DOI issue:
Nr. 3/4
DOI article:Piwocki, Ksawery: Prace polskich historyków sztuki w czasie wojny
DOI Page / Citation link: https://doi.org/10.11588/diglit.37711#0152
13(>
Ksawery Piwocki
(2)
uwagi oraz wyciągnąć z tego szersze wnioski na przyszłość. Materiał jed-
nak i tutaj nie pozwala na wysuwanie jakichś zbyt szczegółowych horo-
skopów. Informacje bowiem, jakie otrzymaliśmy, ograniczają się na ogół
do tytułów prac, co bardzo często nie pozwala na ocenę ich istotnej treści
i zakresu, nie mówiąc już o ich wartości w przynoszeniu nowych danych
historycznych czy metodologicznych. Będę więc zmuszony do snucia pew-
nych przypuszczeń na temat zawartości podanych prac, w czym — oprócz
tytułu — pomocną mi będzie znajomość dotychczasowych osiągnięć i kie-
runku pracy poszczególnych uczonych. Jedynie niewielu z pośród autorów
nadesłało obszerniejsze wiadomości o swych dziełach, co — w sposób może
niesprawiedliwy dla innych — pozwoli mi uwypuklić lepiej ich działalność
naukową w czasie wojny.
Podział materiału — z omówionych już przyczyn — nie jest łatwy,
zdarzyć się bowiem może, że złudzony tytułem — niezbyt może jasno sfor-
mułowanym — przydzielę daną pracę fałszywie. Proszę więc z góry o wy-
rozumiałość. Całość dzielę na trzy wielkie grupy: historię sztuki polskiej,
historię sztuki obcej i wreszcie teorię sztuki. Historię sztuki polskiej będę
omawiać w porządku chronologicznym: średniowiecze, renesans, barok
i klasycyzm, wreszcie sztuka nowoczesna polska. W dziale tym omówię
także ogólne syntezy sztuki naszej oraz opisy sztuki poszczególnych re-
gionów polskich, osobno historię architektury obronnej, urbanistykę,
ogrodownictwo polskie, budownictwo drzewne, sztukę ludową I sztuki
zdobnicze w Polsce. W historii sztuki obcej — zgodnie z posiadanym prze-
zemnie materiałem — wyróżnię sztukę starożytną, sztukę egzotyczną,
wschodnio-europejską, zachodnio-europejską i najliczniej reprezentowane
omówienie dzieł obcych, znajdujących się w naszych zbiorach. Do działu
ostatniego zaliczę, obok dzieł z dziedziny metodologii, także prace z socjo-
logii sztuki, oraz działy specjalne, jak konserwatorstwo, inwentaryzację
zabytków, technologię sztuki i t. p.
I. HISTORIA SZTUKI POLSKIEJ.
1. Średniowiecze. Uczenii zajmujący się tym okresem dzie-
jów naszej plastyki ze szczególną predylekcją zwracają się widocznie do
zagadnień architektury, malarstwo a poniekąd i rzeźba są wyraźnie upo-
śledzone. Można jednak przypuszczać, że stan takii dyktuje nieproporcjo-
nalnie większa ilość zachowanych zabytków naszego budownictwa m e d i i
a e v i — w stosunku do innych gałęzi sztuki. Jest rzeczą wyraźną, jak
podejmowane w ostatnich latach przed wojną wcale liczne, a metodycznie
wzorowo prowadzone prace nad konserwacją i częściową restauracją czo-
łowych naszych zabytków architektury średniowiecznej — wywoływały
u uczonych konieczność nowego zajęcia się tymi obiektami — skądinąd
dobrze już, zdawałoby, się znanymi. Jeszcze jeden dowód, jak płodne dla
nauki są prace konserwatorskie, szczególnie, jeśli się wyników prac. bu-
Ksawery Piwocki
(2)
uwagi oraz wyciągnąć z tego szersze wnioski na przyszłość. Materiał jed-
nak i tutaj nie pozwala na wysuwanie jakichś zbyt szczegółowych horo-
skopów. Informacje bowiem, jakie otrzymaliśmy, ograniczają się na ogół
do tytułów prac, co bardzo często nie pozwala na ocenę ich istotnej treści
i zakresu, nie mówiąc już o ich wartości w przynoszeniu nowych danych
historycznych czy metodologicznych. Będę więc zmuszony do snucia pew-
nych przypuszczeń na temat zawartości podanych prac, w czym — oprócz
tytułu — pomocną mi będzie znajomość dotychczasowych osiągnięć i kie-
runku pracy poszczególnych uczonych. Jedynie niewielu z pośród autorów
nadesłało obszerniejsze wiadomości o swych dziełach, co — w sposób może
niesprawiedliwy dla innych — pozwoli mi uwypuklić lepiej ich działalność
naukową w czasie wojny.
Podział materiału — z omówionych już przyczyn — nie jest łatwy,
zdarzyć się bowiem może, że złudzony tytułem — niezbyt może jasno sfor-
mułowanym — przydzielę daną pracę fałszywie. Proszę więc z góry o wy-
rozumiałość. Całość dzielę na trzy wielkie grupy: historię sztuki polskiej,
historię sztuki obcej i wreszcie teorię sztuki. Historię sztuki polskiej będę
omawiać w porządku chronologicznym: średniowiecze, renesans, barok
i klasycyzm, wreszcie sztuka nowoczesna polska. W dziale tym omówię
także ogólne syntezy sztuki naszej oraz opisy sztuki poszczególnych re-
gionów polskich, osobno historię architektury obronnej, urbanistykę,
ogrodownictwo polskie, budownictwo drzewne, sztukę ludową I sztuki
zdobnicze w Polsce. W historii sztuki obcej — zgodnie z posiadanym prze-
zemnie materiałem — wyróżnię sztukę starożytną, sztukę egzotyczną,
wschodnio-europejską, zachodnio-europejską i najliczniej reprezentowane
omówienie dzieł obcych, znajdujących się w naszych zbiorach. Do działu
ostatniego zaliczę, obok dzieł z dziedziny metodologii, także prace z socjo-
logii sztuki, oraz działy specjalne, jak konserwatorstwo, inwentaryzację
zabytków, technologię sztuki i t. p.
I. HISTORIA SZTUKI POLSKIEJ.
1. Średniowiecze. Uczenii zajmujący się tym okresem dzie-
jów naszej plastyki ze szczególną predylekcją zwracają się widocznie do
zagadnień architektury, malarstwo a poniekąd i rzeźba są wyraźnie upo-
śledzone. Można jednak przypuszczać, że stan takii dyktuje nieproporcjo-
nalnie większa ilość zachowanych zabytków naszego budownictwa m e d i i
a e v i — w stosunku do innych gałęzi sztuki. Jest rzeczą wyraźną, jak
podejmowane w ostatnich latach przed wojną wcale liczne, a metodycznie
wzorowo prowadzone prace nad konserwacją i częściową restauracją czo-
łowych naszych zabytków architektury średniowiecznej — wywoływały
u uczonych konieczność nowego zajęcia się tymi obiektami — skądinąd
dobrze już, zdawałoby, się znanymi. Jeszcze jeden dowód, jak płodne dla
nauki są prace konserwatorskie, szczególnie, jeśli się wyników prac. bu-