Zakład Architektury Polskiej i Historii Sztuki <Warschau> [Hrsg.]: Biuletyn Historii Sztuki i Kultury (3.1934-1935)

Ryc. 3. Mogiła. Nasady żeber w prezbiterjum.

starannością. Profilowania tych części konstrukcji sklepiennej nie
zbiegają, jak zwykle, do płaszczyzny opory lecz posiadają plastycz-
ne zakończenie na pewnej wysokości ponad nią (ryc. 2). Ta forma
zakończenia profilowań należy całkowicie do okresu przejściowego
i występuje we Francji w końcu XII w. w budownictwie Cystersów
w Burgundji9), potem do połowy w. XIII-go w Cysterskich budow-
lach włoskich oraz w kościołach południowo-niemieckich, austrjac-
kich i sporadycznie węgierskich I0).
W porównaniu ukształtowania nasady pęku żeber w Mogile
z Epinal, Casamari, Fossanova, występuje nietylko silny związek
formy, lecz i współrzędność poziomu opracowania.
Profilowania łuku jarzmowego w Mogile zakończone są języcz-
kowem przejściem do krawędzi zasadniczego prostokąta. Znacz-
nie bogaciej i ciekawiej jednak opracowane są nasady żeber
przekątnych. Wałeczki krawędziowe do-
chodzą tu do linji koła od lica i ćwierć-
kola zboku żebra (ryc. 2 i 3). Koła wy-
pełnione są ornamentem odmiennym dla
każdego żebra (ryc. 3), nie oznaczony na
rysunku ósmy typ, — zbliżony jest do
typu 2. Plastyka ornamentu wydobyta
przez talerzowe zagłębienie tła (7— 4)
lub przez wcięcie wgłąb samego rysun-
ku (5 — 7).
Treścią ornamentu są rozety i gwiaz-
dy, których narys oparty jest na podziale
koła na 6, 8 i 12 części.
Rysunki te, tak łatwe do skompo-
nowania przez samo wykorzystanie roz-
stawienia nóżek cyrkla, użytego do na-
znaczenia koła, stawiają nas przed sze-
rokiem zagadnieniem, jeśli weźmiemy pod
uwagę ich symbolikę, oraz ogromne
czasowe i przestrzenne rozpowszech-
nienie.



Ryc. 4. Mogiła. Zworniki
w prezbiterjum.