DOI Heft:
Nr. 3/4
DOI Artikel:Piwocki, Ksawery: Prace polskich historyków sztuki w czasie wojny
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.37711#0155
Prace polskich historyków sztuki w czasie wojny
139
(ó)
kają pomniki Piastów, rzeźba krakowska przedstwoszowa, rzeźba wielko-
polska, a przede wszystkim musi wejść w krąg naszych zainteresowań
olbrzymi rezerwuar plastyki średniowiecznej śląska i Pomorza. Oczy-
wiście w czasie wojny praca nad tymi terenami była niemożliwością, tym
więcej będzie do nadrobienia w okresie pokoju. Obowiązek przeorania
pługiem polskiej myśli dziejów sztuki średniowiecznej tych terenów ciąży
przede wszystkim na zakładach historii sztuki uniwersytetów w Poznaniu
i Wrocławiu. Również Warszawa, w której Muzeum Narodowym znalazło
się w konserwacji wiele rzeźb ze Śląska i Pomorza gdańskiego — winna
wziąć żywy udział w tej pracy, którą umożliwiłoby bardziej przejrzyste
uporządkowanie i rozszerzenie ciasnych magazynów tego muzeum.
Na pogranicze Odrodzenia przerzuca nas, zapowiadana już przed woj-
ną, wielka monografia Dettloffa o Wicie Stwoszu.
W szerszych ramach historycznych dziejami sztuki polskiej XIV wieku
zajmował się Kaczmarczyk w swej kilkutomowej monografii o Kazimie-
rzu Wielkim.
2. Renesans. Z prac Chyczewskiego (o architekturze renesanso-
wej na Mazowszu), Bocheńskiego (z terenu dziejów Odrodzenia w Kra-
kowie) i Szabłowskiego — poświęconych budownictwu tej epoki — ostat-
nia może najwięcej przynieść danych do zagadnienia genezy form naszej
architektury i ich ewentualnej ekspansji w X'VI wieku. Jest to monogra-
fia wieży żywieckiej na tle renesansu czesko-morawskiego. O obszerne
badania porównawcze, przeprowadzone we Włoszech, oparł swą rozpra-
wę „Rodowód artystyczny kaplicy Zygmuntowskiej na Wawelu" Zbig-
niew Hornung.
Rzeźbą renesansową w Polsce zajęło się w czasie okupacji niemieckiej
pięciu autorów: Daszyńska pisze o stallach kościoła mariackiego w Kra-
kowie na tle renesansowej i barokowej rzeźby krakowskiej. O epokę ba-
rokową potrącają również prace — zapewne pokrewne tematowo —
Mańkowskiego o kaplicy Boimów we Lwowie i Przypkowskiego „Jan Pfi-
ster i szkoła wrocławska w rzeźbie polskiej XVII wieku“. Hornung zaj-
muje się „Plastyką figuralną mauzoleum króla Zygmunta I w katedrze
krakowskiej". Zajczyk odsłania kapitalną rolę „gór pińczowskich" w dzie-
jach rzeźby i architektury polskiej XVI i XVII w.
Nie brak również usiłowań stworzenia pewnych szerszych syntez.
Kieszkowski zebrał pokaźne materiały archiwalne do rzeźby i architek-
tury polskiej doby Odrodzenia, a Hornunga „Rzeźba włoska czasów Odro-
dzenia w Polsce" jest pierwszą — szerzej zakreśloną — próbą monogra-
ficznego opracowania całości rozwoju naszej plastyki nagrobkowej X'VI
wieku.
Syntetyczną także pracą, traktującą o malarstwie XVI wieku, było,
zaginione niestety, dzieło Walickiego: „Relacje artystyczne gdańskiego
i krakowskiego malarstwa X'VI wieku".
139
(ó)
kają pomniki Piastów, rzeźba krakowska przedstwoszowa, rzeźba wielko-
polska, a przede wszystkim musi wejść w krąg naszych zainteresowań
olbrzymi rezerwuar plastyki średniowiecznej śląska i Pomorza. Oczy-
wiście w czasie wojny praca nad tymi terenami była niemożliwością, tym
więcej będzie do nadrobienia w okresie pokoju. Obowiązek przeorania
pługiem polskiej myśli dziejów sztuki średniowiecznej tych terenów ciąży
przede wszystkim na zakładach historii sztuki uniwersytetów w Poznaniu
i Wrocławiu. Również Warszawa, w której Muzeum Narodowym znalazło
się w konserwacji wiele rzeźb ze Śląska i Pomorza gdańskiego — winna
wziąć żywy udział w tej pracy, którą umożliwiłoby bardziej przejrzyste
uporządkowanie i rozszerzenie ciasnych magazynów tego muzeum.
Na pogranicze Odrodzenia przerzuca nas, zapowiadana już przed woj-
ną, wielka monografia Dettloffa o Wicie Stwoszu.
W szerszych ramach historycznych dziejami sztuki polskiej XIV wieku
zajmował się Kaczmarczyk w swej kilkutomowej monografii o Kazimie-
rzu Wielkim.
2. Renesans. Z prac Chyczewskiego (o architekturze renesanso-
wej na Mazowszu), Bocheńskiego (z terenu dziejów Odrodzenia w Kra-
kowie) i Szabłowskiego — poświęconych budownictwu tej epoki — ostat-
nia może najwięcej przynieść danych do zagadnienia genezy form naszej
architektury i ich ewentualnej ekspansji w X'VI wieku. Jest to monogra-
fia wieży żywieckiej na tle renesansu czesko-morawskiego. O obszerne
badania porównawcze, przeprowadzone we Włoszech, oparł swą rozpra-
wę „Rodowód artystyczny kaplicy Zygmuntowskiej na Wawelu" Zbig-
niew Hornung.
Rzeźbą renesansową w Polsce zajęło się w czasie okupacji niemieckiej
pięciu autorów: Daszyńska pisze o stallach kościoła mariackiego w Kra-
kowie na tle renesansowej i barokowej rzeźby krakowskiej. O epokę ba-
rokową potrącają również prace — zapewne pokrewne tematowo —
Mańkowskiego o kaplicy Boimów we Lwowie i Przypkowskiego „Jan Pfi-
ster i szkoła wrocławska w rzeźbie polskiej XVII wieku“. Hornung zaj-
muje się „Plastyką figuralną mauzoleum króla Zygmunta I w katedrze
krakowskiej". Zajczyk odsłania kapitalną rolę „gór pińczowskich" w dzie-
jach rzeźby i architektury polskiej XVI i XVII w.
Nie brak również usiłowań stworzenia pewnych szerszych syntez.
Kieszkowski zebrał pokaźne materiały archiwalne do rzeźby i architek-
tury polskiej doby Odrodzenia, a Hornunga „Rzeźba włoska czasów Odro-
dzenia w Polsce" jest pierwszą — szerzej zakreśloną — próbą monogra-
ficznego opracowania całości rozwoju naszej plastyki nagrobkowej X'VI
wieku.
Syntetyczną także pracą, traktującą o malarstwie XVI wieku, było,
zaginione niestety, dzieło Walickiego: „Relacje artystyczne gdańskiego
i krakowskiego malarstwa X'VI wieku".