ciołem23. I to jest wszystko, co wiemy o jego pracach
artystycznych. W późniejszych latach był znowu kraw-
cem, zakrystianem, furtianem w Lublinie, Przemyślu,
Barze, Kamieńcu, Lwowie, Krośnie i Krakowie. Ostatnie
lata od 1746 r. spędził w Krośnie i tam zmarł 20.III.1760.
Wszystkie jego dzieła uległy zniszczeniu wraz z kościo-
łem rozebranym w 1807 r. Dlatego nie ma podstawy do
oceny jego twórczości.
IV. KIEDY UMARŁ ANDRZEJ AHORN?
Przyjęło się w literaturze naukowej podawanie daty
śmierci ks. Andrzeja Ahorna, autora fresków w kościele
jezuickim w Piotrkowie, na rok 1772. Ja sam podałem
tę datę do Słownika Artystów Polskich. Opiera się ona na
katalogu rocznym prowincji małopolskiej jezuitów. Na
końcu tego katalogu jest wykaz zmarłych z ostatniego
roku, a wśród nich figuruje: 1772 P. Andreas A chroń.
Przekręcenie nazwiska to zwykły błąd drukarski (katalog
jest drukowany), bo jezuity o takim nazwisku nie było,
Nie ulega wątpliwości, że chodzi tu o Ahorna. Natomiast
budzi podejrzenie brak dokładnej daty i miejsca zgonu,
z zasady w katalogach zamieszczanych.

constituti depingendum susceperit, similem in praesenti etiam Congregationi
Studiosorum natans operam”.
22 Tamże, f. 84: „Eredum insuper est supra portam a jacie Civitatis
SS-mum nomen Jesu adjectis ab infra Illmorum fundatorum stemmatibus.
Ex altera parte imago S. Patris Ignatii supra trophea stantis et vexillum
nomine Jesu insignitum ferentis collocata opera C. Sitkiewicz pictoris do-
mestici”.
23 Tamże, f. 81v, 93.

179
 
Annotationen