DOI Heft:
Nr. 3
DOI Artikel:Artykuły
DOI Artikel:Konieczny, Aleksander: Historia budowy sanktuarium ¬św. Anny w Ole¬nie w ¬świetle badań dendrochronologicznych
DOI Seite / Zitierlink:https://doi.org/10.11588/diglit.71010#0626
616
Aleksander Konieczny
14. Olesno, sanktuarium św. Anny, widok od północnego wschodu.
Oprac. Ernst Wiggert ok. 1902 r., repr. wg Burgemeister, Wiggert, op. cit., tabl. 32
przy ścianach podparta kolumnami - tak jak dzisiejsza - tylko krótkimi mieczykami
i zapewne nie miała malowanego napisu z datą budowy i konsekracji kościoła - gdyż
o takiej ani nie wspomniał Cuno w tekście, ani nie zaznaczył jej na rzucie (podczas gdy
znane mu inne daty wymienił i zaznaczył). Datowanie według Lutscha uznali wszyscy
późniejsi badacze42, łącznie z autorami Katalogu Zabytków Sztuki w Polsce43.
Czas powstania zespołu kaplic nie budzi takich wątpliwości. Powszechnie przyjęto -
zgodnie z kroniką Błazika - lata 1668-167044, część autorów wymienia mistrza ciesiel-
skiego Marcina Snopka z Gliwic45, niektórzy dodają, że zespół powstał na planie róży, ale
42 L[udwig] BURGEMEISTER, Ernst WIGGERT, Die Holzkirchen und Holztiirme der preuffischen Ostprovinzen, Ber-
lin 1905, s. 42; Jerzy DOBRZYCKI, Kościoły drewniane na Górnym Śląsku, Kraków 1926, s. 48; Walter KRAUSE,
„Beitrage zur Geschichte des oberschlesischen Bauhandwerks", Der Oberschlesier, Jg. 13 (1931), H. 12,
s. 686 n.; Józef MATUSZCZAK, Z dziejów architektury drewnianej na Śląsku, seria: Rocznik Muzeum Górnośląskie-
go w Bytomiu; Sztuka, z. 5, Bytom 1971, s. 154; Tadeusz CHRZANOWSKI, Marian KORNECKI, Sztuka Śląska
Opolskiego. Od średniowiecza do końca w. XIX, Kraków 1974, s. 410; MATUSZCZAK, Studia ..., s. 18; Wolfgang
HALFAR, Die Oberschlesischen Schrotholzkirchen. Ein Beitrag zum Holzbau in Schlesien, Munchen 1990, wyd. 2.
popr., s. 151; Dehio-Handbuch der Kunstdenkmdler in Polen - Schlesien, Munchen-Berlin 2005, s. 684; Zabytki
sztuki w Polsce - Śląsk, Warszawa 2006, s. 628; Grażyna RUSZCZYK, Drewno i architektura. Dzieje budownictwa
drewnianego w Polsce, Warszawa 2007, s. 95; ead., Architektura drewniana w Polsce, Warszawa 2009,
s. 280.
43 KZSwP, op. cit., s. 19.
44 W literaturze można spotkać trzy warianty datowania: 1. w pełnym przedziale czasowym 1668-1670: KZSwP, s. 19;
Dehio-Handbuch ..., s. 684; Zabytki sztuki ..., s. 628; RUSZCZYK, Drewno ..., s. 94-97; RUSZCZYK, Architektura
..., s. 280, 2. tylko w roku 1668: DOBRZYCKI, op. cit., s. 48., KRAUSE, Beitrage ..., s. 686 n.; CHRZANOWSKI,
KORNECKI, op. cit., s. 422, 424, 426, 473; WEIDEL, op. cit., s. 70 - chyba pomyłkowo podał jako datę rozpoczęcia
budowy kaplic rok 1568; HALFAR, op. cit., s. 151 i MATUSZCZAK, Z dziejów ..., s.77, 154 oraz MATUSZCZAK,
Studia ..., s. 18 - rok 1668, 3. tylko w roku 1669: LUTSCH, op. cit., s. 254.
45 KRAUSE, Beitrage..., s. 686 n. - uważał, że rozwiązanie centralne ma swój rodowód w architekturze wschodnioeu-
ropejskiej, które krakowski mistrz budowlany Snopek znał z ukraińskich drewnianych cerkwi kopułowych; Walter
KRAUSE, Grundriss eines Lexikons bildender Kunstler und Kunsthandwerker in Oberschlesien. Von den Anfdngen bis
zur Mitte des 19. Jahrhunderts, Oppeln 1933, s, s. 83, 128, wymienia jeszcze inną pisownię nazwiska budowniczego
Aleksander Konieczny
14. Olesno, sanktuarium św. Anny, widok od północnego wschodu.
Oprac. Ernst Wiggert ok. 1902 r., repr. wg Burgemeister, Wiggert, op. cit., tabl. 32
przy ścianach podparta kolumnami - tak jak dzisiejsza - tylko krótkimi mieczykami
i zapewne nie miała malowanego napisu z datą budowy i konsekracji kościoła - gdyż
o takiej ani nie wspomniał Cuno w tekście, ani nie zaznaczył jej na rzucie (podczas gdy
znane mu inne daty wymienił i zaznaczył). Datowanie według Lutscha uznali wszyscy
późniejsi badacze42, łącznie z autorami Katalogu Zabytków Sztuki w Polsce43.
Czas powstania zespołu kaplic nie budzi takich wątpliwości. Powszechnie przyjęto -
zgodnie z kroniką Błazika - lata 1668-167044, część autorów wymienia mistrza ciesiel-
skiego Marcina Snopka z Gliwic45, niektórzy dodają, że zespół powstał na planie róży, ale
42 L[udwig] BURGEMEISTER, Ernst WIGGERT, Die Holzkirchen und Holztiirme der preuffischen Ostprovinzen, Ber-
lin 1905, s. 42; Jerzy DOBRZYCKI, Kościoły drewniane na Górnym Śląsku, Kraków 1926, s. 48; Walter KRAUSE,
„Beitrage zur Geschichte des oberschlesischen Bauhandwerks", Der Oberschlesier, Jg. 13 (1931), H. 12,
s. 686 n.; Józef MATUSZCZAK, Z dziejów architektury drewnianej na Śląsku, seria: Rocznik Muzeum Górnośląskie-
go w Bytomiu; Sztuka, z. 5, Bytom 1971, s. 154; Tadeusz CHRZANOWSKI, Marian KORNECKI, Sztuka Śląska
Opolskiego. Od średniowiecza do końca w. XIX, Kraków 1974, s. 410; MATUSZCZAK, Studia ..., s. 18; Wolfgang
HALFAR, Die Oberschlesischen Schrotholzkirchen. Ein Beitrag zum Holzbau in Schlesien, Munchen 1990, wyd. 2.
popr., s. 151; Dehio-Handbuch der Kunstdenkmdler in Polen - Schlesien, Munchen-Berlin 2005, s. 684; Zabytki
sztuki w Polsce - Śląsk, Warszawa 2006, s. 628; Grażyna RUSZCZYK, Drewno i architektura. Dzieje budownictwa
drewnianego w Polsce, Warszawa 2007, s. 95; ead., Architektura drewniana w Polsce, Warszawa 2009,
s. 280.
43 KZSwP, op. cit., s. 19.
44 W literaturze można spotkać trzy warianty datowania: 1. w pełnym przedziale czasowym 1668-1670: KZSwP, s. 19;
Dehio-Handbuch ..., s. 684; Zabytki sztuki ..., s. 628; RUSZCZYK, Drewno ..., s. 94-97; RUSZCZYK, Architektura
..., s. 280, 2. tylko w roku 1668: DOBRZYCKI, op. cit., s. 48., KRAUSE, Beitrage ..., s. 686 n.; CHRZANOWSKI,
KORNECKI, op. cit., s. 422, 424, 426, 473; WEIDEL, op. cit., s. 70 - chyba pomyłkowo podał jako datę rozpoczęcia
budowy kaplic rok 1568; HALFAR, op. cit., s. 151 i MATUSZCZAK, Z dziejów ..., s.77, 154 oraz MATUSZCZAK,
Studia ..., s. 18 - rok 1668, 3. tylko w roku 1669: LUTSCH, op. cit., s. 254.
45 KRAUSE, Beitrage..., s. 686 n. - uważał, że rozwiązanie centralne ma swój rodowód w architekturze wschodnioeu-
ropejskiej, które krakowski mistrz budowlany Snopek znał z ukraińskich drewnianych cerkwi kopułowych; Walter
KRAUSE, Grundriss eines Lexikons bildender Kunstler und Kunsthandwerker in Oberschlesien. Von den Anfdngen bis
zur Mitte des 19. Jahrhunderts, Oppeln 1933, s, s. 83, 128, wymienia jeszcze inną pisownię nazwiska budowniczego